Өткізгіштер
Өткізгіштер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өткізгіштер – электр тогын жақсы өткізетін, электр өткізгіштігі жоғары (меншікті кедергісі r=1/ төмен) заттар. Жақсы өткізгіштерге меншікті кедергісі (>104 – 106 ОмLсм-1) заттар жатады. Меншікті кедергісі r>108 Ом•см заттар диэлектриктер деп аталады, меншікті кедергісі аралық мәнге тең заттарды шалаөткізгіштер дейді. Өткізгіштерге металдар, электролиттер және плазма жатады. Металдарда электр зарядын тасымалдаушылар – квазиеркін электрондар, электролиттерде – оң және теріс иондар, плазмада – еркін электрондар мен иондар. Металдар мен ток өткізетін көміртекті кейде 1-текті өткізгіштер, электролиттерді – 2-текті өткізгіштер деп атайды. Заттың өткізгіштігі температураға және басқа да бірқатар факторларға байланысты болғандықтан, оның өткізгіш болуы немесе болмауы шартты нәрсе. Өте төмен температураларда металдардың көбі және кейбір шалаөткізгіштер асқын өткізгіштерге айналады; қ. Асқын өткізгіштер.[1]
Түрлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Бірінші текті өткізгіш – электр тогының өтуі химиялық процестермен қоса қабат жүрмейтін, ал тогы электрондардың козғалысымен шартталған өткізгіш.
- Екінші текті өткізгіш – электр тогының өтуі химиялық процестермен қоса қабат жүретін, ал тогы оң және теріс иондардың қозғалысымен шартталған өткізгіш.[2]
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 7 том
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0