Hinokitiol

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Hinokitiol
Жалпы мәліметтері
Физикалық қасиеттері
Егер басқаша көрсетілмесе, деректер стандартты жағдайлар (25 °C, 100 кПа) үшін беріледі.
Бұл үлгіні: көру • талқылау • өңдеу

Хинокитиол (β-thujaplicin) — кипарис тұқымдасының ағаштарынан кездесетін табиғи монотерпеноид. Ол трополин туындысы және туйяплициндардың бірі. [1] Хинокитиолдың кең спекторлы антивирустық [2], антимикробтық, [3] және қабынуға қарсы [4] әсеріне байланысты ауыз қуысын күту мен емдеуге арналған өнімдерде кеңінен қолданылады [5]. Хинокитиол мырыш және темір ионофоры болып табылады, сонымен қатар тағамдық қоспа ретінде расталған.

Хинокитиол атауы, алғаш рет, 1936 жылы Тайваньдық Хинокидан шыққанына байланысты. [6] Ол Жапондық хинокиде өте аз мөлшерде, ал арша ағашында, туевикте (Thujopsis dolabrata) және туяда (Thuja plicata) жоғары концентрацияда болады ( ағаш өзегінің массасының шамамен 0,04%). Оны балқарағайдан еріткіш және ультрадыбысты қолдана отырып оңай алуға болады. [7]

Хинокитиол құрылымы бойынша изопропилді алмастырғыштары жоқ трополонмен байланысты. Трополондар хелатизациялайтын агенттер ретінде танымал.

Микробқа қарсы тиімділігі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Хинокитиол биологиялық белсенділіктің кең спектріне ие, олардың көпшілігі әдебиеттерде зерттелген және сипатталған. Біріншісі және ең танымалысы, оның антибиотикке төзімділігіне қарамастан, көптеген бактериялар мен саңырауқұлақтарға қарсы күшті микробқа қарсы әсері. [8] [9] Айрықша айта кететіні, хинокитиолдың, адамда жиі болатын ауруы қоздырғыштары Streptococcus pneumoniae, Streptococcus mutans және Staphylococcus Aureus сияқтыларға қарсы тиімділігі дәлелденді. [10] [11] Сонымен қатар, Хинокитиолдың хламидиоз инфекцияларына ингибиторлық әсері бар және ол клиникалық тұрғыдан жергілікті дәрілік зат ретінде пайдалы болуы мүмкін. [12] [13]

Вирусқа қарсы белсенділігі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Соңғы зерттеулер көрсеткендей, хинокитиол мырыш қосындысымен комбинацияда қолданылғанда адамның әртүрлі вирустарына, соның ішінде риновирус, коксакиевирус және менговирусқа қарсы белсенділікті көрсетті. [14] Вирустық инфекцияларды емдеуде үлкен экономикалық пайдасы бар және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы сияқты жаһандық институттар үшін маңызды. Polyprotein вирусының өңделуіне кедергі етеді, hinokitiol вирусты импликацияны тежейді, алайда бұл қасиеті хелатирующий агент металдар иондарының жеткілікті болуына байланысты. [15] Хинокитиолмен біріктірілген мырыштың болуы осы нұсқаларды қолдайды және төменде талқыланған.

Басқа сипаттамалары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Хинокитиол антимикробтық белсенділіктің кең спектрінен басқа, in vitro жасуша зерттеулері және in vivo жануар зерттеулерінің қатарында сипатталған қабынуға қарсы және ісікке қарсы белсенділіктерге ие. Хинокитиол, TNF-a және NF-кБ сияқты негізгі қабыну белгілері мен жолдарын тежейді, созылмалы қабыну немесе аутоиммундық жағдайдағы оның емдік потенциалы зерттелуде. Хинокитиол аутофагиялық процестерді қоздыру арқылы қатерлі ісік жасушаларының бірнеше негізгі желілерінде цитотоксикалық әсер ететіні анықталды. [16] [17]

Коронавирусты зерттеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Хинокитиолдың вирусқа қарсы әсері оның мырыш ионофоры ретінде әрекет етуінен туындайды. Хинокитиол мырыш иондарының жасушаларға түсуіне мүмкіндік береді, бұл РНҚ вирустарының репликация механизмін тежейді, солайша вирустың көбеюін тежейді. Белгілі РНҚ вирустарына адамның тұмау вирусы , SARS вирусы жатады. [18] Мырыш иондары мырыш ағынына тәуелді екенін дәлелдей отырып, жасушалар ішіндегі вирустық репликацияны айтарлықтай тежей алды. Бұл зерттеу хинокитиолға өте ұқсас мырыш ионофор пиритионымен жүргізілді.

Жасуша дақылдарында хинокитиол адам риновирусының, коксаккиевирустың және менговирустың репликациясын тежейді. Хинокитиол вирустық полипротеиндердің өңделуіне кедергі келтіреді, осылайша пикорновирустың репликациясын тежейді. Хинокитиол вирустық полипротеинді өңдеуді бұзу арқылы пикорновирустардың репликациясын тежейді және хинокитиолдың вирусқа қарсы белсенділігі мырыш иондарының жеткіліктілігіне байланысты. [19]

Темір ионофоры[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Хинокитиолдың кеміргіштердегі гемоглобин өндірісін қалпына келтіретіні көрсетілген. Хинокитиол темірдің ионофоры ретінде темірдің жасуша ішіне енуіне, жасушаішілік темір деңгейінің жоғарылауына ықпал етеді. Адамдардағы темірдің шамамен 70% -ы қызыл қан жасушаларында, әсіресе гемоглобин ақуызында кездеседі. Темір барлық тірі организмдер үшін өте маңызды және оттегі тасымалдану жүйесі [20] [21] дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) синтезі сияқты бірнеше анатомиялық функциялардың маңызды элементі және электронды тасымалдау және темір тапшылығы анемия сияқты, физикалық және ақыл-ой қабілеттеріне айтарлықтай зиян тигізетін, қанның бұзылуына әкелуі мүмкін. [22]

Мырыш синергиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Хинокитиол - мырыш ионофоры және бұл қабілеті вирустық репликацияны тежейді деп саналады.Қысқаша айтқанда, мырыш ионофоры ретінде Хинокитиол молекулаларды плазмалық мембрана немесе жасуша ішілік мембрана арқылы жасушаларға тасымалдауда көмектеседі, осылайша көрсетілген молекуланың жасушаішілік концентрациясын арттырады (мыс: мырыш). Осылайша, мырыштың антивирустық қасиеттерін пайдаланып, Хинокитиолмен бірге мырыштың сіңуін жеделдетуге болады. [23]

Қатерлі ісікті зерттеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жасуша дақылдары мен жануарларды зерттеуде хинокитиол метатезді тежейтіні [24] [25] және рак клеткаларына анти-пролиферативті әсері бар екендігі көрсетілген [26] [27] [28] [29] [30] [31]

Мырыш тапшылығы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кейбір ісік жасушаларында мырыш тапшылығы байқалды және оңтайлы жасушаішілік мырыш деңгейінің қайтарылуы ісіктің өсуіне жол бермейді . Хинокитиол - бұл құжатталған мырыш ионофоры, бірақ қазіргі уақытта хинокитиол мен мырышты жеткізу әдістерінің тиімді концентрациясын анықтау үшін көптеген зерттеулер қажет.

  • «Диеталық мырыштың меланома өсуіне және тәжірибелік метатезге әсері. . . » [32]
  • «Диетадағы мырыштың жетіспеушілігі айтарлықтай қабыну қолын қалыптастырады және өңеш қатерлі ісігінің дамуына себеп болады. . . » [33]
  • «Қан сарысуындағы мырыш деңгейі мен өкпе қатерлі ісігі арасындағы байланыс: обсервациялық зерттеулердің мета-анализі. . . » [34]
  • «Мырыш тапшылығы, байланысты микроРНҚ мен өңеш қатерлі ісігі арасындағы байланысты зерттеу. . » [35]

Құрамында хинокитиол бар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

EWG ұпай шкаласы

Хинокитиол көптеген тұтынушылық өнімдерде қолданылады, оның ішінде: косметика, тіс пасталары, ауыз қуысының спрейлері, күн қорғанысына арналған кремдер және шаш өсіруге арналған өнімдер. Хинокитиол тұтынушылық өнімдерін сатудағы жетекші брендтердің бірі - Hinoki Clinical. Hinoki Clinical (1956 ж.) 1955 жылғы алғашқы «хинокитиолды өнеркәсіптік шығару» басталғаннан кейін көп ұзамай құрылған. Hinoki, қазіргі уақытта хинокитиол ингредиент ретінде қолданылған 18-ден астам түрлі өнімге ие. Тағы бір брендтің, атап айтсақ, 'Relief Life', [36]  құрамында хинокитиол бар 'Dental Series' тіс пастасының миллионнан астам сатылымы бар. [37] Хинокитиол негізіндегі өнімдерді шығаратын басқа танымал өндірушілерінің қатарына Otsuka Pharmaceuticals, Kobayashi Pharmaceuticals, Taisho Pharmaceuticals, SS Pharmaceuticals кіреді. Азиядан басқа, Swanson Vitamins®, АҚШ [38] және Австралия сияқты компаниялар бар

[39] антиоксидантты сарысу ретінде және басқа да өнімдерде хинокитиолды тұтыну өнімдерінде қолдануға кіріседі. 2006 жылы хинокитиол Канададағы Тұрмыстық заттар тізімінде тұрақты емес, биоаккумуляциялық емес және сулы организмдерге улы емес зат санаттарына жатқызылды. [40] EWG, хинокитиол ингредиентінің «Аллергия және иммунды уыттану», «Қатерлі ісік» және «Даму және репродуктивті уыттану» сияқты салаларда қауіптілігінің төмен екендігін көрсететін парақшаны арнады. [41]

Dr. ZinX[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2020 жылдың 2 сәуірінде австралиялық мырыш оксидінің өндірушісі Advance Nanotek, [42] AstiVita Limited компаниясымен[43] маңызды құрамдас бөлігі ретінде антивирустық құрамды хинокитиолды қолданған әртүрлі ауыз қуысын емдеуге арналған өнімдерге бірлескен патенттік қосымшасын берді. [44] Қазіргі уақытта осы жаңа өнертабысқа енген бренд Dr ZinX деп аталады және ол мырыш + хинокитиол қоспасын 2020 жылы шығаруы мүмкін. [45] [46] Dr ZinX  2020 жылдың 18 мамырында «Медицина саласындағы вирустық белсенділікті бағалау үшін суспензияның сандық сынағы» тестінің  мысық коронавирусының (COVID-19 өкілі) [47] 5 минут ішінде таза концентрациясының «3,25 log» төмендеткенін көрсеткен  (99,9%)нәтижелерін жария етті. [48] [49] Мырыш - ағзадағы маңызды тағамдық қоспалар мен микроэлементтер. Мырыш - ағзадағы маңызды тағамдық қоспа мен микроэлемент. Әлем бойынша халықтың 17,3% -ының мырыш қабылдауы жеткіліксіз деп саналады.

[50] [51]

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жарқын болашағы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2000-шы жылдардан бастап зерттеушілер хинокитиолдың, атап айтқанда Chlamydia trachomatis бактериясын тежеу ​​үшін, фармацевтикалық маңызы бар екенін мойындады.

Химик Мартин Берк және оның Урбана-Шампейндегі Иллинойс университетіндегі әріптестері хинокитиолдың емдік маңызы зор екенін анықтады. Бёрктің мақсаты - жануарлардаға темірдің  тұрақсыз тасымалдануын жеңу. Бірнеше ақуыздың жетіспеушілігі жасушалардағы темір тапшылығына (анемия) немесе керісінше әсерге, гемохроматозға, алып келуі мүмкін. [52] Гендік тозған  ашытқылардың дақылдарын суррогат ретінде қолдана отырып, зерттеушілер темірді тасымалдау белгілеріне және  клеткалардың көбею белгілеріне шағын биомолекулалардың кітапханасын қарап шықты. Хинокитиол жасуша жұмысын қалпына келтіргенін  көрсетті. Топтың келесі жұмысы хинокитиолдың жасуша темірін қалпына келтіретін немесе төмендететін механизмін құрды. [53] Содан кейін олар зерттеуді сүтқоректілерге ауыстырып, «темір ақуыздары» жетіспейтін кеміргіштер хинокитиолмен тамақтанған кезде, олардың ішекте темірдің қайта пайда болатынын анықтады. Данио - балықтарын жалаған ұқсас зерттеулерде, молекула гемоглобин өндірісін қалпына келтірді. [54] Берк және басқалардың жұмысына арналған түсініктемеде хинокитиолға «Темір адам молекуласы» лақап аты берілген. Бұл орынды әрі әзілді болып табылады, себебі табушы Нозоенің есімін Қазақшаға «Темір адам» деп аударуға болады.

Хинокитиолдың негізіндегі ауыз қуысы препараттарына сұраныстың артуын ескере отырып, хинокитиолды ауыз қуысына қолдану тақырыбында да маңызды зерттеулер жүргізілді. Жапонияның 8 түрлі институттарымен байланысты осындай зерттеулердің бірі: «Хинокитиолдың антибиотикке төзімді және сезімтал патогендік бактерияларға қарсы белсенділігі»деген атпен «хинокитиол  патогендік бактериялардың кең спектріне қарсы антибактериалды белсенділік көрсетеді және адамның эпителий жасушаларына қатысты  цито уыттылығы төмен» деген қорытындыға келді.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ . 
  2. ↑ . 
  3. ↑ . 
  4. ↑ . 
  5. ↑ . 
  6. ↑ . 
  7. ↑ . 
  8. ↑ . 
  9. ↑ . 
  10. ↑ . 
  11. ↑ . 
  12. ↑ . 
  13. ↑ {{{тақырыбы}}}. — ISBN 978-3-8383-4661-8.
  14. ↑ . 
  15. ↑ . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2612303/. 
  16. ↑ . 
  17. ↑ . 
  18. ↑ . 
  19. ↑ . 
  20. ↑ . 
  21. ↑ . 
  22. ↑ . 
  23. ↑ Ionophores - an overview | ScienceDirect Topics. www.sciencedirect.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 Temmuz 2017. Тексерілді, 25 Haziran 2020.
  24. ↑ . 
  25. ↑ Hinokitiol reduces tumor metastasis by inhibiting heparanase via extracellular signal-regulated kinase and protein kinase B pathway  (ағыл.). www.medsci.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 Haziran 2020. Тексерілді, 17 Haziran 2020.
  26. ↑ . 
  27. ↑ . 
  28. ↑ . 
  29. ↑ . 
  30. ↑ . 
  31. ↑ . 
  32. ↑ . 
  33. ↑ . 
  34. ↑ . 
  35. ↑ . 
  36. ↑ Hinoki Clinical History. Hinoki Clinical. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020. Тексерілді, 19 Mayıs 2020.
  37. ↑ Real Life Product Line. Anshin Tsuuhan. Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 Ağustos 2018. Тексерілді, 19 Mayıs 2020.
  38. ↑ Dental Series Product Page. Rakuten. Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 Temmuz 2020. Тексерілді, 19 Mayıs 2020.
  39. ↑ Antioxidant Serum. Swanson Vitamins US. Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 Şubat 2013. Тексерілді, 19 Mayıs 2020.
  40. ↑ Antioxidant Serum AU. Swanson Vitamins Australia. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020. Тексерілді, 19 Mayıs 2020.
  41. ↑ Detailed categorization results of the Domestic Substances List - Open Government Portal. open.canada.ca. Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 Haziran 2020. Тексерілді, 17 Haziran 2020.
  42. ↑ Advance NanoTek | Zinc Oxide Powder  (ағыл.). Advance NanoTek. Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 Ağustos 2018. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
  43. ↑ Health And Beauty | AstiVita  (ағыл.). Health And Beauty | AstiVita. Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 Nisan 2013. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
  44. ↑ IP Australia: AusPat. Australian Government - IP Australia. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
  45. ↑ Patent Update AstiVita. Australian Stock Exchange (20 Mayıs 2020). Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020.
  46. ↑ Zinc + Hinokitiol  (ағыл.). Dr ZinX. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
  47. ↑ AstiVita - Testing Results for Dr Zinx Zinc + Hinokitiol Combination. ASX (Australian Stock Exchange) (18 Mayıs 2020). Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
  48. ↑ Dr ZinX Test Results. Dr Zinx Oral Spray (18 Mayıs 2020). Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
  49. ↑ Surrogate viruses for use in disinfectant efficacy tests to justify claims against COVID-19  (ағыл.). Therapeutic Goods Administration (TGA) (7 Mayıs 2020). Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
  50. ↑ . 
  51. ↑ . 
  52. ↑ Hinokitiol  (ағыл.). American Chemical Society. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Haziran 2020. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
  53. ↑ . 
  54. ↑ Iron Man molecule restores balance to cells  (ағыл.). Science Magazine. AAAS (Mayıs 2017). Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 Mayıs 2017. Тексерілді, 20 Mayıs 2020.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Hinokitiol&oldid=3248352» бетінен алынған