I Алексей Комнин
I Алексей Комнин (1048 - 1118) - Византия императоры. Комниндер әулетінен шыққан. Алексей Константинополь қаласындағы ірі жер иеленуші ретінде танылған, император Исаак Комниннің немере інісі. Жас кезінде - ақ көзге түскен Алексей есейген шағында Византия кесарі Иоанның немересі Иринаға үйленеді. Рим императорларын ерте кезде "кесарь" деген атаумен атаған. Осылайша енді таныла бастаған шағында императрица Мария оны өзіне өкіл бала етіп, Алексейге өз талабын қояды. Талап бойынша Алексей Марияның ұлы Константин Дукке өзінің билігін, қол жеткізген атақ - даңқын, дәрежесін теңдей бөліп беруге міндетті болды.
1081 жылдың ақпанында ағасы Исаакпен бірлесіп Фракиядағы көтерілген цирулдық көтерілісшіледі басып, ел ішінде біршама тыныштық орнаған соң, Алексейді жақтаушылардың саны көбейіп, сол жылы наурыз айында Константинопольді қоршайды. Сонда император Никифор ІІІ Вотаниаттың сасқаны сонша, қаланы тастап қашпақ болады. Алексейдің әскері оған қарамай, қаланы қолдарына түсірісімен, аяусыз тонап, қиратады. Сөйтіп, 1081 жылы 4 сәуірде Алексей салтанатты түрде император сайланады. Билікті қолына алысымен, дереу Византиямен көршілес елдермен байланыстарды қалпына келтіреді. Ол салжұқ - түріктерден Кіші Азиядағы иеліктерін уақытша болса да қайтарды. Ал Дунай өзені жағынан зәресін алған печенегтерге қарсы тегі бір қыпшақ тайпаларын "одақтас" ретінде пайдаланып, Византияны қайта күшейтеді.
XII ғасырдың ортасына қарай Византия ең күшті мемлекет ретінде өзіне көршілес елдерге өз ықпалын жүргізді. Кейіннен осы оқиғаларды және Алексей І жайындағы басқа әңгімелерді қызы Анна "Алексиада" поэмасында жазып қалдырған.[1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Алтын Орда: Қазақ хандығы (I бөлім). Қазақстан балалар энциклопедиясы / Т. Жұмаханов, Б. Жұматаев, Т. Шаңбай. - Алматы: "Аруна" баспасы, 2007. - 224 бет, илл. ISBN 9965-26-042-7