Анталия әуежайы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Анталия әуежайы ( IATA : AYT, ИКАО : LTAI), Түркияның Анталия аймағына қызмет көрсететін халықаралық әуежай. Әуежай, әсіресе жаз кезінде Түркияның оңтүстік жағалауынан миллиондаған түркиялық және шетелдік туристерді қарсы алады. Халықаралық Әуежайлар Кеңесі (ACI) 2018 деректеріне сәйкес, [1] жолаушылар ұтқырлығын тұрғысынан Еуропаның құрылымы, ең жанданған 14 әуежайлардың» бірі. Мемлекеттік әуежайлар басқармасы бас дирекциясы 2019 жылғы желтоқсанның аяғындағы, деректер бойынша [2] Стамбул әуежайынан кейін Түркияда екінші жүретін әуежай.

Тарих[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әуежай бастапқыда әскери мақсатта салынған. 1960 жылдан бастап Turkish Airlines авиакомпаниясы кіші салада және 300 шаршы метрлік терминал ғимаратында жоспарланған рейстерін орындай бастаған әуежай 1985 жылы халықаралық қозғалысқа ашылды.[3] Ішкі және халықаралық туризмнің дамуымен қатар әуежайдың бірінші халықаралық терминалының құрылысы 1996 жылы шілдеде Bayındır Holding басталып, 1998 жылдың сәуірінде пайдалануға берілді.[4] Бұл терминал Түркиядағы құрастыру-пайдалану-беру моделінің бірінші терминалы болып табылады. 1999 жылы, Fraport, халықаралық терминал операторы Bayindir 25 миллион еуро, айырбас акцияларының елу пайызы терминал операцияларды сатып алды [5] үшін 2006 жылдың сәуір айында қалған акцияларын өткізу гүлденіп сатып арқылы терминал бизнестің барлық болды.[6]

Өңірдің қарқынды дамып келе жатқан халықаралық жолаушылар тасымалын басқару үшін екінші халықаралық терминалдың құрылысы мен пайдалануға DHMI тендер өткізді, тендерді жеңіп алған «Челеби Холдинг - ИС Холдинг» консорциумы 2004 жылдың мамыр айында құрылысты бастады және терминал 2005 жылдың сәуірінде пайдалануға берілді.[4] Челеби-ИС консорциумы терминалды 2009 жылдың қыркүйегіне дейін, келісімшарт мерзімі аяқталғанға дейін жұмыс істеді.[7] Екі халықаралық терминал құрылыс инженерлер палатасына 50 жылда 50 жұмыс кірді .

2007 жылдың мамырында Fraport-IC консорциумы әуежайдың ішкі және бірінші халықаралық терминалдарын, VIP және CIP терминалдарын, ал екінші халықаралық терминалды 2009 жылдан бастап 2024 жылдың аяғына дейін пайдалану құқығына ие болды.[8] Бұл консорциум 100 миллион еуро көлеміндегі инвестициямен қолданыстағы ішкі терминалды жаңартты және жаңартылған терминал 2010 жылдың сәуірінде, құрылысы басталғаннан 11 ай өткен соң қызмет көрсете бастады.[9] 2018 жылғы мамырда TAV әуежайлары Ичташ IC акцияларын сатып алу арқылы Fraport-қа тең серіктес болды.

Әуежай Халықаралық әуежайлар кеңесі 2011 жылы «10-25 миллион жолаушы» санатындағы «Еуропадағы ең жақсы әуежай» сыйлығына лайық деп танылды.[10][11]

Әуекомпаниялар және ұшу бағыттары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әуе компаниясы Бағыттары Terminal
Қазақстан Air Astana[12] Жазғы: Алматы, Нұр-Сұлтан 1
Түркия Atlasglobal Стамбул (Ататюрк), Трабзон[13], Эрбиль, Эрджан D
Аустрия Austrian Airlines Вена[14] 2
Әзірбайжан Azerbaijan Airlines Баку[15]
Жазғы: Гәнжә[16]		 1
Түркия Borajet Стамбул (Сабиха Гёкчен) D
Бельгия Brussels Airlines Жазғы: Брюссель (Национальный) 2
Германия Condor Берлин (Шёнефельд), Ганновер, Дюссельдорф, Мюнхен, Франкфурт-на-Майне, Штутгарт
Жазғы: Гамбург, Кёльн/Бонн, Падерборн/Липпштадт, Лейпциг/Галле		 2
Түркия Corendon Airlines Амстердам, Берлин (Тегель), Дортмунд, Дрезден, Дюссельдорф, Гамбург, Ганновер, Лейпциг/Галле, Манчестер, Мюнхен, Нюрнберг, Франкфурт-на-Майне, Штутгарт, Эйндховен, Эрфурт/Ваймер
Жазғы: Братислава, Бремен, Брюссель (Национальный), Вена, Гронинген, Карачи, Маастрихт/Ахен, Мемминген (с 5 августа 2016), Мюнстер/Оснабрюк, Тебриз, Тегеран (Имам Хомейни), Тирана, Цюрих		 2
Нидерланд Corendon Dutch Airlines Амстердам 2
Ұлыбритания easyJet Жазғы: Лондон (Гатвик), Лондон (Лутон)[17], Манчестер 2
Швейцария easyJet Switzerland Жазғы: Базель/Мюлуз 2
Швейцария Edelweiss Air Цюрих 1
Польша Enter Air Варшава (Шопен), Вроцлав, Катовице, Познань 2
Финляндия Finnair Жазғы: Хельсинки 2
Түркия Freebird Airlines Жазғы: Бирмингем, Тронхейм 2
Германия Germania[18] Берлин (Шёнефельд), Бремен, Мюнстер/Оснабрюк,[19] Нюрнберг, Росток, Эрфурт/Ваймер
Жазғы: Кассель		 1
Германия Germanwings Жазғы: Берлин (Тегель), Гамбург, Ганновер, Кёльн/Бонн, Штутгарт 1
Швейцария Helvetic Airways Жазғы: Берн 1
Швейцария HolidayJet
орындайды Швейцария Germania Flug		 Цюрих[20] 1
Ирак Iraqi Airways Сулеймания 1
Ұлыбритания Jet2.com Лидс/Брадфорд
Жазғы: Восточный Мидландс, Глазго (Международный), Манчестер, Ньюкасл-апон-Тайн		 1
Бельгия Jetairfly[21] Брюссель (Национальный)
Жазғы: Льеж, Остенде/Брюгге		 2
Германия Lufthansa Жазғы: Мюнхен, Франкфурт-на-Майне 1
Люксембург Luxair Люксембург 1
Иран Meraj Airlines Жазғы: Тегеран (Имам Хомейни) 2
Норвегия Norwegian Air Shuttle Берген, Осло (Гардермуэн)
Жазғы: Саннефьорд, Тронхейм		 1
Түркия Onur Air Москва (Шереметьево), Стамбул (Ататюрк), Нальчик
Жазғы: Батман, Малатья, Сивас, Тирана, Эрзинджан, Самара		 D
Түркия Pegasus Airlines Амстердам, Вена, Женева, Копенгаген (Каструп), Эрджан
Жазғы: Биллунн, Дюссельдорф, Глазго (Международный), Краснодар[22], Лондон (Гатвик), Манчестер, Норидж, Тирана, Штутгарт		 1
Түркия Pegasus Airlines Адана, Измир, Кайсери, Стамбул (Сабиха Гёкчен), Трабзон, Хатай, Элязыг
Жазғы: Диярбакыр		 D
Дания Primera Air Жазғы: Биллунн, Гетеборг (Ландветтер), Копенгаген (Каструп), Мальмё, Ольборг, Осло (Гардурмуэн), Стокгольм (Арланда), Хельсинки 1
Чехия SmartWings
орындайды Чехия Travel Service[23]		 Жазғы: Брно, Острава, Прага 2
Түркия SunExpress Жазғы: Амстердам, Вааса, Вена, Гамбург, Ганновер, Грац, Дортмунд, Дрезден, Дюссельдорф, Зальцбург, Карлсруэ/Баден-Баден, Лейпциг/Галле, Люксембург, Оулу, Падерборн/Липпштадт, Саарбрюккен, Скопье, Страсбург[24], Тирана, Штутгарт, Франкфурт-на-Майне, Фридрихсхафен, Цюрих, Эрфурт/Ваймер 1
Түркия SunExpress Адана, Ван, Газиантеп, Ганновер, Диярбакыр, Измир, Кайсери, Люксембург, Нюрнберг, Стамбул (Сабиха Гёкчен), Трабзон D
Германия SunExpress Deutschland Дюссельдорф, Кёльн/Бонн, Мюнхен, Нюрнберг, Франкфурт-на-Майне, Штутгарт
Жазғы: Лейпциг/Галле		 2
Нидерланд Transavia Амстердам
Жазғы: Гронинген, Роттердам/Гаага, Эйдховен		 2
Франция Transavia France Париж (Орли) 2
Нидерланд TUI Airlines Netherlands Амстердам
Жазғы: Гронинген, Эйдховен		 2
Түркия Turkish Airlines Воронеж, Москва (Внуково)
Жазғы: Багдад, Бостон, Вена, Гамбург, Кишинёв, Нью-Йорк (Кеннеди), Штутгарт, Эрбиль, Эль-Кувейт[25]		 1
Түркия Turkish Airlines Стамбул (Ататюрк), Стамбул (Сабиха Гёкчен) D
Түркия Turkish Airlines
орындайды Түркия AnadoluJet		 Анкара, Бодрум[26], Бурса, Невшехир, Орду/Гиресун, Эрзурум D
Ресей Аэрофлот Мәскеу (Шереметьево) 2

Рейстер жабылды[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әуе компаниясы Бағыттары
Atlasglobal Стамбул

Болдырылған рейстер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әуе компаниясы Бағыттары
Onur Air Адана, Измир

Жүк[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әуе жолдары
Turkish Airlines Ыстамбұл

Статистика[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Анталия әуежайын пайдаланатын жолаушылар саны[27]
Жыл Ішкі желі Өзгерту (%) Халықаралық желі Өзгерту (%) Барлығы Өзгерту (%)
2019[not 1][2] 7.078.219 ▼ %6,57 28.635.987 ▲ %18,68 35.714.206 ▲ %12,65
2018 7.575.871 ▲ %2,05 24.127.993 ▲ %30,78 31.703.864 ▲ %22,54
2017 7.423.766 ▲ %5,33 18.448.685 ▲ %57,41 25.872.451 ▲ %37,85
2016 7.048.239 ▲ %2,05 11.720.296 ▼ %43,82 18.768.535 ▼ %32,41
2015 6.906.364 ▲ %10,84 20.863.040 ▼ %5,48 27.769.404 ▼ %1,89
2014 6.230.885 ▲ %12,75 22.072.307 ▲ %2,70 28.303.192 ▲ %4,75
2013 5.526.485 ▲ %11,80 21.492.138 ▲ %6,65 27.018.623 ▲ %7,66
2012 4.943.308 ▲ %9,45 20.152.836 ▼ %1,75 25.096.144 ▲ %0,27
2011 4.516.485 ▲ %22,26 20.511.172 ▲ %11,97 25.027.657 ▲ %13,69
2010 3.694.085 ▲ %17,83 18.318.942 ▲ %20,44 22.013.027 ▲ %19,99
2009 3.135.139 ▲ %22,56 15.210.554 ▼ %6,11 18.345.693 ▼ %2,36
2008 2.588.054 ▲ %1,48 16.201.203 ▲ %6,87 18.789.257 ▲ %6,09
2007 2.550.396 ▲ %5,97 15.159.989 ▲ %23,90 17.710.385 ▲ %20,96
2006 2.406.626 ▲ %49,60 12.235.417 ▼ %14,17 14.642.043 ▼ %7,71
2005 1.608.749 ▲ %47,21 14.256.114 ▲ %13,48 15.864.863 ▲ %16,17
2004 1.092.858 Unknown 12.563.195 Unknown 13.656.053 Unknown

Жылмен тасымалданатын жүк (тонна)[27]
Жыл Ішкі желі Өзгерту (%) Халықаралық желі Өзгерту (%) Барлығы Өзгерту (%)
2019[not 1][28] 66.070 ▲ %2,32 359.965 ▲ %18,35 426.035 ▲ %15,54
2018 64.570 ▼ %0,93 304.160 ▲ %31,85 368.730 ▲ %24,63
2017 65.176 ▲ %4,41 230.678 ▲ %38,72 295.854 ▲ %29,35
2016 62.423 ▼ %2,78 166.294 ▼ %41,38 228.717 ▼ %34,26
2015 64.211 ▲ %6,29 283.684 ▼ %5,80 347.895 ▼ %3,78
2014 60.413 ▲ %10,34 301.135 ▲ %3,64 361.548 ▲ %4,70
2013 54.754 ▲ %12,33 290.553 ▲ %5,04 345.307 ▲ %6,13
2012 48.743 ▼ %49,61 276.619 ▼ %32,83 325.362 ▼ %36,02
2011 96.733 ▲ %23,49 411.807 ▲ %11,56 508.540 ▲ %13,65
2010 78.333 ▲ %0,81 369.147 ▲ %20,40 447.480 ▲ %16,44
2009 77.705 ▲ %39,62 306.610 ▼ %5,57 384.315 ▲ %1,04
2008 55.653 ▲ %3,15 324.707 ▲ %5,98 380.360 ▲ %5,55
2007 53.952 ▲ %4,23 306.394 ▲ %23,83 360.346 ▲ %20,44
2006 51.764 ▲ %48,19 247.433 ▼ %13,73 299.197 ▼ %7,00
2005 34.931 ▲ %40,89 286.801 ▲ %13,09 321.732 ▲ %15,56
2004 24.793 Unknown 253.612 Unknown 278.405 Unknown

Ескертпелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • 2000 ж. - халықаралық терминалда жолаушылардың жалпы саны бойынша алғаш рет 9 млн.[29]
  • 2003 ж. - бірінші рет халықаралық терминалда жолаушылардың жалпы саны бойынша 10 млн.
  • DHMI Анталия әуежайының мәліметтері бойынша 2019 жылдың желтоқсан айының соңында Түркия халықаралық әуежайлардың шамамен 26% халықаралық жолаушыларды қабылдады.[2]


Көлік [30][31][32][өңдеу | қайнарын өңдеу]

Желі Бағыттар Төлемақы
600 Анталия автобус терминалы
800 Лара
Хаваш Қала орталығы 13.00 лира
Желі Бағыттар
Трамвай Жеңімпаз

Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Орналасу қызметтері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Компания Әуе жолдары
TGS Turkish Airlines, AnadoluJet, SunExpress
Хаваш [33] Pegasus
Челеби Onur Air

Жазатайым оқиғалар мен оқиғалар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • 9 қараша 2002 ж. - Антонов Ан-26 жүк кемесі Ресейдің Тюмень әуе жолымен Египеттің Хургада әуежайынан ұшып-қону жолағына дейін Анталия әуежайына сағат 19-да қону үшін 300-ден 400 метр қашықтықта тұр.[34] ол электр сымдарын қосып құлады. Апат салдарынан 20 адам жарақат алды.[35][36]
  • 26 қаңтар 2019 ж. - Ауа-райының қолайсыздығынан сағат 11-де пайда болған дауылдан әуежайдағы тіректерді қиратты,[37] әуежай перронындағы екі ұшаққа және полиция тікұшағына ішінара зақым келтірді; Екі автобус, бір микроавтобус және екі баспалдақ құлады. Анталия губернаторы Мунир Каралоғлу оқиғадан 12 адам жарақат алғанын мәлімдеді.[38][39]

Суреттер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Интерьер көрінісі
    Интерьер көрінісі
  • Ішінде
    Ішінде
  • Turkish Airlines
    Turkish Airlines

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ Top 30 European Airports 2018 (İngilizce). aci-europe.org. Airports Council International (6 Şubat 2019). Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 Ocak 2020. Тексерілді, 25 Ocak 2020.
  2. ↑ a b c Gelen-Giden Yolcu Trafiği (2019 Aralık sonu itibarıyla). dhmi.gov.tr. DHMİ. Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 Ocak 2020. Тексерілді, 25 Ocak 2020.
  3. ↑ Antalya Havaalanı. sabah.com.tr. Sabah (11 Ocak 2016). Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 Ocak 2020. Тексерілді, 25 Ocak 2020.
  4. ↑ a b 50. Yılda 50 Eser, Ulaştırma Yapıları. imo.org.tr. İnşaat Mühendisleri Odası (20 Nisan 2007). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 26 Ocak 2020.
  5. ↑ Antalya'da, ikinci havalimanı tartışması. arkitera.com. Arkitera (19 Nisan 2002). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 26 Ocak 2020.
  6. ↑ 'Havalimanlarındaki bu işletme süreleriyle yabancılar zor gelir'. radikal.com.tr. Radikal (13 Aralık 2006). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 26 Ocak 2020.
  7. ↑ Çelebi Hava Servisi A.Ş. 30 Eylül 2009 Tarihinde Sona Eren 9 Aylık Ara Döneme Ait Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu. kap.org.tr. Kamuoyunu Aydınlatma Platformu. Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 26 Ocak 2020.
  8. ↑ Şirket. antalya-airport.aero. Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 26 Ocak 2020.
  9. ↑ Antalya Havalimanı 45 milyon kapasiteye ulaştı. haberturk.com. Habertürk (18 Nisan 2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 Şubat 2020. Тексерілді, 27 Ocak 2020.
  10. ↑ ACI awards Turkey's Antalya airport as best airport in Europe (İngilizce). worldbulletin.net. World Bulletin (19 Temmuz 2011). Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 Ocak 2020. Тексерілді, 25 Ocak 2020.
  11. ↑ Türkiye'nin en yoğun ikinci havalimanı Antalya'da. aa.com.tr. Anadolu Ajansı (28 Haziran 2015). Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 Ocak 2020. Тексерілді, 25 Ocak 2020.
  12. ↑ Air Astana - Timetable  (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 13 мамыр 2015.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 18 шілде 2016.
  13. ↑ AtlasGlobal Adds New Domestic Routes in S16  (ағыл.). routesonline. Тексерілді, 3 маусым 2016.
  14. ↑ Tyrolean Airways to merge with Austrian Airlines(қолжетпейтін сілтеме)Үлгі:Недоступная ссылка
  15. ↑ AZAL announces a new program of flights to popular Turkish resort cities  (ағыл.), ABC.az (26 January 2016). Тексерілді 26 қаңтардың 2016.
  16. ↑ L, J. Azerbaijan Airlines Adds New Seasonal Routes to Tivat / Antalya in S14  (ағыл.) (23 April 2014). Тексерілді 23 сәуірдің 2014.
  17. ↑ New and dropped routes  (ағыл.). EasyJet. Басты дереккөзінен мұрағатталған 9 наурыз 2015. Тексерілді, 1 желтоқсан 2014.
  18. ↑ Germania Flight Schedule / 30.12.2014 - 01.11.2015  (ағыл.) (PDF). Germania. Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 қазан 2014.
  19. ↑ Germania Adds New Muenster Service from May 2015  (ағыл.). Airline Route. Тексерілді, 22 қыркүйек 2014.
  20. ↑ HolidayJet  (ағыл.).
  21. ↑ Jetairfly Flight Plan  (ағыл.). Jetairfly.
  22. ↑ Pegasus Airlines Adds Antalya - Krasnodar Service in S16  (ағыл.), Airlineroute (7 June 2016). Тексерілді 7 маусымның 2016.
  23. ↑ SmartWings Contact  (ағыл.). smartwings.com.
  24. ↑ SunExpress starts new route trio in France and Italy  (ағыл.). anna.aero. Тексерілді, 2 маусым 2015.
  25. ↑ Turkish Airlines Adds New Turkey - Kuwait Routes Jun - Oct 2015  (ағыл.). Airlineroute.net (12 May 2015). Тексерілді, 12 мамыр 2015.
  26. ↑ AnadoluJet Adds New Antalya Routes from July 2016  (ағыл.). routesonline.com (5 July 2016). Тексерілді, 18 шілде 2016.
  27. ↑ a b Үлгі:Web kaynağı
  28. ↑ Үлгі:Web kaynağı
  29. ↑ Antalya Airport International Terminal. aytport.com (Arşivlenmiş) (2007). Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 Şubat 2020. Тексерілді, 25 Ocak 2020.
  30. ↑ http://www.havas.com.tr/tr/Hizmetlerimiz/OtobusHizmetleriVeOtopark/OtobusServisNoktalari/Pages/Antalya.aspx
  31. ↑ https://www.antalya-airport.aero/yolcu-ve-ziyaretciler/ulasim-ve-otopark/otobusler-ve-toplu-tasima
  32. ↑ https://www.antalya-airport.aero/ulasimharitasi/index.html
  33. ↑ https://www.havas.com.tr/tr/Hizmetlerimiz/YerHizmetleri/HizmetNoktalari/Pages/Antalya.aspx(қолжетпейтін сілтеме)
  34. ↑ Antalya'da Rus uçağı düştü. hurriyet.com.tr. Hürriyet (9 Kasım 2002). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 27 Ocak 2020.
  35. ↑ Template error: argument title is required.
  36. ↑ Kazayı soruşturacak Türk uzmanlar da Rus yapımı uçakla Irak'a gitti. gazetevatan.com. Vatan (10 Ocak 2007). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 27 Ocak 2020.
  37. ↑ Son dakika: Antalya Havalimanı'nda hortum faciası... Antalya Valisi: Zaruri olmadıkça dışarı çıkmayın. hurriyet.com.tr. Hürriyet (26 Ocak 2019). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 26 Ocak 2020.
  38. ↑ Antalya'da şiddetli yağış ve hortum nedeniyle zor anlar yaşanıyor. aa.com.tr. Anadolu Ajansı (26 Ocak 2019). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 26 Ocak 2020.
  39. ↑ Antalya Havalimanı'nda hortum: 12 yaralı. trthaber.com. TRT Haber (26 Ocak 2019). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 Şubat 2020. Тексерілді, 26 Ocak 2020.
Ашулар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ a b 2019 Aralık sonu verilerine göre (kesin olmayan).

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Анталия_әуежайы&oldid=3314628» бетінен алынған