Аргентина — Англия футбол матчы (ӘЧ-1986) бетінің кодын көру

{{Футбол матчы
 | атауы     =Аргентина - Англия (ӘЧ-1986)
 | шынайы атауы     =
 | логотип     =Maradona 1986 Arg-Eng.jpg
 | ені     =280px
 | сипаттама     =
 | турнир     =[[Футболдан 1986 жылғы әлем біріншілігі]]
 | команда1     =[[Аргентина Ұлттық футбол құрамасы|Аргентина]]
 | үйде     =
 | команда2     =[[Англия Ұлттық футбол құрамасы|Англия]] 
 | қонақ     =
 | команда1ел     ={{ту|Аргентина}}
 | команда2ел     ={{Flagicon|ENG}}
 | команда1есеп     =2
 | есеп1     =
 | үйде_барлығы     =
 | команда2есеп     =1
 | есеп2     =
 | қонақ_барлығы     =
 | детальдар     =
 | бірніші ойын     =
 | команда1есеп1     =
 | команда2есеп1     =
 | дата     =[[22 маусым]] [[1986 жыл|1986]]
 | стадион     =[[Ацтека (стадион)|Ацтека]]
 | қала     ={{Flagicon|Мексика}} [[Мехико]]
 | 1аматч ойыншысытитул     =
 | 1аматч ойыншысы     =
 | 1бматч ойыншысытитул     =
 | 1бматч ойыншысы     =
 | арбитр     ={{Flagicon|Тунис}} Әли Бен-Насер
 | көрермендер     =114 580
 | ауа райы     =ашық, ыстық
 | алдыңғы     =
 | келесі =
}}

'''Аргентина — Англия матчы''' — [[Футболдан 1986 жылғы әлем біріншілігі|1986 жылғы әлем біріншілігінің]] 1/4 финалындағы кездесу. 1986 жылы 22 маусымда Мехикодағы "[[Ацтека (стадион)|Ацтека]]" стадионында өтті. Аргентина футболшылары 2:1 есебімен жеңіске жетіп, жартылай финалға жолдама алды. 
==Матчқа дейін==

=== Алаауыздық ===
Бұл екі құраманың футболдағы ымырасыз бәсекелестігі [[Футболдан 1966 жылғы әлем біріншілігі|1966 жылғы Англияда өткен әлем біріншілігінде]] басталды. Ширек финалда құрамалар өзара кездесті де, неміс төрешісі Крайтляйн аргентиналық [[Антонио Раттин|Антонио Раттинді]] алаңнан қуды. Ол кезде әлі қызыл, сары қағаздар көрсетілмейтін, төреші тек ауызбен ғана айтатын. Ағылшын тілін де, неміс тілін де түсінбейтін Раттин біразға дейін алаңнан кетпей жүріп алды. Мән-жайды түсінген соң ағылшын жанкүйерлеріне, төрешіге біраз тіл тигізеді де, мұнысына ашуланған ағылшындардың бапкері [[Альф Рамсей]] аргентиналықтарды айуанға теңейді. Бұл жәйттер екі елдің футболдағы ара-жігін алшақтата түсті.

Тағы бір басты себеп — Аргентина мен Англияның арсында [[Фолкленд аралдары|Фолькленд аралдары]] (аргентиналықтар ол аралды Мальвин аралдары деп атайды) үшін талас. [[1982 жыл|1982 жылғы]] [[14 маусым|14 маусымдағы]] арал үшін қақтығыста 700-ге тарта адам қаза болды. Нәтижесінде аралға ағылшындар қожайын болды.

Осы матчтың алдында аргентиналық [[Диего Армандо Марадона|Диего Марадона]] "бұл Мальвин аралдары үшін айқастың кезекті бөлімі болуы тиіс" деп мәлімдеді.

=== Ширек финалға дейінгі жол ===
Аргентина құрамасы [[Италия Ұлттық футбол құрамасы|Италия]], [[Болгария Ұлттық футбол құрамасы|Болгария]], [[Корея Республикасы Ұлттық футбол құрамасы|Корея]] футболшыларымен "А" тобында ойнады. Екінші турда Италиямен 1:1 есебімен тең ойнады да, қалған екі қарсыласын екі доп айырмасымен (Кореяны - 3:1, Болгарияны - 2:1) ұтып, бірінші орынмен 1/8 финалға шықты. 1/8 финалда 1:0 есебімен [[Уругвай Ұлттық футбол құрамасы|Уругвайды]] тізе бүктірді.

Англия құрамасы [[Португалия Ұлттық футбол құрамасы|Португалия]], [[Марокко Ұлттық футбол құрамасы|Марокко]], [[Польша Ұлттық футбол құрамасы|Польша]] командаларымен бірге "G" тобына түсті. Алғашқы турда Португалиядан 0:1 есебімен ұтылып қалды да, келесі турда күтпеген жерде 0:0 есебімен Мароккомен тең ойнады. Соңғы турда 3:0 есебімен Польшаны ойсырата ұтып, 1/8 финалға екінші орынмен жолдама алды. Бұл ойында ағылшын футболшысы [[Гари Линекер]] хет-трик жасады. 1/8 финалда [[Парагвай Ұлттық футбол құрамасы|Парагвайды]] да 3:0 етіп ірі есеппен ұтты. Бұл ойында Линекер екі гол соқты.

== Матч ==
[[Сурет:Maradona scoring england 1986.jpg|thumb|right|400px|Марадонаның екінші голы]]
=== Шолу ===
Бірінші таймда [[Аргентина Ұлттық футбол құрамасы|аргентиналықтар]] аздап басым болды. Шабуылдардың көбін [[Диего Армандо Марадона|Марадона]] ұйымдастырды. Бірақ ең қауіпты шабуылды 13-минутта англиялықтар ұйымдастырды: қақпашының қателігін [[Питер Бирдсли|Питер Бердсли]] тиімді пайдалана алмады, қақпашы қайтарған допқа бірінші жеткенімен, доп қақпадан тым алыс кетіп еді, сол себепті  қақпаға бағыттаймын дегенше аргентиналық  қорғаушылар жиналып қалды. Осылайша бірінші таймда есеп ашылған жоқ.

Қызықты оқиғалардың бәрі екінші таймда болды. 51-минутта сол қанаттан шабуылды Марадонаның өзі бастады. Айып алаңына таяп келді де, [[Хорхе Вальдано|Вальданоға]] пас берді, бірақ доп ағылшындардың қорғаушысы [[Стив Ходж|Стив Ходжға]] келді. Ходж допты қақпашыға әуелете, қолайсыз түрде бағыттады. Допқа қақпашы Шилтон мен Марадона қатар ұмтылды. Марадона жылдамдық жасап, қақпаға допты қолмен ұрып жіберді. Доп бос қалған қақпаға еніп кетті. Марадонаның қолмен ұрғанын бәрі де көрді. Алайда бас төреші [[Әли Бен-Насер|Бен-Насер]] "гол болды" деген белгі көрсетіп, ортаны нұсқады. 

Бұнысымен келіспеген [[Англия Ұлттық футбол құрамасы|ағылшындар]] төрешіге тап-тап берді. Бірақ төреші шешімін өзгерткен жоқ. Тәртіптің бұзылғанын көрген аргентиналық футболшылар да бірден қуана қоймады, өйткені доп қолмен соғылған сәтте олар да гол есептеліп кетеді деп күтпепті.

Матчтан соң осы гол туралы сұраққа Марадона "қолмен соққаным рас, бірақ ол менің қолым емес, Құдайдың қолы ғой" деп жауап берді.

54-минутта Эктор Энрике алаң ортасында Марадонаға пас берді. Допты алған бетте [[Питер Бердсли]], [[Питер Рейд]], [[Терри Батчер]] (мұны екі рет), [[Терри Фенвик]], [[Питер Шилтон|Питер Шилтонды]] қапы қалдырып, бос қақпаға гол соқты. Марадона шабуыл барысында [[Хорхе Вальдано|Хорхе Вальданоға]] пас бермек болған екен, бірақ ол ойынан айнып, тәуекелге бел буыпты. Сондай-ақ, тәртіпті бұзбағандары үшін ағылшындарға да риза екенін мәлімдеген.

Кейін осы ғаламат гол "ХХ ғасыр голы" деп аталды. 

Бұл голды [[Несіп Жүнісбаев]] өз кітабында былай суреттеді. 

{{Дәйексөз|«...Ол доп алған жерден қақпаға шейін кемінде елу метр еді. Ең әуелі есін жиған Батчер болды. Марадона Батчерді ә дегенше жолда қалдырды. Өзі қақпаға қарай тарта берді. Оның алдынан Стевенс, Фенвик, Сэнсом және Ходдл қопарыла шықты. Бұл жерде басқа біреу болса, допты тезірек әріптесіне тастап, бір пәледен тез-ақ құтылар еді... Жоқ, Марадона олай ете алмайды. Сондықтан да ол басқа емес, Марадона. 

''Сэнсом зу етіп алға шықты да, Марадонаның шылауына оралды. Фенвик – Марадонаны білетін ойыншы. Бапкері Робсон бұған оны қалай бағуды үйреткен. Марадона Сэнсомды да, мұны да қапы қалдырды. Фенвик сол жағын баққан боп қисая берді. Сөйтті де, тура аяққа жетеді-ау деген кезде көз ілеспес жылдамдықпен оң жағын тарпыды. Көзін қатты ашып допты іздеді. Әлі Марадонаның аяғында бара жатыр. Оның алдында Стевенс пен Шилтон ғана қалыпты. Жан ұшыра соңынан жүгірді. Жете алар емес. Бұл босқа жүгіріп келеді. Марадона допты қақпақылдап барады. Қарап тұрсаң, керемет! Аяғы допқа тигені де білінбейді. Бейне бір теңбіл допты жетектеп бара жатқандай. Доп жүгіріп бара жатқан Марадонамен қатар домалап барады. Міне, доп алып жүрудің классикалық үлгісі бұл! Марадона допқа, доп Марадонаға еш кедергі келтірмейді. Қарадай допқа сүрініп кетіп, етпетінен түсетіндер немесе допты бағындыру үшін бір жүгіріп, бір тоқтап жататындар аз ба!

...Стевенс доптың жолына тосқауыл қоюдың қажеттігін сезді. Сезді де, бойына бар қуатын жинады. Ал Марадона болса бұдан қашқақтамай, қақпаға тура тартып келеді. Стевенс оны көрді де, бір орнында қимылсыз қатты да қалды. Марадона әлі келе жатыр. Ол болса сол допты сыртқа қағып жіберуі ғана керек. «Міне, келді... ал теп...». Теуіп қалды. Жерді теуіпті. Марадона Шилтонмен бетпе-бет келді. Шилтон бұдан әрі шыдамады. Бағанадан бәрін көріп тұрған. Бес жігітті қамыстай жапырып кеткен мына Марадонаға тосқауыл болар енді өзі ғана! Қақпадан атып шықты. Сескеніп, тез ұрып жіберсін дегені. Марадона абыржыған жоқ. Қасқайып тарта берді. Шилтонға тіпті тақау келді. «Ә, қателігің осы болар!» деп қуана ойлап өтті Шилтон. Арыстанша атылды аяғына. «Міне, міне...». Допты ұстаймын деп ұмтылған қос қолына алаңдағы шөп қана ілікті. Дереу аунап түсіп, Марадонаның аяғына қол созды... Ол қақпаға барып қалыпты. Марадонамен иық тірескен Фенвикті көрді. Үміт оты қайта жанды.

Фенвик допты да, Марадонаны да көрген жоқ. Әйтеуір оны етпетінен түсіруі керек екенін ғана еміс-еміс сезеді. Ол келіп иығынан қаға бергенде, Марадона «менің спектаклім осымен бітті» дегендей, сол аяғының алқымымен допты торға атты да жіберді. Өзі бұлт етіп оңға ойыса қойды. Фенвик өз-өзінен гүрс етіп жерге құлады...»''.

"'''Мексикадағы футбол тойы'''" кітабынан.}}

Ұтылыс қаупі төнген ағылшындардың бапкері [[Бобби Робсон]] екі бірдей тың ойыншыны алаңға қосты. Оның бірі Джон Барнс пайда әкелді: қапталдан асырған добын Линекер баспен ұрып торға түсірді: 2:1. Келесі минутта аргентиналық Карлос Тапиа бағананы көздеді. 87-минутта [[Гари Линекер]] тағы да баспен ұрып еді, қорғаушы Олртикочеа кедергі жасады. Осы есеп ойын соңына дейін өзгерген жоқ.

=== Протокол ===
{{Матч туралы есептеме
|мерзімі=[[22 маусым]] [[1986 жыл]]
|стадион=[[Ацтека (стадион)|Ацтека]], [[Мехико]]
|команда1={{футбол|Аргентина}}
|команда2={{футбол|Англия}}
|есеп=2:1
|голдар1=[[Диего Армандо Марадона|Диего Марадона]] {{гол|51}} {{гол|54}}
|голдар2=[[Гари Линекер]] {{гол|80}}
|төреші={{flagicon|Тунис|20px}} [[Әли Бен-Насер]]
|көрермендер=114 580
}}
{| width=92% |
|-
|{{Футбол формасы
| pattern_la = _whiteborder
| pattern_b  = _vneckwhite
| pattern_ra = _whiteborder
| leftarm    = 4169E1
| body       = 4169E1
| rightarm   = 4169E1
| shorts     = 000000
| socks      = FFFFFF
 | title      = Аргентина
}}
|{{Футбол формасы
| pattern_la = _blueborder
| pattern_b  = _vneckblue
| pattern_ra = _blueborder
| leftarm    = FFFFFF
| body       = FFFFFF
| rightarm   = FFFFFF
| shorts     = E0FFFF
| socks      = E0FFFF
 |title      = Англия
}}
|}

{| width="100%"
|valign="top" width="50%"|
{| style="font-size: 90%" cellspacing="0" cellpadding="0"
|colspan="4"|'''Аргентина:'''
|-
!width="25"| !!width="25"|
|-
|ққ ||'''18''' ||[[Нери Пумпидо]] 
|-
|қ ||'''5''' ||[[Хосе Луис Браун]]
|-
|қ ||'''9''' ||[[Хосе Луис Кучуффо|Хосе Луис Кусиуффо]]
|-
|қ||'''19'''||[[Оскар Руджери]]
|-
|жқ ||'''2''' ||[[Серхио Даниэль Батиста|Серхио Батиста]] ||{{СҚ|60}}
|-
|жқ ||'''7''' ||[[Хорхе Бурручага]] || || {{алаңнан|75}}
|-
|жқ ||'''10'''||[[Диего Армандо Марадона|Диего Марадона]] (к) 
|-
|жқ ||'''12'''||[[Эктор Энрике]]
|-
|жқ ||'''14'''||[[Рикардо Джусти]]
|-
|жқ ||'''16'''||[[Хулио Олартикоэчеа]]
|-
|ш ||'''11'''||[[Хорхе Вальдано]]
|-
|colspan=3|'''Алаңға шыққандар:'''
|-
|жқ ||'''21'''||[[Карлос Тапия]] || || {{алаңға|75}}
|-
|colspan=3|'''Бапкер:'''
|-
|colspan="4"|{{Flagicon|Аргентина}} [[Карлос Билардо]]
|}
|valign="top"|
|valign="top" width="50%"|
{| style="font-size: 90%" cellspacing="0" cellpadding="0" align=center
|colspan="4"|'''Англия:'''
|-
!width="25"| !!width="25"|
|-
|ққ ||'''1''' ||[[Питер Шилтон]] (к)  
|-
|қ ||'''2''' ||[[Гэри Стивенс]]
|-
|қ ||'''3''' ||[[Кенни Сэнсом]]
|-
|қ ||'''14'''||[[Терри Фенвик]] || {{СҚ|9}}
|-
|жқ ||'''6''' ||[[Терри Бутчер]]
|-
|жқ ||'''4''' ||[[Глен Ходдл]]
|-
|жқ ||'''16'''||[[Питер Рид]] || || {{алаңнан|64}}
|-
|жқ ||'''17'''||[[Тревор Стивен]] || || {{алаңнан|74}}
|-
|жқ ||'''18'''||[[Стив Ходж]]
|-
|ш ||'''10'''||[[Гари Линекер]]
|-
|ш ||'''20'''||[[Питер Бирдсли]]
|-
|colspan=3|'''Алаңға шыққандар:'''
|-
|ш ||'''11'''||[[Крис Уоддл]] || || {{алаңға|64}}
|-
|ш ||'''19'''||[[Джон Барнс]] || || {{алаңға|74}}
|-
|colspan=3|'''Бапкер:'''
|-
|colspan="4"|{{Flagicon|Англия}} [[Бобби Робсон]]
|}
|}

== Матчтан кейін ==
Ойын біткен соң Марадона мен Стив Ходж футболка алмасты. Аргентина тарапы бұл жеңісті Фолькленд аралдары мен 1966 жылғы жеңіліс үшін қайтарылған есе ретінде қабылдады.  

:"''Әлем чемпионы атанбасақ та, Англияны жеңу біз үшін шарт еді''". ('''Аргентина футболының ардагері [[Роберто Перфумо]]''')

Аргентина жартылай финалда [[Бельгия Ұлттық футбол құрамасы|Бельгияны]] 2:0 есебімен ұтты. Бұл жолы да Марадона екі гол соқты. [[Футболдан 1986 жылғы әлем біріншілігі (финал)|Финалда]] 3:2 есебімен [[Германия Ұлттық футбол құрамасы|ГФР құрамасын]] ұтып, әлем чемпионы атанды.

== Кейінгі жылдары ==
[[Футболдан 1998 жылғы әлем біріншілігі|1998 жылғы әлем чемпионатында]] бұл екі құрама 1/8 финалда кездесті. Бұл жолғы ойынның тартыстылығы 1986 жылғыдан кем болмады. 16-минутта Англия шабуылшысы [[Майкл Оуэн]] алаң ортасына таяу жерден доп алып, үш ойыншыны қапы қалдырып барып қақпаны дәл көздеді. Бұл 1986 жылғы Марадонаның голына аздап ұқсас еді, осылайша Англия тарапы бұл голды Марадонаның 1986 жылғы екінші голына жауап ретінде қабылдады. Бұл ойында Англияның бір голы себепсіз есептелмей қалды, сондай-ақ 47-минутта англиялық [[Дэвид Бекхэм]] алаңнан жазықсыз қуылды.

[[Футболдан 2002 жылғы әлем біріншілігі|2002 жылы]] Аргентина мен Англия бір топқа түсті. Бекхэм 44-минутта пенальтиді дәл соғып, Англияға жеңіс әперді. 

2015 жылы 17 тамыз күні Марадона баяғы қолмен соққан голды есептеп жіберетін төреші [[Әли Бен-Насер|Әли Бен-Насерге]] арнайы жолығып, өзің қолтаңбасы қойылған футбол жейдесін сыйға тартты да, төрешіні өзінің мәңгілік досы деп атады.

== Сілтемелер ==
[https://www.fifa.com/classicfootball/matches/match=392/report.html Матч туралы есептеме] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090122215237/http://www.fifa.com/classicfootball/matches/match%3D392/report.html |date=2009-01-22 }}

[[Санат:Футболдан 1986 жылғы әлем біріншілігі]]
[[Санат:Аргентина Ұлттық футбол құрамасының ойындары]]
[[Санат:Англия Ұлттық футбол құрамасының ойындары]]
[[Санат:1986 жылғы футбол]]