Карбонат: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш Боттың үстегені: el:Ανθρακικό άλας |
ш Bot: Migrating 40 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q181699 (translate me) |
||
66-жол: | 66-жол: | ||
[[Санат:Карбонаттар]] |
[[Санат:Карбонаттар]] |
||
[[ar:كربونات]] |
|||
[[bg:Карбонат]] |
|||
[[bs:Karbonat]] |
|||
[[ca:Carbonat]] |
|||
[[cs:Uhličitany]] |
|||
[[da:Karbonat]] |
|||
[[de:Carbonate]] |
|||
[[el:Ανθρακικό άλας]] |
|||
[[en:Carbonate]] |
|||
[[eo:Karbonato]] |
|||
[[es:Carbonato]] |
|||
[[et:Karbonaadid]] |
|||
[[eu:Karbonato]] |
|||
[[fa:کربنات]] |
|||
[[fi:Karbonaatti]] |
|||
[[fr:Carbonate]] |
|||
[[gl:Carbonato]] |
|||
[[he:קרבונט]] |
|||
[[hu:Karbonát]] |
|||
[[it:Carbonati]] |
|||
[[ja:炭酸塩]] |
|||
[[ko:탄산염]] |
|||
[[lv:Karbonāti]] |
|||
[[mk:Карбонат]] |
|||
[[nl:Carbonaat]] |
|||
[[nn:Karbonat]] |
|||
[[no:Karbonat]] |
|||
[[pl:Węglany]] |
|||
[[pt:Carbonato]] |
|||
[[ro:Carbonați]] |
|||
[[ru:Карбонаты]] |
|||
[[simple:Carbonate]] |
|||
[[sk:Uhličitan]] |
|||
[[sl:Karbonat]] |
|||
[[sr:Карбонат]] |
|||
[[sv:Karbonat]] |
|||
[[ta:கார்பனேட்டு]] |
|||
[[tr:Karbonat]] |
|||
[[uk:Карбонати]] |
|||
[[zh:碳酸盐]] |
19:09, 2013 ж. наурыздың 11 кезіндегі нұсқа
Көмір қышқылы - Н2С03 әлсіз, екі негізді, тұрақсыз қышқыл. Ол тек ерітіндіде ғана болады. Әлсіз электролит, диссоциациялану дәрежесі 0,17%.[1]
Алынуы:
- көмірқышқыл газын суда ерітіп
- тұзынан күшті қышқылмен әсер етіп:
Екі негізді болғандықтан сатылы диссоциацияланады:
- Н2С03↔ Н+ + НС03
- НС03- ↔ Н+ + С032-
Көмір қышқылы екі түрлі тұз түзеді, олар гидрокарбонаттар (NaHC03, Са(НС03)2) және карбонаттар деп аталады (СаС03, MgC03)
Химиялық қасиеттері:
Көмір қышқылы индикаторлар түсін өзгертеді, қышқылдарға[2] тән химиялық реакцияларға түседі, екі негізді қышқыл ретінде сілтілермен орта және қышқыл тұз түзіледі:
- Н2С03 + NaOH = NaHC03 + Н20
- Н2С03 + 2NaOH = Na2C03 + 2Н20
Карбонаттардың суда еритін тұздары екі сатыда гидролизденеді:
- : Na2C03 ↔ 2Na+ + С032-
- НОН ↔ Н+ + ОН-
- ----------------------------------
- CO32- + НОН ↔ НС03 + ОН-
- Na2C03 + НОН ↔ NaHC03 + NaOH
- NaHC03 ↔ Na+ + НС03-
- НОН ↔ Н+ + ОН-
- HC03 + НОН ↔ Н2С03+ ОН-
- ----------------------------------------
- NaHC03 + НОН → NaOH + Н20 + С02↑
Бұл тұз гидролизденгенде орта негіздік болады: С(ОН ) > C(H+).
Карбонат ионына сапалық реакция:
Na2C03+ Са(ОН)2 = СаС03↓ + 2NaOH Суда еритін карбонаттар әк сүтімен әрекеттесіп, ақ түсті тұнба береді.
Са2+ + С032- = СаС03↓
Қолданылуы:
- NaHC03 ас содасы - тамақ, шыны өндірісінде
- К2СО3 сақар - сабын алуда
- СаС03, MgC03 - құрылыс материалдары[3]
Таралуы
Жер қыртысының шамамен 1,7%-ын (массасы бойынша) құрайды. Ең көп таралған және жынысқұрушы минералдар қатарына жататындар — кальцит (СаС03) және доломит (СаС03.МgС03).
Бұлар әктастар және доломиттер деп аталатын шөгінді карбонатты таужыныстарды құрайды. Аталған таужыныстардан гөрі сирегірек ұшырасатын карбонатты таужыныс өкілдері:
- анкерит — (Са,Ғе,Мg)СО3,
- сидерит — ҒеС03,
- магнезит — МgС03,
- родохрозит — МnС03. Карбонатты таужыныстардың өзге түрлері мүлдем сирек ұшырасады.[4]
Пайдаланылған әдебиет
- ↑ Химия: Усманова М. Б., Сақариянова Қ. Н. Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық, 2-басылымы, өңделген, толықтырылған. - Алматы: Атамұра, 2009. - 288 бет. ISBN 9965-34-929-0
- ↑ Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69
- ↑ “Қазақ Энциклопедиясы”
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
Сыртқы сілтемелер
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |