Дүң: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Жаңа бетте: Д ҮҢ - қоладан немесе жезден жасалған колемі үлкен, бүйірі шығыңқы, үзын мойны тар темір ыдыс тү... |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
Д ҮҢ - қоладан немесе жезден жасалған колемі үлкен, бүйірі шығыңқы, |
Д ҮҢ - қоладан немесе жезден жасалған колемі үлкен, бүйірі шығыңқы, ұзын мойны тар темір ыдыс түрі. Мойны мен бүйірі аралығында (құмырадағыдай) тұтқасы, түбінде аласа тағаны болады. Пішіні қабаққа ұқсас келеді. Мұндай ыдыстың биікті. шамамен 35-40 см, ені 15- 20 см болса, сыйымдылығы 5-6 литр мөлшерінде болады. Осындай ыдыс түрлерінің кейбірінің мойын жиегі мен бүйірінің жоғарғы жағы айналдырыла түрлі орнектермен безендіріледі. ҚР MOM қорындағы (КП 23850) мыстан жасалған дүңнің биікт. 52,5, диаметрі 90 см, түбінің диаметрі 27 см. Түрқы құманға үқсас келген. Мойнын айналдыра сақина тәрізді дөңес белбеу жүргізілген. Тұтқасы мойнының жоғарғы тусынан бүйірінің орта тұсына (кеудесіне) дейін иіліп келіп, дәнекерлеу әдісімен бекіген. |
||
ҚР МОМ - қорынан; ОМЭЭ - материалдарынан. ДҮҢШЕЛЕК - |
ҚР МОМ - қорынан; ОМЭЭ - материалдарынан. ДҮҢШЕЛЕК - сүйықтық қоюға арналған ыдыс түрі. Үлкен көлемді, сырты тері немесе темірмен бекітілетін Д. ағаштан ойылып немесе құрастырылып жасалады. Д.-тің бойынан асып тұрған қарама-қарсы шетіндегі екі құлағындағы ойьшқа қайыс бау тағылады. |
||
Д.-ке |
Д.-ке ұзын, мықты сырық ағаш өткізіп, оны атқа артып су әкелетін болған. Әсіресе шөлейт өңірлерде алыстан ауызсу тасуға, мұнайлы өңірлерде жермайын тасуға пайдаланылған. |
||
Д.-тің ағаш қақпағы бар түрі XX ғ. бас кезінде орыс қоныстанушыларының тәжірибесіне негізделіп бірнеше ағаштан |
Д.-тің ағаш қақпағы бар түрі XX ғ. бас кезінде орыс қоныстанушыларының тәжірибесіне негізделіп бірнеше ағаштан қоюластырылып күбі секілді жасалған.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref> |
||
== Дереккөздер == |
== Дереккөздер == |
15:12, 2017 ж. қаңтардың 20 кезіндегі нұсқа
Д ҮҢ - қоладан немесе жезден жасалған колемі үлкен, бүйірі шығыңқы, ұзын мойны тар темір ыдыс түрі. Мойны мен бүйірі аралығында (құмырадағыдай) тұтқасы, түбінде аласа тағаны болады. Пішіні қабаққа ұқсас келеді. Мұндай ыдыстың биікті. шамамен 35-40 см, ені 15- 20 см болса, сыйымдылығы 5-6 литр мөлшерінде болады. Осындай ыдыс түрлерінің кейбірінің мойын жиегі мен бүйірінің жоғарғы жағы айналдырыла түрлі орнектермен безендіріледі. ҚР MOM қорындағы (КП 23850) мыстан жасалған дүңнің биікт. 52,5, диаметрі 90 см, түбінің диаметрі 27 см. Түрқы құманға үқсас келген. Мойнын айналдыра сақина тәрізді дөңес белбеу жүргізілген. Тұтқасы мойнының жоғарғы тусынан бүйірінің орта тұсына (кеудесіне) дейін иіліп келіп, дәнекерлеу әдісімен бекіген. ҚР МОМ - қорынан; ОМЭЭ - материалдарынан. ДҮҢШЕЛЕК - сүйықтық қоюға арналған ыдыс түрі. Үлкен көлемді, сырты тері немесе темірмен бекітілетін Д. ағаштан ойылып немесе құрастырылып жасалады. Д.-тің бойынан асып тұрған қарама-қарсы шетіндегі екі құлағындағы ойьшқа қайыс бау тағылады. Д.-ке ұзын, мықты сырық ағаш өткізіп, оны атқа артып су әкелетін болған. Әсіресе шөлейт өңірлерде алыстан ауызсу тасуға, мұнайлы өңірлерде жермайын тасуға пайдаланылған. Д.-тің ағаш қақпағы бар түрі XX ғ. бас кезінде орыс қоныстанушыларының тәжірибесіне негізделіп бірнеше ағаштан қоюластырылып күбі секілді жасалған.[1]
Дереккөздер
- ↑ Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |