Жерқұлақ

Жерқұлақ
лат. Tuber melanosporum
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Саңыракқұлақтар (unranked) Pezizomycetes Сабы: Pezizales Тұқымдасы: Tuberaceae Тегі: Tuber melanosporum Vittad. 1831

Жерқұлақ - (лат. Tuber melanosporum)  - жейтін саңырауқұлақтардың ең қымбаты, 1 кг жерқұлақ Еуропа базарында 1000 евро тұрады. Өте биік бағаланатын деликатес. "Дастарқаның қара бриллианты" деген атауға еге болған.

Биологиялық сипаттама

Жерқұлақтың вегетативтік денесі жердің астында ораласады, қисық дөңгелекке ұқсас 3-9 см диаметрінде, 4-6 тегіс емес қыры болады.
Сыртының түсі қызыл-қоңырдан қараға дейін.
Іші қатты, ақшыл-сүр немесе ақшыл-қызыл мәрмәр суретті. Өскен сайын қарайып қара-қоңыр болады.
Өзіне сай қатты хош иісі болады. Дәмі өте жағымды, қышқылдау болады.
Споралары 35-25 мкм ұршық тәрізді сопақша келген, қисық.
Көбіне еменнің немесе басқа ірі ағзалардың өміріне байланыста болып ол қашан иесі тіршілігін жойып, қурап біткенге дейін онымен бірге тіршілік ете береді. Жер астыда 2-3 см-дан жарты метрге дейін тереңдікте өседі.
Жабайы шошқалардың ауес асы. Саңырауқұлақтың хош иісі жабайы шошқаларды тартып, солардың арқасында споралар таралады.
Адамдар асқа пайдалау үшін саңырауқұлақтарды қарашадаң наурызға дейін тереді.

Таралуы

Ең кең таралған жері - Францияда, орталық Италияда және Испанияда. Әсіресе Фрацияның оңтүстік-батыс Дордонь, Ло, Жиронда департаменттерінде және Воклюз оңтүстік-шығыс департаментінде.

Дереккөздер

• “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998

Сыртқы сілтемелер

• Сокровища Перигора — статья в журнале «Вокруг света»
• Таксономия на сайте www.mycobank.org