Бетқайнар (қорым): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
2-жол: 2-жол:
'''Бетқайнар''' — көне [[қорым]]. [[Алматы]] қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 215 км жерде, [[Қолғауыт өзені|Қолғауыт өзенінің]] сол жағалауында.
'''Бетқайнар''' — көне [[қорым]]. [[Алматы]] қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 215 км жерде, [[Қолғауыт өзені|Қолғауыт өзенінің]] сол жағалауында.


''1996 жылы'' [[Оңтүстік Қазақстан]] кешенді археологиялық экспедициясы (жетекшісі К.М. Байпақов) зерттеді. Қорым бір-бірінен 150 м қашықтықта орналасқан екі обалар тобынан тұрады. [[Обалар|Обалардың]] ішіндегі ең үлкені — 12-оба, оның аумағы 22 м, биіктігі 2 м. Қалған обалар үйінділерінің аумағы 12 — 13 м, биіктігі 0,3 — 0,6 м аралығында. Барлығы да ертеде тоналған, тек 12-обадан ғана қызықты деректер табылды. Оның үстіне үйілген топырақтың астынан төртбұрышты қабір ашылды. [[Қабір|Қабірдің]] ұзын қабырғаларының еденмен ұштасатын жақтауларынан үңгіп, ыдыс қоюға арналған қуыстар жасалған. Қабірдің еденіне бастары солтүстік-батысқа қарай бағытталған екі мәйіт қойылған. Солтүстік-шығыс қабырғасының орта тұсында адамның бет бейнесі ойып салынған. Өкінішке қарай, қабірді ашу кезінде ол айтарлықтай бүлінген. Қабірдің ішінен төрт [[қыш]] ыдыс, қоладан жасалған доға тәріздес екі зат және бет жағы алтынмен апталған [[күміс]] сақина табылды. [[Сақина|Сақинаның]] беткі жағына басын оңға қарай бұрып, сауыт-сайман киіп, қару-жарақ асынып тұрған адамның кеудесіне дейінгі бейнесі бедерленіп салынған. Оның түсі сұсты, мұрны тік, астыңғы жақ сүйектері ірі, шықшыты шығыңқы, бұрыштанып келген. [[Бейне|Бейненің]] оң қолында бір шоқ [[лотос]] гүлі, ал сол қолында аса-таяққа ұқсас зат бедерленген. Табылған деректерге сүйене отырып, бетқайнар [[зират|зиратын]] ''б.з.б. XI ғасырға'' жатқызуға болады. <ref name=”source1”> “Қазақ Энциклопедиясы”, 2 том </ref>
''1996 жылы'' [[Оңтүстік Қазақстан]] кешенді археологиялық экспедициясы (жетекшісі К.М. Байпақов) зерттеді. Қорым бір-бірінен 150 м қашықтықта орналасқан екі обалар тобынан тұрады. [[Обалар|Обалардың]] ішіндегі ең үлкені — 12-оба, оның аумағы 22 м, биіктігі 2 м. Қалған [[обалар]] үйінділерінің аумағы 12 — 13 м, биіктігі 0,3 — 0,6 м аралығында. Барлығы да ертеде тоналған, тек 12-обадан ғана қызықты деректер табылды. Оның үстіне үйілген топырақтың астынан төртбұрышты қабір ашылды. [[Қабір|Қабірдің]] ұзын қабырғаларының еденмен ұштасатын жақтауларынан үңгіп, ыдыс қоюға арналған қуыстар жасалған. Қабірдің еденіне бастары солтүстік-батысқа қарай бағытталған екі мәйіт қойылған. Солтүстік-шығыс қабырғасының орта тұсында адамның бет бейнесі ойып салынған. Өкінішке қарай, [[қабір|қабірді]] ашу кезінде ол айтарлықтай бүлінген. Қабірдің ішінен төрт [[қыш]] ыдыс, қоладан жасалған доға тәріздес екі зат және бет жағы алтынмен апталған [[күміс]] сақина табылды. [[Сақина|Сақинаның]] беткі жағына басын оңға қарай бұрып, [[сауыт-сайман]] киіп, [[қару-жарақ]] асынып тұрған адамның кеудесіне дейінгі бейнесі бедерленіп салынған. Оның түсі сұсты, мұрны тік, астыңғы [[жақ сүйек|жақ сүйектері]] ірі, [[шықшыт|шықшыты]] шығыңқы, бұрыштанып келген. [[Бейне|Бейненің]] оң қолында бір шоқ [[лотос]] гүлі, ал сол қолында аса-таяққа ұқсас зат бедерленген. Табылған деректерге сүйене отырып, бетқайнар [[зират|зиратын]] ''б.з.б. XI ғасырға'' жатқызуға болады. <ref name=”source1”> “Қазақ Энциклопедиясы”, 2 том </ref>





18:06, 2011 ж. шілденің 25 кезіндегі нұсқа

Бетқайнар қорымындағы оба

Бетқайнар — көне қорым. Алматы қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 215 км жерде, Қолғауыт өзенінің сол жағалауында.

1996 жылы Оңтүстік Қазақстан кешенді археологиялық экспедициясы (жетекшісі К.М. Байпақов) зерттеді. Қорым бір-бірінен 150 м қашықтықта орналасқан екі обалар тобынан тұрады. Обалардың ішіндегі ең үлкені — 12-оба, оның аумағы 22 м, биіктігі 2 м. Қалған обалар үйінділерінің аумағы 12 — 13 м, биіктігі 0,3 — 0,6 м аралығында. Барлығы да ертеде тоналған, тек 12-обадан ғана қызықты деректер табылды. Оның үстіне үйілген топырақтың астынан төртбұрышты қабір ашылды. Қабірдің ұзын қабырғаларының еденмен ұштасатын жақтауларынан үңгіп, ыдыс қоюға арналған қуыстар жасалған. Қабірдің еденіне бастары солтүстік-батысқа қарай бағытталған екі мәйіт қойылған. Солтүстік-шығыс қабырғасының орта тұсында адамның бет бейнесі ойып салынған. Өкінішке қарай, қабірді ашу кезінде ол айтарлықтай бүлінген. Қабірдің ішінен төрт қыш ыдыс, қоладан жасалған доға тәріздес екі зат және бет жағы алтынмен апталған күміс сақина табылды. Сақинаның беткі жағына басын оңға қарай бұрып, сауыт-сайман киіп, қару-жарақ асынып тұрған адамның кеудесіне дейінгі бейнесі бедерленіп салынған. Оның түсі сұсты, мұрны тік, астыңғы жақ сүйектері ірі, шықшыты шығыңқы, бұрыштанып келген. Бейненің оң қолында бір шоқ лотос гүлі, ал сол қолында аса-таяққа ұқсас зат бедерленген. Табылған деректерге сүйене отырып, бетқайнар зиратын б.з.б. XI ғасырға жатқызуға болады. [1]


Пайдаланылған әдебиет

  1. “Қазақ Энциклопедиясы”, 2 том