Аллигаторлар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
{{Taxobox
[[Сурет:Alligator3.jpg|thumb|right]]
| name = Аллигаторовые
'''Аллигаторлар''' (''Allіgoterіdae'') — [[қолтырауын]] [[отряд|отрядының]] үш тұқымдасының бірі. Аллигаторлар төрт туыс (Allіgator, Caіman, Melanosuchus және Paleosuchus), 7 түрге бөлінеді. Оның үшеуін (Caіman, Melanosuchus және Paleosuchus) [[каймандар]] деп атайды. Денесінің ұзындығы 1,5-6,3 м, салмағы 85 кг-ға дейін жетеді. Тұмсығы жалпақтау, әрі қысқа, алдыңғы аяқтарының саусақтары арасында терілі жүзу жарғағы болады. [[Аналық|Аналықтары]] 20-60 жұмыртқасын арнайы жасалған ұяға салады. [[Аталық|Аталықтары]] өздері тіршілік ететін жерлерді қорғайды, ұрпақтарына қамқорлық жасайды. 85 жылдай өмір сүреді. Ересектері балықтармен, бақалармен т.б. омыртқалы жануарлармен, балалары ұсақ су жәндіктерімен қоректенеді. Аллигаторлар— Солтүстік, Оңтүстік [[Америка|Американың]], [[Қытай|Қытайдың]] тұщы су айдындарында тіршілік етеді. [[АҚШ|АҚШ-та]], [[Куба|Кубада]] [[Миссисипи]] Аллигаторларын арнайы [[ферма|фермаларда]] қолдан өсіреді. Қытай Аллигаторлары — [[Янцзы]] өзенінің төменгі сағасында таралған. Аллигаторлар бағалы терісі үшін ауланады. Санының күрт азаюына орай, қатаң қорғауға алынып, [[Халықаралық табиғат қорғау одағы|Халықаралық табиғат қорғау одағының]] “[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]” енгізілген.<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref><ref name="name">Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN9965-08-286-3</ref>
| fossil_range = [[Cretaceous]] - Recent
| image file = Florida Alligator.jpg
| image descr = [[Американ аллигаторы]]
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| subphylum = [[Омыртқалылар]]
| classis = [[Бауырымен жорғалаушылар]]
| ordo = [[Қолтырауындар]]
| familia = '''Alligatoridae'''
| familia_authority = [[John Edward Gray|Gray]], 1844
| subdivision_ranks = Туыстары
| subdivision =
* ''[[Alligator]]''
* ''[[Caiman]]''
* ''[[Paleosuchus]]''
* ''[[Melanosuchus]] ''
}}
'''Аллигаторлар''' ({{lang-la|Alligatoridae}}) — [[қолтырауын]] отрядының үш тұқымдасының бірі. Аллигаторлар төрт туыс, 7 түрге бөлінеді. Оның үшеуін (''Caiman'', ''Melanosuchus'' және ''Paleosuchus'') [[каймандар]] деп атайды. Денесінің ұзындығы 1,5-6,3 м, салмағы 85 кг-ға дейін жетеді. Тұмсығы жалпақтау, әрі қысқа, алдыңғы аяқтарының саусақтары арасында терілі жүзу жарғағы болады. [[Аналық|Аналықтары]] 20-60 жұмыртқасын арнайы жасалған ұяға салады. [[Аталық|Аталықтары]] өздері тіршілік ететін жерлерді қорғайды, ұрпақтарына қамқорлық жасайды. 85 жылдай өмір сүреді. Ересектері балықтармен, бақалармен т.б. омыртқалы жануарлармен, балалары ұсақ су жәндіктерімен қоректенеді. Аллигаторлар Солтүстік, Оңтүстік [[Америка|Американың]], [[Қытай|Қытайдың]] тұщы су айдындарында тіршілік етеді. [[АҚШ|АҚШ-та]], [[Куба|Кубада]] [[Миссисипи]] (американ) аллигаторын арнайы [[ферма|фермаларда]] қолдан өсіреді. Қытай аллигаторы [[Янцзы]] өзенінің төменгі сағасында таралған. Аллигаторлар бағалы терісі үшін ауланады. Санының күрт азаюына орай, қатаң қорғауға алынып, [[Халықаралық табиғат қорғау одағы|Халықаралық табиғат қорғау одағының]] “[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]” енгізілген.<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref><ref name="name">Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN9965-08-286-3</ref>


==Пайдаланылған әдебиеттер==
==Пайдаланылған әдебиеттер==
<references />
<references />


{{zoology-stub}}
[[Санат:Ғылым]]
[[Санат:Сөздік]]
[[Санат:Биология]]
[[Санат:А]]
[[Санат:Аллигаторлар]]

{{stub}}
{{wikify}}
{{wikify}}


[[Санат:Бауырымен жорғалаушылар]]
[[be:Алігатары]]

[[bg:Алигатори]]
[[da:Alligator]]
[[ar:قاطوريات]]
[[be-x-old:Алігатаравыя]]
[[de:Echte Alligatoren]]
[[br:Alligatoridae]]
[[el:Αλιγάτορας]]
[[bg:Алигаторови]]
[[en:Alligator]]
[[eo:Aligatoro]]
[[ca:Caiman]]
[[es:Alligator]]
[[de:Alligatoren]]
[[fr:Alligator]]
[[en:Alligatoridae]]
[[he:אליגטור]]
[[es:Alligatoridae]]
[[hr:Pravi aligatori]]
[[eo:Aligatoredoj]]
[[id:Alligator]]
[[fr:Alligatoridae]]
[[io:Aligatoro]]
[[gd:Ailigeutair]]
[[ko:앨리게이터과]]
[[ja:アリゲーター]]
[[hr:Aligatori]]
[[ko:앨리게이터속]]
[[la:Alligator]]
[[id:Alligatoridae]]
[[lt:Aligatoriai]]
[[it:Alligatoridae]]
[[he:אליגטוריים]]
[[nl:Alligator]]
[[ka:ალიგატორისებრნი]]
[[nn:Alligatorar]]
[[no:Alligatorer]]
[[la:Alligatoridae]]
[[lt:Aligatoriniai]]
[[ru:Аллигаторы]]
[[hu:Aligátorfélék]]
[[simple:Alligator]]
[[tl:Buwaya (aligator)]]
[[mk:Alligatoridae]]
[[uk:Алігатор]]
[[nl:Alligators]]
[[ja:アリゲーター]]
[[yi:אליגעיטאר]]
[[zh:短吻鱷]]
[[pl:Aligatorowate]]
[[pt:Jacaré]]
[[ru:Аллигаторовые]]
[[simple:Alligatoridae]]
[[sr:Алигатор]]
[[fi:Alligaattorit]]
[[sv:Alligatorer och kajmaner]]
[[tr:Alligatoridae]]
[[uk:Алігаторові]]
[[zh-yue:短吻鱷科]]
[[zh:短吻鳄科]]

11:00, 2011 ж. тамыздың 21 кезіндегі нұсқа

Аллигаторовые
Қазбалық ауқымы: Cretaceous - Recent
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Кіші жамағаты: Омыртқалылар
Табы: Бауырымен жорғалаушылар
Сабы: Қолтырауындар
Тұқымдасы: Alligatoridae
Gray, 1844
Туыстары

Аллигаторлар (лат. Alligatoridae) — қолтырауын отрядының үш тұқымдасының бірі. Аллигаторлар төрт туыс, 7 түрге бөлінеді. Оның үшеуін (Caiman, Melanosuchus және Paleosuchus) каймандар деп атайды. Денесінің ұзындығы 1,5-6,3 м, салмағы 85 кг-ға дейін жетеді. Тұмсығы жалпақтау, әрі қысқа, алдыңғы аяқтарының саусақтары арасында терілі жүзу жарғағы болады. Аналықтары 20-60 жұмыртқасын арнайы жасалған ұяға салады. Аталықтары өздері тіршілік ететін жерлерді қорғайды, ұрпақтарына қамқорлық жасайды. 85 жылдай өмір сүреді. Ересектері балықтармен, бақалармен т.б. омыртқалы жануарлармен, балалары ұсақ су жәндіктерімен қоректенеді. Аллигаторлар Солтүстік, Оңтүстік Американың, Қытайдың тұщы су айдындарында тіршілік етеді. АҚШ-та, Кубада Миссисипи (американ) аллигаторын арнайы фермаларда қолдан өсіреді. Қытай аллигаторы Янцзы өзенінің төменгі сағасында таралған. Аллигаторлар бағалы терісі үшін ауланады. Санының күрт азаюына орай, қатаң қорғауға алынып, Халықаралық табиғат қорғау одағыныңҚызыл кітабына” енгізілген.[1][2]

Пайдаланылған әдебиеттер

  1. Қазақ энциклопедиясы
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN9965-08-286-3