Кабошон
Кабошон(французша - caboche) - асыл тасты тегiс, дөңес, жылтыр қылу үшін қолданыатын тасты өңдеудi әдiсi. Әдетте қырналған кабошон сопақ немесе шар тәрiздi формаға ие болады. Кабошонның формасында ашық, әдемі түске ие немесе қандай да болмасын оптикалық эффектке ие тастар(астеризм, иризация) өңдеуден өтедi. Сонымен бiрге тұнық емес, селдiр асыл тастардың де түрлерi кабошонның формасында өңделе береді. Кейбiр тастар өзінің барлық көз тартарлық қасиеттерін осы кабошонның формасында көрсетедi. Мәселен:
- «жұлдызша сияқты лағыл тастар»
- «жұлдызша сияқты сапфир»
- хризоберилл (мысық көзi)
- олигоклаз (ай тас )
- жүндi
- жасыл тас
- асыл опал
Қымбат емес зергерлiк бұйымдардың жөндеу тастарынан да жиi кездестiруге болады, мысалы:
- нефрит
- лазурит
- малахит
- жұзақ
- жылан түтiк
- «жолбарыс көзi»
- «сұңқар көз»
Кабошондарды қырлаудың формасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Көптген кабошондардың формаларының жиындарынан кейбiрi ғана көпшілікке танымал және стандарт болып есептеледі. Бұлар - овалдар (алмұрт тәрiздi форма), алқа және крест, жүрек, көпбұрыш, шеңбер. Жоғарғы жақтың қисықтығына байланысты аласа, орташа және биiк кабошондар белгілі қазіргі таңда.
Кабошонный формасын таңдау бұйымның қолдану аясына, физикалық қасиеттеріне байланысты таңдалады. Мысалы, нәзiк аймақтарда жеңiл тесу жұмыстарыжүргізілген тастарға овалдық форма таңдалады. Бұл таңдау негізінен тастың суретiне, оның түсіне тәуелдi болады. Астеризмдік қасиетке ие тастарды (жарық түсу кезінде жылтырау) шеңбер, биiк шеңбер түрінде өңдеген орынды. Сонда бұл эффект барынша байқалып тұратын болады. Чароит секілді тастарды кесте формасындаөңдеген дұрыс. Форма кабошонға бекітілетін зергерлiк бұйымның түріне тікелей тәуелді. Ерлердің жүзiктеріне шаршы формасы, әйел сақиналары үшiн - овалды форма жарасымды болады. Ал сырғалар үшiн созылған овал өте сәтті таңдай болып табылады.