Ақпарат технологиясы

Ақпарат технологиясы (АТ, ағылш. information technology, IT) — объектінің, процестің немесе құбылыстың күйі туралы жаңа ақпарат алу үшін мәліметтерді жинау, өңдеу, жеткізу тәсілдері мен құралдарының жиынтығын пайдаланатын процесс.

Ақпарат технологиясы дегеніміз компьютерді және телекоммуникациялық жабдықтарды, деректерді сақтау, шығару, тасымалдау және өзгертуге арналған технология.^[1] «Ақпараттық технологиялар» термині 1958 жылы Гарвард Бизнес шолуында алғаш рет пайда болды; Гарольд Дж.Я. Либет және Томас Л. Висслер былай деп жазды: «Жаңа технология әлі де басқарылмайды. Біз ақпараттық технологияны (IT) деп атаймыз.” Анықтамасы үш санатты қамтиды: өңдеу әдістері, шешімдерді енгізу және модельдеудің статистикалық және математикалық әдістері, сондай-ақ бағдарламалық қамтамасыз етудің жоғарғы тәртібін енгізу.

Ақпарат технологиясы — ақпаратты өңдеу үшін пайдаланылатын технологиялық элементтердің, құрылғылардың немесе әдістердің жиынтығы. Ақпараттық технология (немесе көпшілікке IT атымен танымал ұғым) — қазіргі компьютерлік технология негізінде ақпаратты жинау, сақтау, өндеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар жиыны.^[2]

Ақпарат технологиясы түсінігі

Бұл термин ақпарат және технология деген екі ұғыммен байланысты.Технология (грек тілінен аударғанда) өнер, шеберлік, біліктілік деген мағынаны білдереді.

Технология дегеніміз – белгілі бір нәрсені өңдеу үшін орындалатын әрекеттер тізбегі.

Технологиялық процесс түрлі құралдар мен әдістердің көмегімен жүзеге асады.

Технология мен ақпарат түсініктерін біріктіре келе, ақпараттық технологияны есептеуіш құралдарын пайдалана отырып , ақпаратты алу, жинақтау, сақтау, өңдеу, талдау қызметтерін жүзеге асыратын әрекеттердің реті деп атайды.

Тарихы

Адамдар ақпаратты сақтауды, алуды, өңдеуді және беруді шумерлер жазуды ойлап тапқан кезден бастап біздің дәуірімізге дейінгі 3000 жылдар шамасында болды, бірақ қазіргі мағынасында «ақпараттық технология» термині алғаш рет 1958 жылы Harvard Business Review журналында жарияланған мақалада пайда болды. Оның авторлары Гарольд Дж. Левитт пен Томас Л. Уислер «бұл жаңа технологияның әлі жалпы қабылданған бірыңғай атауы жоқ. Біз оны ақпараттық технология (АТ) деп атаймыз». Олардың анықтамасы үш категориядан тұрады: өңдеу әдістері, шешім қабылдау үшін статистикалық және математикалық әдістерді қолдану және компьютерлік бағдарламаларды қолдану арқылы жоғары деңгейлі ойлауды модельдеу.

Ақпараттық технологиялар алғашқы ақпараттық жүйелердің (АЖ) пайда болуымен және дамуымен бірге 1960 жылдары белсенді түрде дами бастады.

Ақпараттық технологиялар саласы

Ақпараттық технологиялар компьютерлік техника және өзге де жоғары технологиялар, коммуникацияның жаңа құралдары, бағдарламалық қамтамасыз ету және практикалық тәжірибе саласындағы заманауи жетістіктерді негізге ала отырып және ұтымды пайдалана отырып, адам өмірі мен қазіргі қоғамның барлық салаларында уақыт, еңбек, энергия және материалдық ресурстардың шығындарын азайту үшін ақпараттық процесті тиімді ұйымдастыру жөніндегі міндеттерді шешуге арналған. Ақпараттық технологиялар өзара әрекеттеседі және көбінесе құрамдас бөлігі қызмет көрсету салаларына, басқару салаларына, өнеркәсіптік өндіріске, әлеуметтік процестерге кіреді.

Қазіргі АТ-ның негізгі ерекшеліктері

Алгоритмдердің цифрлық мәліметтермен алмасу стандарттарын құрылымдау;
Компьютерлік сақтауды кеңінен қолдану және ақпаратты қажетті формада беру;
Ақпаратты цифрлық технологиялар арқылы шексіз қашықтыққа тасымалдау.

Энтони Графтон жаңа цифрлық технологиялар туралы атап өткендей: "Олар білім беру әлемін демократияландырып, бір кездері тек таңдаулыларға қол жетімді миллиондаған ресурстарға еркін қол жеткізуге мүмкіндік берді. Олар өткен және қазіргі ғасырлардағы ең үлкен өнердің көптеген ескерткіштерін бейнелеудің және талдаудың жаңа және тиімді әдістерін ұсынды. Олар оқу мен жазу әлемін тез жаулап алуда".

Ақпарат технологияларының мақсаты

Ақпарат технологияларының мақсаты, адамның талдау жасай отырып, нәтижесінде белгілі бір әрекетті орындау арқылы шешімдер қабылдай алатындай ақпаратты өңдіру болып табылады. Ақпараттық салаға дербес компьютерді енгізу және телекоммуникациялық байланыс құралдарын қолдану ақпараттық технологияны дамытудың жаңа кезеңін анықтады. Жаңа ақпараттық технология - бұл жеке компьютерлер мен телекоммуникациялық құралдарды пайдаланатын пайдаланушы жұмысының «достық» интерфейсі бар ақпараттық технология. Жаңа ақпараттық технология келесі негізгі қағидаттарға негізделеді:

Компьютермен жұмыс істеудің интерактивті (диалогтық) режимі;
Басқа бағдарламалық өнімдермен интеграциялану;
Деректерді өзгерту және есептер қою процесінің икемділігі.

Ақпарат технологиялары құралдары

Ақпараттық технологияның құралдары ретінде бағдарламалық өнімдердің кең таралған түрлері қолданылады: мәтіндік процессорлар, баспа жүйелері, электрондық кестелер, мәліметтер қорын басқару жүйелері, электрондық күнтізбелер, функционалдық мақсаттағы ақпараттық жүйелер. Ақпараттық технологияның құралдарына техникалық, бағдарламалық, ақпараттық құралдар жатады. Техникалық құралдарға дербес компьютер, байланыс желілері, желі жабдықтары енеді. Техникалық жабдықталуына тәуелді болып келетін ақпараттық технология түрі ақпаратты жинақтауға, өңдеуге мүмкіндік береді. Техникалық және ақпараттық жабдықтамаларға тікелей тәуелді болып келетін программалық құралдар жинақтау, өңдеу, талдау қызметін атқарады.^[3]

Әлемдік статистика

2005 жылы әлемдегі ақпарат және коммуникация технологиялырана жұмсалған қаржы мөлшері - АҚШ доллары ( 1.096.112.600.000 $)

Сілтемелер

^[1]

^[4]

Дереккөздер

↑ ^a ^b Daintith, John, ed. (2009), "IT", A Dictionary of Physics, Oxford University Press, http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t83.e1592, retrieved 1 тамыз 2012
↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Информатика және компьютерлік техника/ Жалпы редакциясын басқарған – А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
↑ Информатика. Жалпы білім беретін мектептің 7 сыныбына арналған оқулық (Н.Ермеков, Н.Стифутина)
↑ Chandler, Daniel; Munday, Rod, "Information technology", A Dictionary of Media and Communication (first ed.), Oxford University Press, http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t326.e1343, retrieved 1 тамыз 2012

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[DOP-1] Daintith, John, ed. (2009), "IT", A Dictionary of Physics, Oxford University Press, http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t83.e1592, retrieved 1 тамыз 2012

[2] Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Информатика және компьютерлік техника/ Жалпы редакциясын басқарған – А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5

[3] Информатика. Жалпы білім беретін мектептің 7 сыныбына арналған оқулық (Н.Ермеков, Н.Стифутина)

[DMC-4] Chandler, Daniel; Munday, Rod, "Information technology", A Dictionary of Media and Communication (first ed.), Oxford University Press, http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t326.e1343, retrieved 1 тамыз 2012

[1]

[2]

[3]

[4]