Бейсенбілік (бағыштау)

Бейсенбілік - дұға бағыштау ғұрпы. Адамы қайтқан үй қазаның артын күтіп, бақилық болған адамның қырқына дейін әр аптаның бейсенбі күні тамақ беріп, дұға бағыштайды. Әсіресе оңтүстік өңірде үлкен маңызға ие болған бұл ғұрыптың өзіндік мәні бар. Ғұрып бейсенбінің түсінен кейінгі мезгіл қасиетті жұма күніне өтеді деген жосын бойынша атқарылады. Ас тартылар алдында және астан кейін дұға оқылып, Құран бағышталады. Қатысқан жұрт «қабыл болсын» айтысады.

Бейсенбілік дәстүрлі ортаға ислам дінінің дендеп енуімен байланысты қалыптасқан ғұрып. Ел арасында осы атқарылар рәсімге қатысты діни сипаты бар әңгімелер айтылады. Бейсенбі күні бақи дүниедегі барлық қақпа ашылып, жұмақтан орын тепкен рухтармен қатар тозақтағы рухтар да бір сәт босап, осы дүниедегі өз ұрпақтары мен туған-туыс, дос-жарандарын аралап, дұға дәметеді екен. Осы бейсенбі, жұма күндері аттары аталып, дұға оқылып, Құран аяттары бағышталған аруақтар риза болып, тоқ күйінде жұма күні түс ауа бақи дүниедегі мекендеріне қайтатын көрінеді. Тірлігінде көп қиянат жасаған, кісіге зиян істері мол болған кісілер мен ұрпақтары ұмыт қалдырып дұға бағышталмаған аруақтар аш қалып, қоржындары «азық-дұғаға» толы, тоқ қайтқан аруақтардан о дүние қақпасының алдында тұрып тамақ, яғни дұға сұрайды екен делінеді.

Сондықтан байырғы ортада бейсенбі және жұма күндері аруаққа бағыштап Құран оқу салты берік қалыптасқан. Осы күндері үйде кір жуылмайды, басқа да нанымға жат деп табылатын істер атқарылмайды. Кір жуылса, үйге дәмете келген аруақтар кір суын ішіп, бос кетеді дейді. Қазақтың «тірлігіңде жақсылық қыл, көпке игі іс жаса» деп атадан балаға өсиет қалдыруының бір мәні осында болса керек. Бұ дүниеде иненің жасуындай болса да жақсылық қылсаң, ертең жақсылығыңды ұмытпаған пенделер артыңнан дұға оқып, атыңды атап, Құран бағыштайды дейді.