Гүбірлі (өзен)
| Гүбірлі | |
|---|---|
| орыс. Губерля | |
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 111 км |
| Су алабының ауданы |
2410 км² |
| Су алабы | Жайық → Каспий теңізі |
| Су шығыны | 6,3 м³/с |
| Бастауы | |
| • Орналасқан жері | Сары үстірті |
| • Биіктігі | 480 м |
| • Координаттары | 51°39′55″ с. е. 57°49′20″ ш. б. / 51.66528° с. е. 57.82222° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Сағасы | Жайық |
| • Биіктігі | 165 м |
| • Координаттары | 51°06′48″ с. е. 57°54′15″ ш. б. / 51.11333° с. е. 57.90417° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°06′48″ с. е. 57°54′15″ ш. б. / 51.11333° с. е. 57.90417° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Еңістігі | 2,86 м/км |
| Орналасуы | |
| |
| Ел |  Ресей
|
| Ортаққордағы санаты: Гүбірлі | |
Гүбірлі (орыс. Губерля) — Ресейдің Орынбор облысындағы өзен, Жайық өзенінің оң саласы. Өзеннің ұзындығы — 111 км. Алабынның ауданы — 2410 км².
Сары үстіртінен бастау алады. Бастау Поим және Оноприеновка ауылдарының арасында, Қарағай-Покровка ауылынан 6 км биіктікте орналасқан, бастаудың биіктігі теңіз деңгейінен шамамен 480 м. Сары үстіртінің орталық бөлігі Сақмар, Гүбірлі және Таналық үш өзендерінің алаптарына табиғи су алабы қызметін атқарады (осы үш өзен Жайыққа құяды).
Гүбірлі кей жерлерде тау өзеніне ұқсайды: сарқырамалар мен иірімдер кезектесіп тұрады. Өзеннің ағысы біршама бұралаңдалған, бұл өзеннің Гүбірлі тауларының арасынан ағуына байланысты, сондықтан өзен төбелер мен жартастардың арасынан жол табуға мәжбүр болды. Гүбірлі Казачья Гүбірлі ауылының маңында Жайыққа құяды. Сағаның биіктігі теңіз деңгейінен 165 м.
Сағасы мен бастауы арасындағы биіктік айырмашылығы 315 м, өзеннің ұзындығы 110 км, еңіс коэффициенті 2,86 м/км (салыстыру үшін, Оралда дәл осындай көрсеткіш 0,34) — бұл Гүбірлінің біркелкі емес жылдам өзен екендігін көрсетеді. Бұл тіпті жазда, шілде айының өзінде өзендегі судың, әсіресе жоғарғы ағысында айтарлықтай салқын болуына және Цельсий бойынша 18 градустан аспайтындығына әкеледі.
Гүбірлі өзенінің бойында (бастап сағасына қарай) мына ауылдар орналасқан: Қарағай-Покровка, Старохалилово, Малохалилово, Нұрболат, Үзембай, Белошапка және Казачья Гүбірлі. Өзеннің басқа жақын маңдағы елді мекендер үшін де маңызы бар – мысалы, Гүбірліден 6 шақырым жерде орналасқан Новорудный ауылының жанында ауылды сумен қамтамасыз ететін өзенде су алғыш (сорғы станциясы) бар.
Өзеннің атауы тат. гөберле бака, тат. гөбердау — сарқыраған, гүбірлеген немесе башқ. гөбөрлө баҡа — тасбақа дегеннен шыққан.
Сілтеме
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Гүбірлі өзені. Орынбор облысы (орыс.).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 27 маусым 2019.