Фюрер
| Неміс халқының фюрері және рейхсканцлері | |
|---|---|
| Жойылған мемлекеттік қызмет | |
|
| |
| Фюрер және рейхсканцлер штандарты | |
.jpg)
| |
| Адольф Гитлер (лауазымның соңғы иеленушісі) | |
| Ел | .svg){kind=small} Германия
|
| Ізашар-лауазым | Германия рейхспрезиденті |
| Ізбасар-лауазым | Германия рейхспрезиденті |
| Лауазымның алғашқы иесі | Адольф Гитлер |
| Лауазымның соңғы иесі | Адольф Гитлер |
| Резиденция | Берлин, Рейхсканцелярия |
| Ұйымдастырылды | 2 тамыз 1934 жыл |
| Жойылды | 30 сәуір 1945 жыл |
Фюрер (нем. Führer [ˈfyːʁɐ] 
тыңдау — «көсем», «жетекші») — нацисттік Германиядағы 1934—1945 жылдарда ел басының және Ұлттық-социалистік неміс жұмысшы партиясының (1921—1945) көшбасшысының ресми титулы. Бұл титулды ресми түрде тек Адольф Гитлер ұстаған.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]«Фюрер» лауазымын 1934 жылы тамыз айының 9 жұлдызында Веймар Республикасының рейхпрезиденті Гинденбургтің өлімінен кейін Гитлер иеленген. Заң бойынша, жаңадан қабылданған фюрер және рейхсканцлер лауазымы президент және канцлер лауазымдарын біріктірді. Бұл лауазым Гитлерді Германияның жеке-дара басшысы етті.[1] [2]. «Фюрерлік қағида» (нем. Führerprinzip) ұрандар «Бір халық, бір мемлекет, бір көсем» (нем. Ein Volk, ein Reich, ein Führer) деп есептелген, нацисттік партиядан насихатқа ие болған.
Қазіргі таңдағы қолданылысы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қазіргі кезде бұл сөз (ирониялы түрде) кез—келген охлократия көсеміне сәйкес қолданылады.
Сөз көптеген сөздердің құрамдық бөлігі болып табылады. Мысалы: Lokführer (машинист), Spielführer (топ капитаны), Führerschein (көлік жүргізу төлқұжаты) және т.б.
Тағы қараңыз
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Thamer, Hans-Ulrich Beginn der nationalsozialistischen Herrschaft (Teil 2) (german). Nationalsozialismus I. Bonn: Federal Agency for Civic Education (2003). — «President von Hindenburg died on August 2nd, 1934. The day before, the cabinet had approved a submission making Hitler his successor. The role of the president was to be dissolved and united with that of the chancellor under the title „Führer und Reichskanzler“. However, this was in breach of the Enabling Act. (shortened & paraphrased)» Басты дереккөзінен мұрағатталған 31 мамыр 2012. Тексерілді, 4 қазан 2011.
- ↑ Winkler Heinrich August The German Catastrophe 1933-1945 // Germany: The Long Road West vol. 2: 1933-1990. — P. 38–39. — ISBN 978-0199265985.