Юрий Николаевич Щербак

Юрий Николаевич Щербак
укр. Юрій Миколайович Щербак
Туған күні	12 қазан 1934 (1934-10-12) (90 жас)
Туған жері	Киев, Украина КСР
Азаматтығы	Украина
Білімі	Киев медицина институты
Мансабы	ақын, жазушы, сценарист, аудармашы, публицист, саясаткер, дипломат
Шығармашылық жылдары	1950-1991
Дебюті	студенттік "Медициналық кадрлар үшін" газеті
Марапаттары
Қолтаңбасы
Ортаққордағы санаты: Юрий Николаевич Щербак

Юрий Николаевич Щербак (укр. Юрій Миколайович Щербак; 12 қазан 1934 жыл, Киев, Украина КСР) — украин жазушысы, сценарист, эпидемиолог, публицист, саясаткер, эколог және дипломат. 100-ге жуық ғылыми еңбектер мен жиырма кітаптың, сондай-ақ бірқатар пьесалар мен киносценарийлердің авторы. Медицина ғылымының докторы. Украина Қоршаған орта ғылымдары академиясының академигі.

Өмірбаяны

1934 жылы 12 қазанда Киев қаласында дүниеге келген, Ұлы Отан соғысы кезінде Ресейге эвакуацияланып, 1944 жылдың наурыз айының басында ол жерден туған қаласына оралған. 1958 жылы Киев медициналық институтын санитарлық дәрігер мамандығы бойынша бітірген. Үйленген, қызы мен ұлы бар.

Киев медицина институтын бітіргеннен кейін Л.В.Громашевский атындағы Киев эпидемиология және жұқпалы аурулар ғылыми-зерттеу институтының ғылыми қызметкері болды. Медицина ғылымының докторы. Украина мен Өзбекстандағы эпидемияға қарсы күреске қатысқан.

Ол өзінің әдеби қызметін 1950 жылдардың ортасынан бастады. 1966 жылдан Украина Жазушылар одағының, 1971 жылдан Украина Кинематографистер одағының мүшесі.

Публицист ретінде Щербак Украина мен Мәскеу баспасөзіндегі Чернобыль апаты туралы мақалаларымен танымал болды. «Жасыл әлем» украиндық экологиялық бірлестігінің негізін қалаушылардың бірі және бірінші төрағасы, 1991 жылға дейін Украинаның Жасылдар партиясы басқарды.

Әдеби қызметі

Ол алғашқы әңгімелерін студенттік "медициналық кадрлар үшін" газетінде жаза бастады, сатиралық шолулар жариялайды. Алғашқы повесть "Соғыстағы сияқты" (1966) деп аталды, кеңестік дәрігерлердің күнделікті өмірі туралы баяндайды, ал алғашқы әңгімелері "Юность" журналында жарияланған. 1975 жылы А.Пушкин атындағы Харьков академиялық театрында драматург ретінде «Таныстыру» пьесасымен дебют жасады. Поляк тілін тамаша меңгерген Юрий Щербак поляк авторларының поэзиясын аударып, Варшава университетінде студенттерге бірнеше рет дәріс оқыды.

Оның жұмысының көпшілігін «қалалық прозаның» кәдімгі жанрына жатқызуға болады. Ол жүрек трансплантациясы проблемалары туралы «Үйлеспеушілік кедергісі» романының, құтыру ауруына қарсы күрес туралы «Себебі мен салдары» деректі романының, повестер, поэмалар мен пьесалар жинақтарының, сондай-ақ бірқатар романдардың авторы. Көркем фильмдерге, ғылыми-публицистикалық және деректі фильмдерге арналған киносценарийлер авторы.

Юрий Щербактың шығармалары бұрынғы КСРО халықтарының тілдеріне аударылып, социалистік елдердің аумағында жарық көрді. «Өткеннің жарқын билері» әңгімелер жинағы үшін оған Юрий Яновский атындағы әдеби сыйлық (1984), «Мемлекеттік көзқарас» фильмінің сценарийі үшін - Александр Довженко атындағы сыйлық берілді.

Тәуелсіз Украинадағы мансабы

КСРО ыдырап, Украина тәуелсіздік алғаннан кейін әдеби шығармашылықтан алыстап, саясатқа араласады.
1998 жылы Гарвард университетінің Украинтану институты Щербактың «Украинаның стратегиялық рөлі» атты саяси-публицистикалық кітабын ағылшын тілінде, ал 2003 жылы оның «Украина: сынақ және таңдау (ХХ ғасырдың жаһанданған әлеміндегі Украинаның болашағы)» публицистикалық кітабы жарық көрді.

1989-1991 жылдары - КСРО халық депутаты, академик Андрей Сахаров басқарған оппозициялық аймақаралық депутаттық топтың мүшесі, КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты, атом энергетикасы және экология жөніндегі кіші комитеттің төрағасы.

1991-1992 жылдары - Украинаның бірінші қоршаған ортаны қорғау министрі, Украина Ұлттық қауіпсіздік кеңесінің мүшесі.

1992-1994 жылдары - Украинаның Израильдегі Төтенше және Өкілетті Елшісі, 1994-1998 жылдары - Украинаның Төтенше және Өкілетті Елшісі.

1994-1998 жылдары - Украинаның АҚШ-тағы Төтенше және Өкілетті Елшісі.

1998-2000 жылдары – Украина Президентінің кеңесшісі.

2000-2003 жж – Украинаның Канададағы Төтенше және Өкілетті Елшісі және Украинаның Халықаралық азаматтық авиация ұйымындағы (ИКАО, Оттава) өкілі.

Авторлық шығармалары

Романдар

• 1971 – Сәйкессіздік тосқауылы» (Бар’єр несумісності)
• 1986 – Себептер мен салдар (Причини і наслідки)

Жинақтар

• 1966 - Соғыстағыдай (Як на війні)
• 1973 - Кіші футбол командасы (Маленька футбольна команда)
• 1980 – Жақсылықтың ұзақ уақыты (Довгий час добра)
• 1983 - Өткеннің жеңіл билері (Світлі танці минулого)
• 1984 – Белгілер (Знаки)
• 1984 – Фрескалар мен фотосуреттер (Фрески і фотографії) – өлеңдер жинағы
• 1987 – Гармоникалық шабыт
• 1988 – Себептері мен салдары; Чернобыль
• 1990 – Дәрігерлер (Лікарі)

Повестері

• 1968-83 – Ярополь қаласының хроникасы (Хроніка міста Ярополя)
• 1987 жыл – Чернобыль (Чорнобил)

Пьесалары

• 1975 - Ашылу (Відкриття)
• 1978 - Үміт (Сподіватись)
• 1981 - Тергеу (Розслідування)
• 1982 - Кішкентай футбол командасы (Маленька футбольна команда)
• 1983 - Жақындау (Наближення)
• 1983 – Қабырға (Стіна)
• 1975 – Жауап алу (Допит)

Публицистикалық кітаптар

• 1998 – Украинаның стратегиялық рөлі (The Strategic Role of Ukraine) – ағылшын тілінде
• 2003 – Украина: сынақ және таңдау (ХХІ ғасырдағы жаһандану әлеміндегі Украинаның болашағы) (Україна: виклик і вибір (Перспективи України у глобалізованому світі XXI століття)

Марапаттары мен атақтары

• Азаттық ордені (2016),
• ІІ дәрежелі Құрмет белгісі (2009),
• Еңбек Қызыл Ту ордені,
• Польша Мәдениет министрлігінің «Польша мәдениетіне еңбегі сіңген» құрметті наградасы (1977),
• Ю.Яновский атындағы әдеби сыйлық (1984),
• Александр Довженко атындағы сыйлық,
• Украина Президентінің құрмет грамотасы (1996),
• Солтүстік Американың украиндық медициналық қауымдастығының құрметті мүшесі,
• Гарвард университетінің Украинтану институтының құрметті ғылыми қызметкері,
• Т.Г.Шевченко атындағы ғылыми қоғамның құрметті мүшесі (АҚШ),
• Солтүстік Америка Жазушылар одағының мүшесі.