Әулиекөл ауданы бетінің кодын көру

{{Қазақстан ауданы
 |ауданның атауы      = Әулиекөл ауданы
 |елтаңба             = Äulieköl District logo.jpg
 |елтаңба аты         = 
 |карта               = Auliekol District Kazakhstan.png
 |әкімшілік бірліктің картасы = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 52 |lat_min = 21 |lat_sec = 00
  |lon_dir = E |lon_deg = 64 |lon_min = 07 |lon_sec = 48
 |облысы              = Қостанай облысы
 |құрылған уақыты     = [[1928 жыл]]
 |тұрғыны             = 34 843<ref>[https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT478686 Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)]</ref>
 |халық саны бойынша орны  = 
 |санақ жылы          = 2023
 |ұлттық құрамы       = [[қазақтар]] (50,65%)<br /> [[орыстар]] (31,35%)<br /> [[украиндар]] (7,01%)<br /> [[немістер]] (3,21%)<br /> [[татарлар]] (2,13%)<br /> [[шешендер]] (1,56%)<br /> [[белорустар]] (1,14%)<br />[[башқұрттар]] (0,33%)<br />  [[әзербайжандар]] (0,29%)<br /> басқалары (2,33%)<ref>[https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT453226 Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)]</ref>
 |жер аумағы          = 11,1 мың
 |жер аумағы бойынша орны  = 
 |тығыздығы           = 3,1 
 |телефон коды        = 
 |пошта индексі       = 
 |аудан орталығы          = [[Әулиекөл]]
 |ауылдық округтер саны   = 12
 |кенттік әкімдіктер саны = 1
 |қалалық әкімдіктер саны = 
 |ауылдар саны       = 33
 |қалалар саны       = 
 |әкімдіктің мекенжайы  = Әулиекөл ауылы, 1 Май көшесі, №44
 |әкімі              = Жансұлтан Қоңыртайұлы Таукенов
 |сайты              = https://www.gov.kz/memleket/entities/kostanai-auliekol-audany-akimat?lang=kk Әулиекөл ауданының әкімдігі
}}
'''Әулиекөл ауданы ''' — [[Қостанай облысы]]ның орталық бөлігіндегі әкімшілік аудан, құрғақ дала белдемінде орналасқан. Жерінің аумағы — 11,1 мың км². Орталығы — [[Әулиекөл]] ауылы. Аудан 1928 жылы '''Семиозёр ауданы''' болып құрылған, 1997 жылдан Әулиекөл ауданы деп аталады.

== Географиялық орны ==
Солтүстігінде [[Қостанай ауданы|Қостанай]], [[Алтынсарин ауданы|Алтынсарин]], батысында [[Бейімбет Майлин ауданы|Бейімбет Майлин]], [[Қамысты ауданы|Қамысты]], шығысында [[Қарасу ауданы|Қарасу]], оңтүстігінде [[Науырзым ауданы|Науырзым]] аудандарымен шектеседі.

== Жер бедері ==
Аудан жерінің көпшілік бөлігін жазықтық және қазаншұңқырлы-көлді өңір алып жатыр. Аудан аумағы оңтүстік-батысында [[Торғай Үстірті]]мен (абсолют биіктігі — 250 м), шығысында [[Торғай қолаты]]мен (абсолют биіктігі — 103–115 м) шектеседі. Кен  байлықтарынан: қоңыр көмір, көмір, отқа төзімді саз, боксит кездеседі. Климаты шұғыл континенттік — қысы суық, жазы ыстық. Қаңтар айындағы орташа температурасы — 18–19°С, шілдеде — 21–22°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері — 260–280 мм. Топырағы қара, қара қызғылт, қоңыр, құмдақ болып келеді. Селеу, көкпек, жусан, т.б. шөп өседі. Ауданның шығысында Басаман, [[Аманқарағай орманы|Аманқарағай]] орман алқабы бар. Жабайы жануарлардан: қасқыр, түлкі, қоян, сарышұнақ, орманды өңірінде тиін, елік, бұлан; құстардан: шіл, қарақұр, бүркіт, кезқұйрық, қаз, үйрек, аққу, тырна, қызғыш, тауқұдірет, шымшық, бозторғай, т.б. мекендейді.

== Су торабы ==
Жер беті суларын ауданның Солтүстік-батыс бөлігі мен Торғай қолатындағы көлдер, Обаған өзенінің жоғарғы салалары, Шилі өзені құрайды. Көлдері: [[Құсмұрын (көл)|Құсмұрын]], Шилі, [[Қарасор (көл, Әулиекөл ауданы)|Қарасор]], [[Аласор]], Сұлукөл, [[Шұбанкөл]], т.б.

== Халқы ==
{| class="wikitable"
! 1939 !! 1959 !! 1970 !! 1979 !! 1989<ref>[http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/census.php Ресей империясы,  КСРО халық санақтары]</ref> !! 1999 !! 2009<ref>[https://old.stat.gov.kz/for_users/national/ ҚР халық санақтары]</ref> !! 2021
|-
| 27778 || {{өсім}}61162 || {{өсім}}70371 || {{құлдырау}}68874 || {{құлдырау}}66420 || {{құлдырау}}55338 || {{құлдырау}}47538 || {{құлдырау}}40460
|}
Тұрғындар саны – 42 178 адам ([[2019 жыл|2019]]). Ұлттық құрамы: [[қазақтар]] – 51,05%, [[орыстар]] – 30,78%, [[украиндар]] – 7,41%, [[немістер]] – 3,14%, [[татарлар]] – 2,11%, [[шешендер]] – 1,49%, [[беларустар]] – 1,17%, [[башқұрттар]] – 0,33%, [[әзербайжандар]] – 0,28%, басқа ұлт өкілдері – 2,23%.

== Әкімшілік бөлінісі ==
33 елді мекен 3 ауылдық, 1 кенттік әкімдік пен 9 ауылдық округке біріктірілген:
{| class="wikitable"
|+
! Әкімшілік бірлік !! Орталығы !! Елді мекендері !! Халқы (2021)
|-
| [[Аманқарағай ауылдық округі]] || [[Аманқарағай]] ауылы || 3 || {{құлдырау}}6791
|-
| [[Әулиекөл ауылдық округі]] || [[Әулиекөл]] ауылы || 1 || {{құлдырау}}10857
|-
| [[Диев ауылдық округі]] || [[Диевка]] ауылы || 5 || {{құлдырау}}1466
|-
| [[Көктал ауылдық әкімдігі]] || [[Көктал (Қостанай облысы)|Көктал]] ауылы || 1 || {{құлдырау}}532
|-
| [[Қазанбасы ауылдық округі]] || [[Октябрь (Әулиекөл ауданы)|Октябрь]] ауылы || 5 || {{құлдырау}}1382
|-
| [[Құсмұрын кенттік әкімдігі]] || [[Құсмұрын (кент)|Құсмұрын]] кенті || 1 || {{құлдырау}}6795
|-
| [[Москалёв ауылдық округі]] || [[Москалёвка (Қостанай облысы)|Москалёвка]] ауылы || 2 || {{құлдырау}}622
|-
| [[Новонежин ауылдық округі]] || [[Новонежинка]] ауылы || 3 || {{құлдырау}}2138
|-
| [[Новосёлов ауылдық округі (Қостанай облысы)|Новосёлов ауылдық округі]] || [[Новосёловка (Әулиекөл ауданы)|Новосёловка]] ауылы || 4 || {{құлдырау}}1099
|-
| [[Первомай ауылдық әкімдігі]] || [[Первомайское (Әулиекөл ауданы)|Первомайское]] ауылы || 1 || {{құлдырау}}502
|-
| [[Сұлукөл ауылдық округі (Қостанай облысы)|Сұлукөл ауылдық округі]] || [[Юльевка]] ауылы || 3 || {{құлдырау}}940
|-
| [[Тимофеев ауылдық әкімдігі]] || [[Тимофеевка (Қостанай облысы)|Тимофеевка]] ауылы || 1 || {{құлдырау}}1240
|-
| [[Чернигов ауылдық округі (Қостанай облысы)|Чернигов ауылдық округі]] || [[Черниговка (Қостанай облысы)|Черниговка]] ауылы || 3 || {{құлдырау}}860
|}

== Ірі елді мекендері ==
{| class="wikitable"
! Елді мекен !! Халқы <br>(2021)
|-
| [[Әулиекөл]] || {{құлдырау}}10857
|-
| [[Құсмұрын (кент)|Құсмұрын]] || {{құлдырау}}6795
|-
| [[Аманқарағай]] || {{құлдырау}}6403
|-
| [[Новонежинка]] || {{құлдырау}}1820
|-
| [[Диевка]] || {{құлдырау}}1466
|-
| [[Тимофеевка (Қостанай облысы)|Тимофеевка]] || {{құлдырау}}1240
|-
| [[Черниговка (Қостанай облысы)|Черниговка]] || {{құлдырау}}707
|-
| [[Юльевка]] || {{құлдырау}}634
|-
| [[Новосёловка (Әулиекөл ауданы)|Новосёловка]] || {{құлдырау}}587
|-
| [[Москалёвка (Қостанай облысы)|Москалёвка]] || {{құлдырау}}583
|-
| [[Қазанбасы]] || {{құлдырау}}564
|-
| [[Көктал (Қостанай облысы)|Көктал]] || {{құлдырау}}532
|-
| [[Первомайское (Әулиекөл ауданы)|Первомайское]] || {{құлдырау}}502
|}

== Шаруашылығы ==
Ауданда май, сыра, нан, құрама азық заводтары, шағын тігін және жиғаз фабрикалары, құрылыс-монтаж кәсіпорындары мен тұрмыс қажетін өтеу комбинаттары, баспахана, жол құрылыс кәсіпорыны, автобаза бар. Әулиекөл ауданы негізінен ауыл шаруашылығымен айналысады. Ауыл шаруашылығына жарамды жер аумағы — 1,1 млн га (1997), оның ішінде: 447,8 мың га егістік, 17,7 мың га шабындық, 501,4 мың га мал жайылымы бар. Ауданда негізінен қой, сиыр, жылқы, шошқа өсіріледі, астық, жемшөп, көкөніс, картоп, т.б. егіледі.

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
{{Қостанай облысы}}
{{Әулиекөл ауданы елді мекендері}}

[[Санат:Әулиекөл ауданы]]