Ресейдегі қазақтар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Ресейдегі қазақтар
Бүкіл халықтың саны

647 732 (2010), 653 962 (2002)

Ең көп таралған аймақтар

 Ресей

Астрахан облысы

149 415 (2010), 142 633 (2002)

Орынбор облысы

120 262 (2010), 125 568 (2002)

Омбы облысы

78 303 (2010), 81 618 (2002)

Саратов облысы

76 007 (2010), 78 320 (2002)

Волгоград облысы

46 223 (2010), 45 301 (2002)

Челябі облысы

35 297 (2010), 36 219 (2002)

Түмен облысы

19 146 (2010), 18 639 (2002)

Самара облысы

15 602 (2010), 14 918 (2002)

Алтай Республикасы

12 524 (2010), 12 108 (2002)

Қорған облысы

11 939 (2010), 14 804 (2002)

Жаңасібір облысы

10 705 (2010), 11 691 (2002)

Мәскеу

9 393 (2010), 7 997 (2002)

Алтай өлкесі

7 979 (2010), 9 825 (2002)

Қалмақстан

4 948 (2010), 5 001 (2002)

Тілдері

қазақша, орысша

Діні

ислам суннет бағыты

Ресейдегі қазақтар — қазақ ресейліктері. Қазақтар - Ресей Федерациясындағы байырғы халық, елдегі барлық этностар арасында оныншы орын алады. 2010 жылғы санақ бойынша Ресей Федерациясындағы қазақтардың саны 647 мың адамды құрады. Ресей қазақтарының көп бөлігі Қазақстан-Ресей шекарасында тұрады. Ірі қауымдастықтар Астрахан (149 415), Орынбор (120 262), Омбы (78 303) және Саратов облыстарында (76 007) тұрады.

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1925-1929 жылдардағы Қазақ АКСР шекарасындағы өзгерістер.

Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі жарияланғаннан кейін көптеген этникалық қазақтар Ресей құрамында, негізінен Қазақстанмен шекаралас аймақтарда қалды.

Қоныстану саны, сипаттамасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақтар — Ресейдегі татарлардан, башқұрттардан және чуваштардан кейінгі төртінші түркі этникалық топ және елдегі барлық этностар арасында оныншы орын алады.

Ресейдегі қазақтардың саны мен үлесі[1]
халық санағы бойынша
1939 % 1959 % 1970 % 1979 % 1989 % 2002 % 2010[2] %
356 646 0,33 382 431 0,33 477 820 0,37 518 060 0,38 635 865 0,43 653 962 0,45 647 732 0,45

2010 жылғы санақ бойынша Ресей Федерациясындағы қазақтардың саны 647 мың адамды құрады, ал ерлер мен әйелдер саны шамамен бірдей. Бұл елдегі жалпы халықтың 0,45% құрайды. Сонымен бірге қазақтардың 63,12% -ы ауылдық жерлерде тұрады (орыстардың ішінде 23,16% -ы ғана). 2002 жылғы санақ бойынша Ресейдің қазақ халқы салыстырмалы түрде жас деген қорытынды жасауға болады - орташа жасы 30,2 жасты құрайды (салыстыру үшін, орыстар үшін - 37,6 жас, шешендер үшін - 22,8 жас). Ауылдағы қазақтардың некелерінің қазақ этносы арасында жасалса, қалаларда этносаралық некелердің саны едәуір.

2002 жылғы санақ бойынша Ресейдегі қазақтардың 72% -ы қазақ тілінде сөйлейді, ауылдық жерлерде - 90% -дан астамы, қалаларда - аз. Барлық дерлік қазақтар (98,3%) орыс тілін де жетік біледі, өйткені ресей қазақтарының аз бөлігі ғана өздері халықтың көп бөлігін құрайтын аймақтарда тұрады, сонымен қатар орыс тілі қазақтар басым көпшілік жерлерде де мектептерде оқыту тілі болып табылады. Қазақ тілін оқытатын мектептер аз, тіпті оларда әдетте нұсқа (факультативті) ретінде оқытылады.

Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы төрағасының бірінші орынбасары Қалдарбек Найманбаевтың 2003 жылы айтқан пікірі бойынша, Ресейде 1 миллионнан астам этникалық қазақтар өмір сүрген және олардың басты мәселесі ана тілін жетіспейтін немесе толық дерлік білмеуі болды.

Миграция[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресейлік қазақтардың бір бөлігі Қазақстанға және басқа елдерге қоныс аударады, ал қазақтардың кетуінің негізгі бөлігі дәл оралман ретінде этникалық репатриация бағдарламасы бойынша оралатын қазақтар Қазақстанға келеді. Сонымен қатар, Қазақстаннан Ресейдің шекаралас аймақтарына қазақтардың көші-қонына қарсы ағымы да бар. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша 2008 жылы 2 мыңнан астам этникалық қазақтар елден кетіп, 7000-нан астам оралмандар келді. Ресейлік қалалардан Алматы мен Нұр-Сұлтанға қазақ мамандардың кетуі байқалады (бұл Ресей Федерациясының Мемлекеттік статистика комитетінің мәліметтері бойынша 2006 жылдан бастап азая бастады). Қарама-қарсы қозғалыс та байқалады.

Ресейдің аймақтары бойынша қазақтардың таралуы (2010 жылғы санақ бойынша)[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2010 жылғы санақ бойынша Ресей аймақтарындағы қазақтардың пайызы.
Аймақтар Саны (адам)[3] Ресей қазақтары үлесі % Аймақ тұр. үлесі %
Астрахан облысы 149 415 23,07 16,79
Орынбор облысы 120 262 18,57 5,91
Омбы облысы 78 303 12,09 3,96
Саратов облысы 76 007 11,73 3,01
Волгоград облысы 46 223 7,13 1,77
Челябі облысы 35 297 5,45 1,01
Түмен облысы 19 146 2,95 0,56
Самара облысы 15 602 2,41 0,48
Алтай Республикасы 12 524 1,93 6,07
Қорған облысы 11 939 1,84 1,31
Жаңасібір облысы 10 705 1,65 0,40
Мәскеу 9393 1,45 0,08
Алтай өлкесі 7979 1,23 0,33
Қалмақстан 4948 0,76 1,7
Свердловск облысы 4406 0,68 0,10
Ханты-Мансий автономиялы округі 4382 0,67 0,28
Башқұртстан 4373 0,67 0,11
Мәскеу облысы 3507 0,54 0,05
Санкт-Петербург 3349 0,52 0,07
Ростов облысы 3046 0,47 0,07
Красноярск өлкесі 1970 0,3 0,07
Ставропольск өлкесі 1861 0,28 0,07
Татарстан 1758 0,27 0,05
Томбы облысы 1705 0,26 0,16
Кемерово облысы 1701 0,26 0,06
Краснодар өлкесі 1616 0,25 0,03
Ямалы-Ненец автономиялы округі 1532 0,23 0,29
Саха Республикасы 1338 0,21 0,14
Теңіз бойы өлкесі 1235 0,19 0,63
1 мың адамнан аспайтын халқы бар аймақтар 12 210 1,88 -
Барлығы 647732 100,00 0,45

Ресейдің облыстары мен қалалары бойынша қазақтардың үлесі (2010 жылғы санақ бойынша)[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2010 ж. ОФО пен СКФО қазақтардың қалалық және ауылдық елді мекендердің қоныстануы %
2010 ж. Еділ Федералды Округіндегі қазақтардың қалалық және ауылдық елді мекендердің қоныстануы, %
2010 ж. Орал ФО қазақтардың қалалық және ауылдық елді мекендердің қоныстануы, %
Ресейдің субъектілері бойынша қазақтардың үлесі (2010 жылғы халық санағы)

2010 жылғы санақ бойынша аудандар бойынша қазақтардың үлесі (олардың үлесі 10% -дан асатын жерде көрсетіледі):

Ресейдің аудандары мен қалалары бойынша қазақтардың үлесі
аудан Субъект қазақтар %
Володарский МР Астрахан 68,2
Александрово-Гайский МР Саратов 53,9
Кош-Агачский МР Алтай 53,6
Красноярский МР Астрахан 47,6
Палласовский МР Волгоград 43,6
Домбаровский МР Орынбор 43,2
Харабалинский МР Астрахан 42,2
Адамовский МР Орынбор 34,6
Камызякский МР Астрахан 31,4
Ясненский МР Орынбор 26,9
Соль-Илецкий МР Орынбор 25,9
Новоузенский МР Саратов 25,8
Акбулакский МР Орынбор 25,3
Наримановский МР Астрахан 25
Беляевский МР Орынбор 23,9
Питерский МР Саратов 23,4
Первомайский МР Орынбор 23,1
Енотаевский МР Астрахан 22,1
Дергачевский МР Саратов 22
Старополтавский МР Волгоград 20,9
Новоорский МР Орынбор 19,8
Ровенский МР Саратов 18,3
Озинский МР Саратов 17,7
Шербакульский МР Омбы 17
Кизильский МР Челябі 16,9
Нововаршавский МР Омбы 16,7
Павлоградский МР Омбы 16,7
Ахтубинский МР Астрахан 16,5
Приволжский МР Астрахан 16,3
ГО пгт Комаровский (ЗАТО) Орынбор 16,1
Светлинский МР Орынбор 15
Краснокутский МР Саратов 14,8
Кваркенский МР Орынбор 14,6
Николаевский МР Волгоград 14,6
Русско-Полянский МР Омбы 14,3
Нагайбакский МР Челябі 13,6
Оренбургский МР Орынбор 11,7
Быковский МР Волгоград 11,6
Москаленский МР Омбы 11,5
Икрянинский МР Астрахан 11,2
Советский МР Саратов 11
Юстинский МР Қалмақстан 11
Называевский МР Омбы 10,9
Перелюбский МР Саратов 10,5
Федоровский МР Саратов 10,4
Большечерниговский МР Самара 10,1
Таврический МР Омбы 10,1
Брединский МР Челябі 10

Еділ бойы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Толық мақаласы: Астрахандық қазақтар

Оңтүстік Еділ қазақтарының көпшілігі Бөкей Ордасының ұрпақтары, сонымен бірге Жалпы Сыртта тарихи рулардың көшіп-қонып жүргендердің ұрпақтары да Күнгей Еділ бойында тұрады.

Астрахан облысында Ресейдегі ең ірі қауымдастық - 149 415 қазақ тұрады. Олар аймақ халқының 16,3% құрайды - этникалық қауымдастық орыстардан кейінгі екінші орында. Володар ауданында олар халықтың көп бөлігін құрайды (68,05%) - қазақтардың үлесі жағынан ең үлкен аудан, Харабали, Красноярск және облыстың басқа аудандарында көптеген қазақтар бар. 2005 жылы Астрахан педагогикалық институты «Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі» мамандығы бойынша оқуды бастады. Облыста «Жолдастық» қазақ мәдениеті мен тілі қоғамы жұмыс істейді, «Ақ арна» газеті шығады. Алтынжар ауылының жанында 1996 жылы Қазақстан қаражатына қайта салынған қазақтың ұлы күйшісі, композитор Құрманғазы Сағырбайұлы кесенесі орналасқан.

Саратов облысында қазақтар халықтың 3,1% құрайды - бұл орыстардан кейінгі екінші этникалық қауымдастық. 1771 жылы Еділ бойындағы қалмақтардың Жоңғарияға қоныс аударуынан кейін қалдырылған жерлерге қазақтар XVIII ғасырдың аяғынан бастап Саратовтың Еділ бойына қоныстана бастады. Қазіргі Саратов облысының жеріне қоныс аударған қазақтар 1801 жылы Еділ бойы аймағында император I Павел жер берген Бөкей Ордасынан келгендер. Саратов облысындағы қазақтар негізінен Еділ бойында қоныстанған. Қазақ халқының көп бөлігі Александрово-Гайскийде (мұнда қазақтар халықтың басым көпшілігін 52% құрайды), Озинскийде (28%), Новоузенскийде (25,2%), Перелюбскийде (10,2%), Дергачевскийде (20,8%), Питерскийде (9,6%, басқа мәліметтер бойынша 20,5%), Краснокутск (13,0%), Ершовский (9%), Федоровский (10,6%), Краснопартизанский (9,9%), Марксовский (шамамен 5 мың адам, халықтың 7%) , Энгелс (2,0%), Ровно (18,5%) аудандарда тұрады (тағ. Саратов облысының қазақтары).

Волгоград облысында қазақтар ұлты жағынан орыстардан кейінгі екінші орында (46223 адам). Олар негізінен Еділ бойында қоныстанған. Сонымен, Палласов ауданының 48 мың тұрғынының 50% -дан астамы қазақтар. Старополтава ауданында 18% құрайды (шамамен 5 мың адам), Николаевскийде - 11% -дан астам (4 мың адам), Быковскийде - 10% -дан астам (3 мың адам).

Еділ бойының басқа аймақтарынан қазақтар Самара облысында (15000) және Қалмақстан Республикасында (5000) да тұрады.

Оңтүстік Орал бойы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақтар Орынбор, Қорған, Челябі және Түмен облыстарының бірқатар дала аудандарында мекендейді.

Қазақтар Орынбор облысының оңтүстік бөлігінде мекендейді, барлығы 120,2 мың қазақ Орынбор облысында тұрады, бұл облыс халқының 6% құрайды, бұл облыстың орыстар мен татарлардан кейінгі үшінші ұлттық қауымдастығы. XVIII ғасырдың ортасы — XX ғасырдың басында Орынбор Орынбор губерниясының әкімшілік орталығы болды және ол арқылы патшалық билік жүзеге асырылды. Орынбор облысы Қырғыз АКСР құрамына кірді, ал 1920-1925 жылдары Орынбор оның астанасы болды. Тығыз тұрғылықты жерлер (2002): Орынбор - 9200 адам (1,4%); Ор - 10 035 (3,7%); Адамов ауданы - 10 638 (34,2%); Соль-Илецкий ауданы - 10 487 (36,9%); Домбаровский ауданы - 8 729 (45,5%); Орынбор ауданы - 7 773 (11,9%); Ақбұлақ ауданы - 7 735 (25,2%); Новоорск ауданы - 6 602 (20,0%); Первомай ауданы - 6 911 (22,9%); Беляев ауданы - 4 877 (24,3%); Яснен ауданы - 4 247 (57,1%); Соль-Илецк - 3 722 (14,3%); Ясный - 3 161 (11,8%); Новотроицк - 2 386 (1,6%); Кваркен ауданы - 3 470 (14,8%); Светлин ауданы - 2 989 (16,3%) және т.б.

Сонымен қатар, қазақтар негізінен Түмен облысында (19 ,1 мың) және 11,9 мың адам — Қорған облысының (орыстар, татарлар мен башқұрттардан кейінгі төртінші ұлттық қауымдастық) Қазақстанмен шекаралас Звериноголовский, Половинский, Макушинский, Частозерский және Құртамыш, Қатай аудандарында тұрады.

Оңтүстік Сібір[өңдеу | қайнарын өңдеу]

XVII ғасырда қазіргі Солтүстік және Шығыс Қазақстан жерлері, сондай-ақ Батыс Сібірдің оңтүстігі жоңғарлардың шабуылына ұшырады. Жоңғар әскерінен жеңілу қазақтарды одақтас іздеу қажеттілігіне алып келді, сонымен, қазақтардың бір бөлігі Ресей мемлекетінің қорғауына солтүстікке қарай жылжи бастады. Осы жағдайларда Орта және Кіші жүздер жерлерінің Ресейге өз еркімен қосылуы орын алды. Жоңғар мемлекеті құлағаннан кейін (1755) қазақтардың бір бөлігі солтүстікке қоныс аударып, қазіргі Омбы мен Өскемен арасындағы жерлерге келді. Көшіп-қонуды тоқтату үшін Ресей билігі қазақтардың Ресей шекараларына қоныс аударуын тоқтату мақсатында он шақырымдық шекара белдеуін ұйымдастыруға мәжбүр болды. Алайда, бұл шара айтарлықтай кедергі бола алмады, сондықтан Ресей билігі біртіндеп қазақтарға осы сызықтан өтуге мүмкіндік бере бастады. Омбы уезі аумағында қазақтар қоныстанып, олардың едәуір бөлігі Тобыл және Томбы губернияларының оңтүстік бөліктеріне, Тюкалин мен Тарский уездерінің аумағына көшті.

78 мың қазақ немесе облыстың жалпы халқының 4,1%-ы Омбы облысында тұрады, олар орыстардан кейінгі екінші ұлттық қауымдастық болып табылады. Қазақ халқының көп бөлігі Шербакуль (аудан халқының 19,9%), Нововаршавский (16,6%), Павлоград (16,6%) және Орыс-Полян аудандарында тұрады.

Алтай Республикасында 12,1 мың қазақ тұрады, бұл оның халқының шамамен 6% құрайды — бұл орыстар мен алтайлықтардан кейінгі үшінші ұлттық қауымдастық. Таулы Алтайға қазақтар XIX ғасырдың екінші жартысы - XX ғасырдың басында қоныстанды. Қазіргі уақытта олар Алтай Республикасының оңтүстік бөлігінде орналасқан және Моңғолия мен Қытаймен шектесетін Қосағаш ауданы халқының басым бөлігін құрайды, бұл жерде де қазақтар қоныстанған. 2001 жылы Жаңа Ауыл ауылында Алтай қазақтарының тарихы мен мәдениетінің мұражайы ашылды (тағ. қар. Алтай қазақтары).

Білім беру[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бірқатар аймақтарда қазақ тілі жеке пән ретінде оқытылатын бірнеше ондаған мектептер бар, бірақ бұл ретте Ресейде қазақ тілінде орта білім жоқ.

Кеңес кезеңінде РКФСР қазақ тілінде оқытатын 200-ге жуық мектеп болды. Алайда, жалпыға бірдей міндетті орта білім беруге көшудің басталуымен, оның бастауы КОКП Орталық Комитеті мен КСРО Министрлер Кеңесінің «Жалпы білім беретін мектептердің жұмысын одан әрі жетілдіру шаралары туралы» қаулысымен қаланды (1966), барлық қазақ мектептері орыс тілінде оқытылатын мектептер болып қайта құрылды. Сонымен бірге, қазақ тілін оқыту факультативті пән ретінде енгізілді.

340-қа жуық тұрғыны бар Алтай өлкесі Құлынды ауданындағы Керей қазақ ауылы ерекшеленеді, онда 1920-жылдарында құрылғаннан бастап барлық пәндер тек қазақ тілінде оқытылатын Ресей үшін қайталанбас Қаракөл толық емес мектебі жұмыс істейді. Мектеп ұжымы он төрт жылдан астам уақыт бойы Павлодар облыстық білім басқармасы қолдауымен «Атамекен» қазақстандық бағдарламасы бойынша жұмыс істейді.

Астрахан облысында қазақ тілі 50 мектепте оқытылады. Ресейлік қазақ халқының тілдік ортасын ескере отырып, қазақстандық ғалымдар тобы жасаған бағдарлама бойынша Ресей Федерациясының мектептері үшін 1-3 сыныптарға арналған қазақ тілінде оқулық шығарылды. Астрахан әлеуметтік-педагогикалық колледжі жыл сайын 20-ға жуық қазақ тілінде оқытатын бастауыш сынып мұғалімдерін даярлайды. Астрахан мемлекеттік университеті бюджеттік негізде «қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша оқытушылар дайындайды. Бірінші шығарылым 2007 жылдың қараша айында өтті.

Орынбор облысында қазақ тілі 45 мектепте оқытылады (оның ішінде міндетті емес), Омбы облысында — қазақ тілін оқытатын 17 мектеп бар. Алтай өлкесінде Ресей Федерациясында оқыту қазақ тілінде жүргізілетін жалғыз мектеп бар, онда оқыту қазақша оқу бағдарламасы мен қазақстандық оқулықтарға сәйкес жүзеге асырылады.

Сондай-ақ, қазақ тілі мектептерде және қазақтардың тығыз тұратын басқа аудандарында да оқытылады.

2009/2010 оқу жылында қазақ тілінде оқытатын мектептердегі оқушылардың жалпы саны 51 адамды, ал 2010/2011 оқу жылында 27 адамды құрады. 2009/2010 оқу жылында қазақ тілін «ана тілі» пәні ретінде оқыған мектеп оқушыларының саны 3555 адамды, ал 2010/2011 оқу жылында 4949 адамды құрады.

Федерация субъектілері бойынша қазақтардың таралуы[4][өңдеу | қайнарын өңдеу]

Адыгея Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 453 376 тұрғынның 94-і қазақ (0,02 %) (2018)

Алтай өлкесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өлке бойынша 2 350 080 тұрғынның 9 825-і қазақ (0,38 %) (2018)

Алтай өлкесі
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Алтай ауданы 26 775 26 0,1 (2018)
Благовещенск ауданы 34 878 597 1,7 (2002)
Бурлинский ауданы 15 005 1 542 10,3 (2002)
Волчихинск ауданы 22 3453 165 0,7 (2002)
Егоров ауданы 16 024 191 1,2 (2002)
Змеиногорский ауданы 12 317 18 0,14 (2002)
Ключев ауданы 20 113 72 0,36 (2002)
Құлынды ауданы 25 034 558 2,2 (2002)
Куринский ауданы 13 492 45 0,33 (2002)
Локтев ауданы 33 984 183 0,54 (2002)
Михайлов ауданы 23 797 1 488 6,25 (2002)
Неміс ұлттық ауданы 20 598 76 0,37 (2002)
Новичихин ауданы 11 558 21 0,18 (2002)
Павлов ауданы 41 495 89 0,21 (2002)
Панкрушихин ауданы 16 763 197 1,2 (2002)
Петропавл ауданы 13 911 171 0,23 (2002)
Ребрихин ауданы 28 238 81 0,28 (2002)
Родинск ауданы 25 482 61 0,24 (2002)
Романов ауданы 15 412 32 0,21 (2002)
Рубцов ауданы 26 407 64 0,24 (2002)
Рубцовск қаласы 163 063 263 0,16 (2002)
Солонешенский ауданы 12 436 59 0,47 (2002)
Суетск ауданы 6 760 20 0,29 (2002)
Табунск ауданы 11 897 147 1,23 (2002)
Третьяков ауданы 16 787 84 0,5 (2002)
Углов ауданы 16 073 711 4,4 (2002)
Хабарский ауданы 19 913 129 0,65 (2002)
Чарыш ауданы 14 898 166 1,11 (2002)
Шипунов ауданы 36 299 159 0,44 (2002)

Алтай Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 218 063 тұрғынның 12 108-і қазақ (5,97 %) (2018)

Алтай Республикасы[5]
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Горно-Алтайск қаласы 55 140 1 267 2,29 (2010)
Қос-Ағаш ауданы 18 263 9 747 53,3 (2010)
Маймин ауданы 28 642 256 0,89 (2010)
Онгудай ауданы 15 046 77 0,51 (2010)
Турочак ауданы 12 484 14 0,11 (2010)
Улаганский ауданы 11 260 428 3,80 (2010)
Уст-Канск ауданы 14 888 481 3,23 (2010)
Уст-Коксин ауданы 16 906 97 0,57 (2010)
Чемал ауданы 9 296 33 0,35 (2010)
Чой ауданы 8 295 21 0,25 (2010)
Шебалин ауданы 13 431 103 0,76 (2010)

Амур облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 798 424 тұрғынның 481-і қазақ (0,05 %) (2018)

Архангельск облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 111 031 тұрғынның 263-і қазақ (0,02 %) (2018)

Астрахан облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ақтөбе ауданы
  • Аудан бойынша 71 249 тұрғынның 11 673 -і қазақ (16,38%) (2010) [6]
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Ақтөбе 36 127 2 496 6,9 Ақтөбе Астрахан
Верблюжий 269 102 38 Ақтөбе Астрахан
Жоғарғы Баскүнжақ 8 202 1 339 16,33 Ақтөбе Астрахан
Джелга 134 22 16,3 Ақтөбе Астрахан
Дубовый 26 13 50 Ақтөбе Астрахан
Золотуха 933 225 24,1 Ақтөбе Астрахан
Капустин Яр 4 372 714 16,3 Ақтөбе Астрахан
Клочков 17 11 64,7 Ақтөбе Астрахан
Кононенко 8 4 50 Ақтөбе Астрахан
Корочин 51 15 30 Ақтөбе Астрахан
Кочевая 36 32 89 Ақтөбе Астрахан
Төменгі Баскүнжақ 2 575 420 16,3 Ақтөбе Астрахан
Ново-Николаевка 1 093 178 16,2 Ақтөбе Астрахан
Пироговка 795 130 16,3 Ақтөбе Астрахан
Покровка 1 069 175 16,3 Ақтөбе Астрахан
Пологое Займище 927 151 16,3 Ақтөбе Астрахан
Разъезд 15 км 11 11 100 Ақтөбе Астрахан
Разъезд Мартовский 17 17 100 Ақтөбе Астрахан
Садовое 354 58 16,3 Ақтөбе Астрахан
Сокорь 15 7 47 Ақтөбе Астрахан
Сокрутовка 771 126 16,3 Ақтөбе Астрахан
Солончак (темір жол бекеті) 4 4 100 Ақтөбе Астрахан
Орта Баскүнжақ 390 144 37 Ақтөбе Астрахан
Удачное 638 104 16,3 Ақтөбе Астрахан
Успенка 972 159 16,3 Ақтөбе Астрахан
Шунгули 21 3 14,2 Ақтөбе Астрахан


Володар ауданы
  • Аудан бойынша 47 825 тұрғынның 32 546 -ы қазақ (68,05%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Ақтөбе 90 17 15,8 Володар Астрахан
Алексеевка 95 16 16,8 Володар Астрахан
Алтынжар 998 989 99 Володар Астрахан
Ақтерек 276 273 98,9 Володар Астрахан
Барановка 195 180 92,3 Володар Астрахан
Береговой 165 165 100 Володар Астрахан
Блиново 279 279 100 Володар Астрахан
Болдырево 562 549 97,7 Володар Астрахан
Большой Могой 1 043 825 79,1 Володар Астрахан
Ватажка 152 25 16,4 Володар Астрахан
Жоғарғы Колки 102 102 100 Володар Астрахан
Винный 756 473 62,6 Володар Астрахан
Володар 10 050 4 632 49,0 Володар Астрахан
Госзаповедник 20 7 35 Володар Астрахан
Диановка 98 98 100 Володар Астрахан
Егін Ауыл 176 174 99 Володар Астрахан
Зеленга 2 825 1 016 36 Володар Астрахан
Зелёный Остров 184 125 67,9 Володар Астрахан
Ильинка 37 8 21,6 Володар Астрахан
Казённый Бугор 160 160 100 Володар Астрахан
Калинино 926 922 99 Володар Астрахан
Камардан 654 593 90,7 Володар Астрахан
Қызыл-Таң 140 130 92,9 Володар Астрахан
Козлово 1 829 1 678 91,7 Володар Астрахан
Конный Могой 121 85 70,2 Володар Астрахан
Көрін 11 11 100 Володар Астрахан
Коровье 127 125 98,4 Володар Астрахан
Қостөбе 522 489 93,7 Володар Астрахан
Кошеванка 316 314 99 Володар Астрахан
Красный 172 154 89,5 Володар Астрахан
Крутое 756 742 98,1 Володар Астрахан
Лебяжье 292 279 95,5 Володар Астрахан
Маково 1 090 352 32,3 Володар Астрахан
Малый Могой 79 54 68,4 Володар Астрахан
Марфино 3 449 1 129 32,7 Володар Астрахан
Менешау 116 111 95,7 Володар Астрахан
Мешково 155 144 93 Володар Астрахан
Мултаново 1 163 976 84 Володар Астрахан
Нариманово 149 147 99 Володар Астрахан
Нижняя Султановка 446 446 100 Володар Астрахан
Новинка 1 050 931 88,7 Володар Астрахан
Нововасильево 418 291 69,6 Володар Астрахан
Новокрасное 287 94 32,8 Володар Астрахан
Новомаячное 161 85 52,8 Володар Астрахан
Новояцкий 64 62 98 Володар Астрахан
Новый Рычан 1 000 949 94,9 Володар Астрахан
Паромный 872 806 92,4 Володар Астрахан
Плотовинка 173 105 60,7 Володар Астрахан
Разбугорье 411 404 98,3 Володар Астрахан
Раздор 196 142 72,4 Володар Астрахан
Самойловский 147 132 89,8 Володар Астрахан
Сармантаевка 151 146 97,4 Володар Астрахан
Сахма 375 343 91,5 Володар Астрахан
Сизый Бугор 1 581 1 489 94,8 Володар Астрахан
Сорочье 940 940 100 Володар Астрахан
Средняя Султановка 95 95 100 Володар Астрахан
Старый Алтынжар 97 97 100 Володар Астрахан
Столбовой 137 120 87,6 Володар Астрахан
Таловинка 166 155 93,4 Володар Астрахан
Тишково 1 632 52 3,2 Володар Астрахан
Трубный 713 501 70,3 Володар Астрахан
Тулугановка 848 466 55 Володар Астрахан
Тюрино 451 441 98 Володар Астрахан
Форпост Староватаженский 280 109 38,9 Володар Астрахан
Цветное 1 196 382 32 Володар Астрахан
Чёрный Бугор 16 8 50 Володар Астрахан
Чуркин 60 44 73,3 Володар Астрахан
Шагано-Кондаковка 313 297 94,9 Володар Астрахан
Яблонка 431 420 97,4 Володар Астрахан
Ямное 280 271 96,8 Володар Астрахан
Жантау ауданы
  • Аудан бойынша 26 786 тұрғынның 5 921 -і қазақ (22,10%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Береговой 111 105 94,6 Жантау Астрахан
Восток 1292 509 39,4 Жантау Астрахан
Госпитомник 22 10 45 Жантау Астрахан
Грачи 635 43 6,8 Жантау Астрахан
Замьяны 2 016 360 17,8 Жантау Астрахан
Ики-Чибирский 124 38 30,6 Жантау Астрахан
Косика 568 277 48,8 Жантау Астрахан
Ленино 895 538 60,1 Жантау Астрахан
Михайловка 242 37 15,3 Жантау Астрахан
Никольское 5 578 600 10,7 Жантау Астрахан
Новострой 399 108 27 Жантау Астрахан
Прибрежный 107 25 23,4 Жантау Астрахан
Пришиб 1 096 131 11,9 Жантау Астрахан
Сероглазка 401 233 58,1 Жантау Астрахан
Табун-Арал 111 43 38,7 Жантау Астрахан
Федоровка 862 229 26,5 Жантау Астрахан


Икрянин ауданы
  • Аудан бойынша 47 759 тұрғынның 5 376 -і қазақ (11,26%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Алгаза 507 21 4,1 Икрянин Астрахан
Бекетовка, Маячное, Ямное ауылдары 1 613 131 8,12 Икрянин Астрахан
Житное 1 902 313 16,5 Икрянин Астрахан
Красные Баррикады 6 567 163 2,4 Икрянин Астрахан
Қарабұлақ 278 11 4 Икрянин Астрахан
Ниновка 663 310 46,8 Икрянин Астрахан
Ново-Булгары 499 73 14,6 Икрянин Астрахан
Озёрное 657 259 39,4 Икрянин Астрахан
Светлое 256 243 94,9 Икрянин Астрахан
Седлистое 956 315 33 Икрянин Астрахан
Сергино 169 76 46,7 Икрянин Астрахан
Товарный 633 363 57,3 Икрянин Астрахан
Троицкий 378 113 29,9 Икрянин Астрахан
Фёдоровка 690 147 21,3 Икрянин Астрахан
Қамысөзек ауданы
  • Аудан бойынша 48 647 тұрғынның 15 104 -і қазақ (31,05%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Азовский 243 112 46,1 Қамысөзек Астрахан
Алексеевка 199 7 3,5 Қамысөзек Астрахан
Аршин 46 3 6,5 Қамысөзек Астрахан
Бараний Бугор 227 216 95,2 Қамысөзек Астрахан
Бирючек 543 509 93,7 Қамысөзек Астрахан
Верхнекалиновский 1 328 388 29,2 Қамысөзек Астрахан
Волго-Каспийский 2 219 54 2,4 Қамысөзек Астрахан
Гандурино 374 140 37,4 Қамысөзек Астрахан
Грушево 399 377 93 Қамысөзек Астрахан
Жаңа ауыл 875 701 80,1 Қамысөзек Астрахан
Застенка 491 473 96,3 Қамысөзек Астрахан
Затон 788 752 95,4 Қамысөзек Астрахан
Иванчуг 1 475 405 28,4 Қамысөзек Астрахан
Караульное 811 432 53,3 Қамысөзек Астрахан
Каспий 311 41 13,2 Қамысөзек Астрахан
Качкаринский 181 32 17,7 Қамысөзек Астрахан
Кировский 2 232 972 43,5 Қамысөзек Астрахан
Қамысөзек 15 810 1 897 12 Қамысөзек Астрахан
Лебяжье 732 713 97,4 Қамысөзек Астрахан
Нижнекалиновский 158 155 98,1 Қамысөзек Астрахан
Нижненикольский 280 133 47,5 Қамысөзек Астрахан
Николаевский 109 109 100 Қамысөзек Астрахан
Новинский 246 131 53,3 Қамысөзек Астрахан
Образцо́во-Тра́вино 2 730 598 21,9 Қамысөзек Астрахан
Обуховский 98 53 54,1 Қамысөзек Астрахан
Октябрьский 217 210 96,8 Қамысөзек Астрахан
Парыгино 375 370 98,6 Қамысөзек Астрахан
Раздор 1 315 343 26 Қамысөзек Астрахан
Ревин Хутор 38 8 21,1 Қамысөзек Астрахан
Семибугры 1 791 1 444 80,6 Қамысөзек Астрахан
Сизова Грива 129 79 61,2 Қамысөзек Астрахан
Трехизбинка 193 162 83,9 Қамысөзек Астрахан
Тузуклей 2388 1194 50 Қамысөзек Астрахан


Краснояр ауданы
  • Аудан бойынша 35 615 тұрғынның 16 969 -ы қазақ (47,65%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Аллайский 194 42 21,7 Краснояр Астрахан
Алча 1 018 919 90,3 Краснояр Астрахан
Байбек 1 908 1 820 95,4 Краснояр Астрахан
Бакланье 584 554 94,9 Краснояр Астрахан
Барановка 37 37 100 Краснояр Астрахан
Бахаревский 262 182 69,5 Краснояр Астрахан
Белый Ильмень 86 52 61 Краснояр Астрахан
Бузан-разъезд 10 3 30 Краснояр Астрахан
Ватажное 1 228 910 74,1 Краснояр Астрахан
Вишнёвый 437 326 74,6 Краснояр Астрахан
Воробьёвский 154 142 72,5 Краснояр Астрахан
Вятское 11 7 64 Краснояр Астрахан
Дельта 70 17 24,3 Краснояр Астрахан
Джанай 904 157 17,4 Краснояр Астрахан
Долгинский 88 82 93,2 Краснояр Астрахан
Досанг 728 409 56,2 Краснояр Астрахан
Забузан 1 397 937 67 Краснояр Астрахан
Зайковка 62 59 95,2 Краснояр Астрахан
Қараөзек 546 491 89,9 Краснояр Астрахан
Қиғаш 15 15 100 Краснояр Астрахан
Комсомольский 1 057 697 66 Краснояр Астрахан
Кондаковка 108 61 56,5 Краснояр Астрахан
Кошелевка 121 64 52,9 Краснояр Астрахан
Кривой Бузан 746 540 72,4 Краснояр Астрахан
Малый Арал 728 298 57,5 Краснояр Астрахан
Маячное 906 513 56,6 Краснояр Астрахан
Новоурусовка 1 088 446 41 Краснояр Астрахан
Первомайский 31 14 45,2 Краснояр Астрахан
Переправа Корсака 45 38 84,4 Краснояр Астрахан
Подчалык 31 6 19,4 Краснояр Астрахан
Приозёрный 55 55 100 Краснояр Астрахан
Пушкино 327 288 88,1 Краснояр Астрахан
Солнечный 210 120 57,1 Краснояр Астрахан
Староурусовка 142 6 4,2 Краснояр Астрахан
Тальниковый 453 229 50,6 Краснояр Астрахан
Топал 456 322 70,6 Краснояр Астрахан
Черёмуха 1 153 840 72,9 Краснояр Астрахан
Шмагино 219 157 71,7 Краснояр Астрахан
Лиман ауданы
  • Аудан бойынша 31 952 тұрғынның 1 227 -і қазақ (3,84%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Басинск 1 076 79 7,3 Лиман Астрахан
Басы 1 249 89 7,1 Лиман Астрахан
Воскресеновка 294 5 1,7 Лиман Астрахан
Зензели 3 150 178 5,6 Лиман Астрахан
Лиман 9 024 339 3,8 Лиман Астрахан
Песчаное 516 34 6,5 Лиман Астрахан
Судачье 281 121 43,1 Лиман Астрахан
Нариман ауданы
  • Аудан бойынша 45 457 тұрғынның 10 285 -і қазақ (22,61%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Алға 45 8 17,8 Нариман Астрахан
Барханы 158 134 84,8 Нариман Астрахан
Биштюбинка 1 117 53 4,8 Нариман Астрахан
Буруны 2 283 847 37,1 Нариман Астрахан
Верхнелебяжье, Волжское, Краснопесчаный 3 965 3 509 88,4 Нариман Астрахан
Джурак 215 27 12,6 Нариман Астрахан
Дрофиный 141 132 93,6 Нариман Астрахан
Қарағаш 238 54 22,7 Нариман Астрахан
Ковыльный 110 85 77 Нариман Астрахан
Курченко 420 9 2,1 Нариман Астрахан
Линейная 562 120 21,4 Нариман Астрахан
Линейное 831 85 10,2 Нариман Астрахан
Межозёрный 15 6 40 Нариман Астрахан
Мирный 510 290 56,9 Нариман Астрахан
Нижнелебяжье 247 63 25,5 Нариман Астрахан
Николаевка 1 668 650 39 Нариман Астрахан
Ницан 123 26 21,1 Нариман Астрахан
Новокучергановка 476 207 43,5 Нариман Астрахан
Петропавловка 375 116 31 Нариман Астрахан
Пригородный 838 89 10,6 Нариман Астрахан
Прикаспийский 1 597 1 047 67,7 Нариман Астрахан
Разночиновка 1 377 396 28,8 Нариман Астрахан
Рассвет 1 326 759 57,2 Нариман Астрахан
Рычанский 227 42 18,5 Нариман Астрахан
Сайгачный 202 44 21,8 Нариман Астрахан
Сенной 133 17 12,8 Нариман Астрахан
Старокучергановка 6 044 229 3,7 Нариман Астрахан
Трусово 1 623 56 3,4 Нариман Астрахан
Тулата 34 20 57 Нариман Астрахан
Тулугановка 431 252 58,5 Нариман Астрахан
Туркменка 413 26 6,3 Нариман Астрахан
Янго-Аскер 230 65 28,2 Нариман Астрахан
Приволжский ауданы
  • Аудан бойынша 43 647 тұрғынның 7 109 -ы қазақ (16,29%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Атал 643 32 5 Приволжский Астрахан
Бирюковка 1 868 971 52 Приволжский Астрахан
Болдинский 187 105 56,1 Приволжский Астрахан
Бушма 264 157 55,7 Приволжский Астрахан
Весёлая Грива 285 58 20,4 Приволжский Астрахан
Ивановский 68 50 74 Приволжский Астрахан
Карагали 2 873 213 7,4 Приволжский Астрахан
Кинелле 104 18 17,3 Приволжский Астрахан
Кулаковка 1 370 32 2,3 Приволжский Астрахан
Кульпа 153 126 82,4 Приволжский Астрахан
Мансур 139 4 2,9 Приволжский Астрахан
Нартовский 429 326 76 Приволжский Астрахан
Начало 852 48 5,2 Приволжский Астрахан
Новый Кутум 131 48 36,6 Приволжский Астрахан
Осыпной Бугор 2 680 160 6 Приволжский Астрахан
Пойменный 1 307 768 58,8 Приволжский Астрахан
Растопуловка 1 424 526 37 Приволжский Астрахан
Татарская Башмаковка 2 508 46 1,8 Приволжский Астрахан
Фунтово-2 421 22 5,2 Приволжский Астрахан
Чилимный 30 19 64 Приволжский Астрахан
Эрле 72 29 40,3 Приволжский Астрахан
Яксатово 3 058 366 12 Приволжский Астрахан
Яманцуг 401 276 69 Приволжский Астрахан
Қарабайлы ауданы
  • Аудан бойынша 41 176 тұрғынның 17 227 -і қазақ (41,84%) (2010)
Елді мекендер жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі % ауданы облысы
Ахтубинка 422 388 91,9 Қарабайлы Астрахан
Бугор 296 29 9,8 Қарабайлы Астрахан
Вольное 2 042 817 40 Қарабайлы Астрахан
Гремучий 142 82 57,7 Қарабайлы Астрахан
Дедушкин 39 22 56 Қарабайлы Астрахан
Заволжское 1 537 654 42,6 Қарабайлы Астрахан
Зелёные Пруды 10 6 60 Қарабайлы Астрахан
Лапас 665 278 41,8 Қарабайлы Астрахан
Михайловка 1 070 545 51 Қарабайлы Астрахан
Речное 889 237 26,7 Қарабайлы Астрахан
Сасыколи 4 898 1 665 34 Қарабайлы Астрахан
Селитренное 1 984 1 051 53 Қарабайлы Астрахан
Сероглазово 491 238 48,1 Қарабайлы Астрахан
Тамбовка 3 544 1 630 46 Қарабайлы Астрахан
Хошеутово 2 099 1 796 85,6 Қарабайлы Астрахан
Чапчачи 393 220 56 Қарабайлы Астрахан

Чернояр ауданы

  • Аудан бойынша 26 260 тұрғынның 238 -і қазақ (1,18%) (2010). Бұл Астрахан облысы аудандары бойынша қазақтар ең аз қоныстанған аудан.

Башқұртстан Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 4 063 293 тұрғынның 4 092-і қазақ (0,10 %) (2018)

Белгород облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 549 876 тұрғынның 302-і қазақ (0,02 %) (2018)

Брянск облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 210 982 тұрғынның 190-ы қазақ (0,01 %) (2018)

Бурят Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 984 511 тұрғынның 711-і қазақ (0,07 %) (2018)

Владимир облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 378 337 тұрғынның 388-і қазақ (0,03 %) (2018)

Волгоград облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 2 521 276 тұрғынның 45 301-і қазақ (1,68 %) (2018)

Волгоград облысы
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Быковский ауданы 27 055 3 000 11,0 (2002)
Волжский қаласы 314 255 2 717 0,08 (2010)
Волгоград қаласы 1 021 215 3 831 0,037 (2010)
Клетский ауданы 17 858 500 2,8 (2010)
Ленин ауданы 30 375 1 910 6,29 (2010)
Николаев ауданы 32 034 4 688 15,0 (2010)
Паллас ауданы 43 293 18 866 43,9 (2010)
Среднеахтубинский ауданы 58 435 1 194 2,1 (2010)
Старополтавский ауданы 20 363 4 243 21,0 (2010)
Суровикинский ауданы 37 104 1186 3,2 (2010)
Чернышков ауданы 16 873 491 2,9 (2010)

Вологда облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 176 689 тұрғынның 177-і қазақ (0,01 %) (2018)

Воронеж облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 2 333 768 тұрғынның 378-і қазақ (0,02 %) (2018)

Дағыстан Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 984 511 тұрғынның 619-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Еврей автономиялық облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 162 014 тұрғынның 94-і қазақ (0,05 %) (2018)

Жаңасібір облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 2 788 849 тұрғынның 11 691-і қазақ (0,43 %) (2018)

Жаңасібір облысы[7]
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Баган ауданы 16 559 413 2,49 (2002)
Барабинский ауданы 44 165 183 0,41 (2002)
Болотнин ауданы 29 202 11 0,04 (2002)
Венгеров ауданы 20 325 14 0,07 (2002)
Доволенский ауданы 17 371 311 1,79 (2002)
Жаңасібір ауданы 110 789 475 0,43 (2002)
Жаңасібір қаласы 1 368 213 2 837 0,21 (2002)
Здвинский ауданы 16 533 47 0,28 (2002)
Искитим ауданы 60 856 55 0,09 (2002)
Карсук ауданы 45529 1 809 3,97 (2002)
Каргат ауданы 18 149 147 0,81 (2002)
Колыван ауданы 23 820 23 0,10 (2002)
Коченев ауданы 43 512 334 0,77 (2002)
Кочков ауданы 14 818 78 0,53 (2002)
Краснозерский ауданы 32 343 974 3,01 (2002)
Куйбышев ауданы 60 256 99 0,16 (2002)
Купинский ауданы 30 995 299 0,96 (2002)
Кыштовский ауданы 12 366 4 0,03 (2002)
Маслянин ауданы 24 284 9 0,04 (2002)
Мошков ауданы 38 614 26 0,07 (2002)
Ордынск ауданы 36 573 329 0,90 (2002)
Северный ауданы 10 593 1 0,01 (2002)
Сузун ауданы 32 369 23 0,07 (2002)
Татар ауданы 39 430 292 0,74 (2002)
Тогучинский ауданы 60 024 53 0,09 (2002)
Убинский ауданы 16 253 44 0,27 (2002)
Усть-Таркский ауданы 12 272 41 0,33 (2002)
Чановский ауданы 25 458 819 3,22 (2002)
Черепановский ауданы 47 232 18 0,04 (2002)
Чистоозерный ауданы 19 473 209 1,07 (2002)
Чулым ауданы 23 849 410 1,72 (2002)

Забайкалск өлкесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өлке бойынша 1 072 806 тұрғынның 535-і қазақ (0,05 %) (2018)

Иваново облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 014 646 тұрғынның 324-і қазақ (0,03 %) (2018)

Ингушетия Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 488 043 тұрғынның 38-і қазақ (0,0081 %) (2018)

Иркутск облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 2 404 195 тұрғынның 1 138-і қазақ (0,04 %) (2018)

Калининград облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 994 599 тұрғынның 631-і қазақ (0,07 %) (2018)

Калуга облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 012 156 тұрғынның 378-і қазақ (0,04 %) (2018)

Камчатск өлкесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өлке бойынша 315 557 тұрғынның 343-і қазақ (0,10 %) (2018)

Карелия Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 622 484 тұрғынның 205-і қазақ (0,03 %) (2018)

Кемерово облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 2 694 877 тұрғынның 1 919-ы қазақ (0,07 %) (2018)

Коми Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 840 873 тұрғынның 553-і қазақ (0,05 %) (2018)

Краснояр өлкесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өлке бойынша 2 876 497 тұрғынның 2 613-і қазақ (0,09 %) (2018)

Қорған облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 845 537 тұрғынның 14 804-і қазақ (1,45 %) (2018)

Қорған облысы[8]
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Белозерский ауданы 14 795 251 1,7 (2020)
Варгашин ауданы 18 411 165 0,9 (2020)
Далматов ауданы 24 559 417 1,7 (2020)
Звериноголовский ауданы 7 337 726 9,9 (2020)
Каргапол ауданы 29 278 380 1,3 (2020)
Катайский ауданы 20 890 480 2,3 (2020)
Кетовский ауданы 62 112 372 0,6 (2020)
Куртамыш ауданы 28 350 850 3,0 (2020)
Қорған қаласы 333 606 1 461 0,4 (2020)
Лебяже ауданы 13 022 507 3,9 (2020)
Макушин ауданы 14 999 1 244 8,3 (2020)
Мишкин ауданы 14 653 102 0,7 (2020)
Мокроусов ауданы 11 221 448 4,0 (2020)
Петухов ауданы 16 530 528 3,2 (2020)
Половинский ауданы 10 227 634 6,2 (2020)
Притобол ауданы 12 711 343 2,7 (2020)
Целинный ауданы 14 244 655 4,6 (2020)
Частоозерский ауданы 5 083 264 5,2 (2020)
Шатров ауданы 15 195 121 0,8 (2020)
Юргамыш ауданы 18 776 168 0,9 (2020)

Курск облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 115 237 тұрғынның 155-і қазақ (0,01 %) (2018)

Қабарда-Балқар Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 865 828 тұрғынның 285-і қазақ (0,03 %) (2018)

Қалмақстан (Қалмақия) Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 275 413 тұрғынның 5 979-ы қазақ (2,04 %) (2018)

Қарашай-Шеркес Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 466 305 тұрғынның 248-і қазақ (0,06 %) (2018)

Ленинград облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 813 816 тұрғынның 779-ы қазақ (0,05 %) (2018)

Санкт-Петербург қаласы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қала бойынша 5 351 935 тұрғынның 2 830-ы қазақ (0,06 %) (2018)

Липецк облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 150 201 тұрғынның 246-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Магадан облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 144 091 тұрғынның 175-і қазақ (0,10 %) (2018)

Марий Эл Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 682 333 тұрғынның 168-і қазақ (0,02 %) (2018)

Мордовия Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 805 056 тұрғынның 122-і қазақ (0,01 %) (2018)

Москва облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 7 503 385 тұрғынның 2 493-і қазақ (0,04 %) (2018)

Москва қаласы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қала бойынша 12 506 468 тұрғынның 7 997-і қазақ (0,08 %) (2018)

Мурманск облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 753 557 тұрғынның 541-і қазақ (0,06 %) (2018)

Ненецк автономиялық округі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Округ бойынша 2 876 497 тұрғынның 12-і қазақ (0,03 %) (2018)

Нижний Новгород облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 3 234 752 тұрғынның 501-і қазақ (0,01 %) (2018)

Новгород облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 606 476 тұрғынның 192-і қазақ (0,03 %) (2018)

Омбы облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 960 081 тұрғынның 81 618-і қазақ (3,93 %) (2018)

Омбы облысы[9]
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Азов неміс ұлттық ауданы 22 925 1803 7,86 (2010)
Большереченский ауданы 28 486 426 1,50 (2010)
Большеуковский ауданы 8 174 8 0,10 (2010)
Горьковский ауданы 20 807 672 3,23 (2010)
Знаменский ауданы 12 427 10 0,08 (2010)
Есілкөл ауданы 43 424 3679 8,47 (2010)
Калачинский ауданы 41 753 340 0,41 (2010)
Колосовский ауданы 12 803 116 0,91 (2010)
Кормиловский ауданы 24 726 639 2,58 (2010)
Крутинский ауданы 17 408 509 2,92 (2010)
Любинский ауданы 37 735 1 044 2,77 (2010)
Марьяновский ауданы 27 595 1 924 6,97 (2010)
Москаленский ауданы 28 968 3 335 11,51 (2010)
Муромцевский ауданы 23 795 81 0,34 (2010)
Называевский ауданы 23 987 2 610 10,88 (2010)
Нижнеомский ауданы 15 826 156 0,99 (2010)
Нововаршавский ауданы 24 450 4078 16,68 (2010)
Одесское ауданы 17 422 858 4,92 (2010)
Оконешниковский ауданы 14 791 722 4,88 (2010)
Омбы ауданы 94 086 2 202 2,34 (2010)
Омбы қаласы 1 154 116 39 240 3,4 (2010)
Павлоград ауданы 20 034 3326 16,60 (2010)
Полтава ауданы 21 772 261 1,20 (2010)
Русско-Полянск ауданы 19 333 2756 14,26 (2010)
Саргат ауданы 20 014 340 1,70 (2010)
Седельников ауданы 10 943 10 0,09 (2010)
Таврическ ауданы 36 458 3 607 9,89 (2010)
Тарск ауданы 46 650 46 0,10 (2010)
Тевриз ауданы 15 485 31 0,20 (2010)
Тюкалин ауданы 26 106 719 2,75 (2010)
Черлак ауданы 30 344 1 393 4,59 (2010)
Шербакул ауданы 21 342 3 610 16,92 (2010)

Орынбор облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 977 720 тұрғынның 125 568-і қазақ (5,76 %) (2018)

Орынбор облысы[10]
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Абдулин ауданы 10 373 10 0,1 (2010)
Адамов ауданы 26 079 9 075 34,8 (2010)
Ақбұлақ ауданы 25 606 6 247 24,4 (2010)
Александров ауданы 15 702 361 2,3 (2010)
Асекеев ауданы 21 050 442 2,4 (2010)
Беляев ауданы 17 074 4 097 24,0 (2010)
Бугуруслан ауданы 19 680 236 1,2 (2010)
Бузулук ауданы 31 071 248 0,8 (2010)
Гай ауданы 10 331 971 9,4 (2010)
Грачёв ауданы 13 495 296 2,2 (2010)
Домбаровский ауданы 15 994 6 925 43,3 (2010)
Елек ауданы 25 150 2 062 8,2 (2010)
Кваркен ауданы 18 655 2 753 14,6 (2010)
Красногвардейский ауданы 21 097 443 2,1 (2010)
Кувандык ауданы 19 545 1 348 6,9 (2010)
Курманаев ауданы 17 705 442 2,5 (2010)
Матвеев ауданы 12 267 61 0,5 (2010)
Новоорс ауданы 29 428 5 856 19,9 (2010)
Новосергиев ауданы 36 322 980 2,7 (2010)
Октябр ауданы 20 018 1 981 9,9 (2010)
Орынбор ауданы 74 404 8 650 11,6 (2010)
Орынбор қаласы 548 331 10 796 2,03 (2010)
Первомай ауданы 25 626 5 996 23,4 (2010)
Переволоцк ауданы 28 345 765 2,7 (2010)
Пономарёв ауданы 15 463 15 0,1 (2010)
Сакмар ауданы 29 179 1 663 5,7 (2010)
Саракташ ауданы 40 145 2 207 5,5 (2010)
Светлин ауданы 13 876 2 095 15,1 (2010)
Северный ауданы 15 012 15 0,1 (2010)
Соль-Илецк ауданы 25 424 9 050 35,6 (2010)
Сорочинск ауданы 14 192 482 3,4 (2010)
Ташлинск ауданы 25 281 1 794 7,1 (2010)
Тоцкий ауданы 32 866 492 1,5 (2010)
Тюлганский ауданы 19 725 769 3,9 (2010)
Шарлыкск ауданы 18 032 90 0,5 (2010)
Ясненск ауданы 5 043 2 829 56,1 (2010)

Орлов облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 977 720 тұрғынның 176-і қазақ (0,02 %) (2018)

Пенза облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 331 655 тұрғынның 274-і қазақ (0,02 %) (2018)

Перм өлкесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өлке бойынша 2 623 122 тұрғынның 802-і қазақ (0,03 %) (2018)

Приморск өлкесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өлке бойынша 1 913 037 тұрғынның 1 296-ы қазақ (0,06 %) (2018)

Псков облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 636 546 тұрғынның 190-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Ростов облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 4 220 452 тұрғынның 3 021-і қазақ (0,07 %) (2018)

Ростов облысы[11]
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Азов ауданы 92 568 26 0,02 (2002)
Ақсай ауданы 88 899 27 0,03 (2002)
Боков ауданы 16 111 33 0,20 (2002)
Волгодонск ауданы 30 170 53 0,17 (2002)
Дубовский ауданы 24 051 39 0,16 (2002)
Зимовниковский ауданы 38 190 393 1,02 (2002)
Милютин ауданы 17 847 103 0,57 (2002)
Морозов ауданы 46 395 380 0,81 (2002)
Неклинов ауданы 82 706 20 0,02 (2002)
Обливский ауданы 19 167 444 2,31 (2002)
Октябрь ауданы 78 983 101 0,12 (2002)
Орлов ауданы 41 768 222 0,53 (2002)
Ростов қаласы 1 068 267 304 0,02 (2002)
Совет ауданы 7 449 113 1,51 (2002)
Тацинский ауданы 43 251 37 0,08 (2002)
Целинский ауданы 36 742 20 0,05 (2002)
Цимлянский ауданы 35 998 27 0,07 (2002)

Рязань облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 121 474 тұрғынның 294-і қазақ (0,02 %) (2018)

Самара облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 3 193 514 тұрғынның 14 918-і қазақ (0,46 %) (2018)

Самара облысы[12]
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Алексеев ауданы 12 202 163 1,3 (2010)
Безенчук ауданы 41 521 605 1,45 (2010)
Богатов ауданы 13 900 16 0,11 (2010)
Большеглушицкий ауданы 19 991 896 4,48 (2010)
Большечерниговский ауданы 18 859 1 944 10,30 (2010)
Борский ауданы 24 249 162 0,66 (2010)
Волжский ауданы 81 135 270 0,33 (2010)
Елхов ауданы 10 000 7 0,07 (2010)
Исаклинский ауданы 13 334 17 0,12 (2010)
Камышлин ауданы 11 326 6 0,05 (2010)
Кинел ауданы 33 083 923 2,79 (2010)
Кинел-Черкасский ауданы 46 981 1 664 3,54 (2010)
Клявлин ауданы 15 935 9 0,05 (2010)
Кошкинский ауданы 24 122 13 0,05 (2010)
Красноармейский ауданы 17 954 863 4,80 (2010)
Красноярский ауданы 53 024 1 596 3,01 (2010)
Нефтегорск ауданы 34 248 652 1,90 (2010)
Пестравский ауданы 17 257 527 3,05 (2010)
Похвистневский ауданы 28 950 27 0,09 (2010)
Приволжский ауданы 23 899 187 0,78 (2010)
Сергиев ауданы 47 296 345 0,72 (2010)
Ставропол ауданы 53 639 37 0,06 (2010)
Сызран ауданы 25 707 11 0,04 (2010)
Хворостянский ауданы 16 213 790 4,87 (2010)
Челно-Вершинский ауданы 16 536 9 0,05 (2010)
Шенталинский ауданы 16 104 9 0,05 (2010)

Саратов облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 2 462 950 тұрғынның 78 320-ы қазақ (2,94 %) (2018)

Саратов облысы[13]
аудандар жалпы халық саны қазақтар саны қазақтар үлесі %
Александров-Гай ауданы 16 855 9077 54,1 (2010)
Аркадак ауданы 26 236 11 0,04 (2010)
Аткарск ауданы 42 174 313 0,7 (2010)
Базарнокарабулак ауданы 31 841 108 0,4 (2010)
Балаковс ауданы 220 598 1 646 0,8 (2010)
Балашов ауданы 113 352 96 0,1 (2010)
Балтай ауданы 12 282 11 0,1 (2010)
Волск ауданы 93 965 224 0,2 (2010)
Воскресенск ауданы 12 098 72 0,5 (2010)
Дергачев ауданы 21 104 4 627 22,1 (2010)
Духовницкий ауданы 12 951 89 0,7 (2010)
Екатеринов ауданы 19 798 142 0,7 (2010)
Ершов ауданы 41 609 4 004 9,7 (2010)
Ивантеев ауданы 15 186 585 3,9 (2010)
Калинин ауданы 33 302 269 0,8 (2010)
Красноармейск ауданы 48 739 848 1,8 (2010)
Краснокут ауданы 34 676 5 114 14,8 (2010)
Краснопартизан ауданы 13 008 1 170 9,0 (2010)
Лысогорский ауданы 19 948 209 1,1 (2010)
Марксовский ауданы 65 250 4 787 7,5 (2010)
Новобурасский ауданы 16 359 163 1,0 (2010)
Новоузен ауданы 32 248 8 319 26,0 (2010)
Озинск ауданы 19 147 3 394 18,0 (2010)
Перелюбский ауданы 14 747 1 554 10,6 (2010)
Петров ауданы 45 698 58 0,2 (2010)
Питерский ауданы 18 054 4 224 23,6 (2010)
Пугачев ауданы 61 738 1 877 3,1 (2010)
Ровенск ауданы 16 654 3 032 18,3 (2010)
Романов ауданы 16 226 4 0,02 (2010)
Ртищев ауданы 58 672 21 0,03 (2010)
Самойлов ауданы 21 451 20 0,1 (2010)
Саратов ауданы 48 105 611 1,3 (2010)
Советский ауданы 28 012 3 075 11,4 (2010)
Татищев ауданы 28 405 282 1,0 (2010)
Турковский ауданы 12 834 6 0,04 (2010)
Федоров ауданы 20 876 2 177 10,5 (2010)
Хвалынск ауданы 23 887 54 0,2 (2010)
Энгелс ауданы 285 019 6 236 2,3 (2010)

Саха Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 964 330 тұрғынның 1 525-і қазақ (0,16 %) (2018)

Сахалин облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 490 181 тұрғынның 554-і қазақ (0,10 %) (2018)

Свердловск облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 4 325 256 тұрғынның 4 403-і қазақ (0,10 %) (2018)

Смоленск облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 949 348 тұрғынның 320-ы қазақ (0,03 %) (2018)

Солтүстік Осетия Республикасы — Алания[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 701 765 тұрғынның 265-і қазақ (0,04 %) (2018)

Ставрополь өлкесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өлке бойынша 2 800 674 тұрғынның 1 779-ы қазақ (0,07 %) (2018)

Тамбов облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 033 552 тұрғынның 272-і қазақ (0,02 %) (2018)

Татарстан Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 3 894 284 тұрғынның 1 832-і қазақ (0,05 %) (2018)

Твер облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 283 873 тұрғынның 438-і қазақ (0,03 %) (2018)

Томск облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 078 280 тұрғынның 1 215-і қазақ (0,12 %) (2018)

Тула облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 491 855 тұрғынның 332-і қазақ (0,02 %) (2018)

Түмен облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 498 779 тұрғынның 12 977-і қазақ (0,98 %) (2018)

Тыва Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 321 722 тұрғынның 117-і қазақ (0,04 %) (2018)

Ульянов облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 246 618 тұрғынның 571-і қазақ (0,04%) (2018)

Удмурт Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 1 513 044 тұрғынның 339-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Хабаров өлкесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өлке бойынша 1 328 302 тұрғынның 841-і қазақ (0,06%) (2018)

Хакас Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 537 513 тұрғынның 424-і қазақ (0,08 %) (2018)

Ханты-Мансы автономды округі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Округ бойынша 1 655 074 тұрғынның 4 258-і қазақ (0,30%) (2018)

Шешен Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 1 436 981 тұрғынның 470-і қазақ (0,04 %) (2018)

Челябі облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 3 493 036 тұрғынның 36 219-ы қазақ (1,01%) (2018)

Чуваш Республикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Республика бойынша 1 231 117 тұрғынның 240-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Чукот автономды округі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Округ бойынша 49 348 тұрғынның 48-і қазақ (0,09%) (2018)

Ямал-Ненец автономды округі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Округ бойынша 538 547 тұрғынның 1 404-і қазақ (0,28%) (2018)

Ярославл облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс бойынша 1 265 684 тұрғынның 285-і қазақ (0,02%) (2018)

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Ethnic composition of Russia (national censuses)
  2. 2010 жылғы Бүкілресейлік халық санағының қорытынды нәтижелері туралы ақпараттық мәліметтер. Ресей Федерациясы халқының этникалық құрамы. Мұрағатталған 23 желтоқсанның 2021 жылы.
  3. Ресей Федерациясының субъектілері бойынша халықтың этникалық құрамы Мұрағатталған 17 мамырдың 2021 жылы.
  4. http://worldgeo.ru/russia/lists/?id=20
  5. https://docviewer.yandex.kz/view/0/?page=29&*=VFQuyebZaMDusi%2FiGCO%2BlKvqYQ97InVybCI6Imh0dHBzOi8vYWtzdGF0Lmdrcy5ydS9zdG9yYWdlL21lZGlhYmFuay80JUQxJTgyJUQwJUJFJUQwJUJDLiUyMCVEMCU5RCVEMCVCMCVEMSU4NiVEMCVCOCVEMCVCRSVEMCVCRCVEMCVCMCVEMCVCQiVEMSU4QyVEMCVCRCVEMSU4QiVEMCVCOSUyMCVEMSU4MSVEMCVCRSVEMSU4MSVEMSU4MiVEMCVCMCVEMCVCMiUyMCVEMCVCOCUyMCVEMCVCMiVEMCVCQiVEMCVCMCVEMCVCNCVEMCVCNSVEMCVCRCVEMCVCOCVEMCVCNSUyMCVEMSU4RiVEMCVCNyVEMSU4QiVEMCVCQSVEMCVCMCVEMCVCQyVEMCVCOCwlRDAlQjMlRDElODAlRDAlQjAlRDAlQjYlRDAlQjQlRDAlQjAlRDAlQkQlRDElODElRDElODIlRDAlQjIlRDAlQkUucGRmIiwidGl0bGUiOiI00YLQvtC8LiDQndCw0YbQuNC%2B0L3QsNC70YzQvdGL0Lkg0YHQvtGB0YLQsNCyINC4INCy0LvQsNC00LXQvdC40LUg0Y%2FQt9GL0LrQsNC80Lgs0LPRgNCw0LbQtNCw0L3RgdGC0LLQvi5wZGYiLCJub2lmcmFtZSI6dHJ1ZSwidWlkIjoiMCIsInRzIjoxNjQwNzAyOTIxOTc3LCJ5dSI6IjE2MDUxODEzNjE1OTMwMjA0NTQiLCJzZXJwUGFyYW1zIjoidG09MTY0MDcwMjkxMiZ0bGQ9a3ombGFuZz1ydSZuYW1lPTQlRDElODIlRDAlQkUlRDAlQkMuJTIwJUQwJTlEJUQwJUIwJUQxJTg2JUQwJUI4JUQwJUJFJUQwJUJEJUQwJUIwJUQwJUJCJUQxJThDJUQwJUJEJUQxJThCJUQwJUI5JTIwJUQxJTgxJUQwJUJFJUQxJTgxJUQxJTgyJUQwJUIwJUQwJUIyJTIwJUQwJUI4JTIwJUQwJUIyJUQwJUJCJUQwJUIwJUQwJUI0JUQwJUI1JUQwJUJEJUQwJUI4JUQwJUI1JTIwJUQxJThGJUQwJUI3JUQxJThCJUQwJUJBJUQwJUIwJUQwJUJDJUQwJUI4LCVEMCVCMyVEMSU4MCVEMCVCMCVEMCVCNiVEMCVCNCVEMCVCMCVEMCVCRCVEMSU4MSVEMSU4MiVEMCVCMiVEMCVCRS5wZGYmdGV4dD0lRDElODAlRDAlQjUlRDElODElRDAlQkYlRDElODMlRDAlQjElRDAlQkIlRDAlQjglRDAlQkElRDAlQjArJUQwJUIwJUQwJUJCJUQxJTgyJUQwJUIwJUQwJUI5KyVEMCVCRCVEMCVCMCVEMSU4NiVEMCVCOCVEMCVCRSVEMCVCRCVEMCVCMCVEMCVCQiVEMSU4QyVEMCVCRCVEMSU4QiVEMCVCOSslRDElODElRDAlQkUlRDElODElRDElODIlRDAlQjAlRDAlQjIrJUQwJUJGJUQwJUJFKyVEMSU4RCVEMSU4MiVEMCVCRCVEMCVCRSVEMSU4MSVEMCVCMCVEMCVCQyZ1cmw9aHR0cHMlM0EvL2Frc3RhdC5na3MucnUvc3RvcmFnZS9tZWRpYWJhbmsvNCUyNUQxJTI1ODIlMjVEMCUyNUJFJTI1RDAlMjVCQy4lMjUyMCUyNUQwJTI1OUQlMjVEMCUyNUIwJTI1RDElMjU4NiUyNUQwJTI1QjglMjVEMCUyNUJFJTI1RDAlMjVCRCUyNUQwJTI1QjAlMjVEMCUyNUJCJTI1RDElMjU4QyUyNUQwJTI1QkQlMjVEMSUyNThCJTI1RDAlMjVCOSUyNTIwJTI1RDElMjU4MSUyNUQwJTI1QkUlMjVEMSUyNTgxJTI1RDElMjU4MiUyNUQwJTI1QjAlMjVEMCUyNUIyJTI1MjAlMjVEMCUyNUI4JTI1MjAlMjVEMCUyNUIyJTI1RDAlMjVCQiUyNUQwJTI1QjAlMjVEMCUyNUI0JTI1RDAlMjVCNSUyNUQwJTI1QkQlMjVEMCUyNUI4JTI1RDAlMjVCNSUyNTIwJTI1RDElMjU4RiUyNUQwJTI1QjclMjVEMSUyNThCJTI1RDAlMjVCQSUyNUQwJTI1QjAlMjVEMCUyNUJDJTI1RDAlMjVCOCUyQyUyNUQwJTI1QjMlMjVEMSUyNTgwJTI1RDAlMjVCMCUyNUQwJTI1QjYlMjVEMCUyNUI0JTI1RDAlMjVCMCUyNUQwJTI1QkQlMjVEMSUyNTgxJTI1RDElMjU4MiUyNUQwJTI1QjIlMjVEMCUyNUJFLnBkZiZscj0xMDI5MSZtaW1lPXBkZiZsMTBuPXJ1JnNpZ249Yzg2MmU4YmRlZDhiMDljYjU2NDUwNjdlZjQ3OTIzMmUma2V5bm89MCJ9&lang=ru
  6. ВПН том 4. Таблица 4. Население по национальности и владению русским языком по муниципальным образованиям Астраханской области
  7. https://novosibstat.gks.ru/storage/mediabank/p54_vpn2010.itog.%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C.pdf Мұрағатталған 14 наурыздың 2022 жылы.
  8. http://www.kurganoblduma.ru/kurgan_obl/regions/vargashinskii/ Мұрағатталған 1 қаңтардың 2022 жылы.
  9. https://omsk.gks.ru/image/Region/VPN/Publik/2012/2012-08-14_po.htm(қолжетпейтін сілтеме)
  10. https://orenburg-gov.ru/activity/650/ Мұрағатталған 26 желтоқсанның 2021 жылы.
  11. https://rostov.gks.ru/storage/mediabank/3.%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9+%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.pdf
  12. http://www.admbg.org/attachments/article/2773/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%A1%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_.pdf
  13. https://srtv.gks.ru/storage/mediabank/%D0%9D%D0%B0%D1%86.%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf Мұрағатталған 27 қаңтардың 2021 жылы.