Ажына

Ажына - демонологиялық кейіпкер.

Орта Азия халықтарында (тәжік, өзбек, қарақалпақ, қырғызда) және оңтүстік Қазақстан өңірінде әңгімеленетін қаскөй рух-ие.

Бұл түсінік ислам дініндегі жын ұғымымен жергілікті мифологиялық түсініктер (албасты, марту) араластығынан пайда болғаны байқалады. Қазақ наным-сенімінде көрінбейтін, адамдар мен жан-жануарларға қаскүнем күш иелеріне саналады.

Ә.Диваев «Ажыналар бұлар да жындар, бірақ, әйел жыныстылар» деп жазады. Ажына әйел кейпінде көзге елестеп, біртіндеп құбылып алыпқа айналатын тылсым бейне, кейде иенде ешкі бейнесінде кездеседі. Тәжіктердің түсінігінде ол төккен күлдің арасында өмір сүреді. Түрікмендер мен түріктерде және қазақта ажына мен жын ұғымдарының пәлендей айырмасы жоқ деуге болады. Қазақ бақсысы жын мен ажыналарды қойдың боялған бас сүйегіне магиялық «көшіру» рәсімін жасаған. Бұл туралы Ә.Диваев былай деп жазады: «Кейбір бақсылар айтып сойған малдың бас сүйегін алып, оны қара және қызыл түстерге бояйды, сонан соң ауырған адамның қойнына тығады да, оның астынан бас сүйекті алдап өткізген болып, бас сүйекті лақтырып жіберіп, ауруды сүйрелеп қаша жөнеледі. Ал, аурудың ішінде осы уақытқа дейін отырған жындар мен ажыналар әлгі бас сүйекке ұмтылып, оны кеміре бастайды, олар осы іспен айналысып, сол жерде қалады, ал бақсы сол сәтті пайдаланып, аурумен бірге тез кетіп қалады, жындар мен ажыналардан босаған ауру содан соң сауығып кетеді-мыс». Араб-парсы тілінде «жын» жалпы атау, ал «ажына» жындар деген ұғымды білдіреді.