Азарика

Азарика - азракшылар, Нафи б. әл-Азрактың жолын жалғастырушылар. Азарика бірлестігі VII ғ-дың 80 жылдарында пайда болған. Бұл кезде Нафи б. әл-Азрак Ирактағы хариджтықтарға, Омеялықтар халифасына, шииттерге де қарсы үлкен көтерілісін басқарған. Көтерілісшілерге Оман мен Йемемнің хариджтықтары да қосылған. Нафи б. әл-Азрак діндарлардың әміршісі деп жарияланған, Ол 20 мыңдай әскермен эл-Ахуаз, Фарс, Керманды басып алды. Құлдарды азат етуші ретінде азракшылар ауыл тұрғындары арасынан, парсылардан үлкен қолдау тапты. Сол кезде азрақшылар лагеріндегі арабтар мен парсылардың арасында қайшылықтар туды. Нафи қаза тапқаннан кейін Катари б. әл-Фуджа басшылық еткен әскер бірнеше қосындарға бөлінді, бұл оның әскери қуатын әлсіретті. 15 жылға созылған көтеріліс талқандалды. Азракшы-арабтардың Катари бастаған соңғы қосыны Табарстанда 699 ж. жеңіліс тапты. Бірақ азракшылардың бас көтерулері VIII – IX ғ-ларда да басылған жоқ. Төменгі Ирак пен Хузистанда 14 жыл (869 - 83) бойына азракшы Әли б. Мұхаммед көсемі болған қара түсті құлдар-зиндждердің қуатты көтерілісі толастамады. Оларда қолына қару алып және жұртты дінсіздерге қарсы күреске шақыратын адам «лайықты» имам деп есептеледі. Осы ниетпен олар Әлиді, Османды және олардың жақтаушыларын да, Хариджтықтар қозғалысына қосылмағандардың бәрін де дінсіздер деп жариялан, «дінді саналы түрде жасыру» қағидасын жоққа шығарды.