Қырым хандығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш r2.7.2) (Боттың үстегені: en:Crimean Khanate; косметические изменения
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
{{Infobox Former Country
{{Infobox Former Country
|native_name = قريم يورتى<br /> ''Qırım Yurtu''
|native_name = قريم يورتى<br /> ''Къырым Юрту''
|conventional_long_name = Crimean Khanate
|conventional_long_name = Қырым хандығы
|common_name = Crimean Khanate
|common_name = Қырым хандығы
|
|
|continent = Europe
|continent = Еуропа
|region = Black Sea
|region = Қара теңіз
|country = Ukraine
|country = Украина
|status = [[Vassal state]] of the [[Ottoman Empire]] in 1478-1774
|status = вассал [[Османлы империясы]] 1478-1774
|government_type = Monarchy
|government_type = Монархия
|year_start = 1441
|year_start = 1441 ж.
|year_end = 1783
|year_end = 1783 ж.
|
|
|event_start =
|event_start =
16-жол: 16-жол:
|event_end = Annexed to Russia
|event_end = Annexed to Russia
|date_end =
|date_end =
|p1 = Golden Horde
|p1 = Алтын Орда
|flag_p1 = Tokhtogha coin.jpg
|flag_p1 = Tokhtogha coin.jpg
|s1 = Taurida Governorate
|s1 = Таврическая губерния
|flag_s1 = Flag of Russia.svg
|flag_s1 = Flag of Russia.svg
|image_flag =Flag of Krim Khanat.svg
|image_flag =Flag of Krim Khanat.svg
24-жол: 24-жол:
|image_coat = Gerae-tamga.svg
|image_coat = Gerae-tamga.svg
|coa =
|coa =
|image_map = Crimean Khanate 1600.gif
|image_map = BlackSea1600 ru.svg
|image_map_caption = Crimean Khanate in 1600
|image_map_caption = Қырым хандығы 1600 ж.
|capital = [[Bakhchisaray|Bahçeseray]] (Bakhchisaray)
|capital = [[Бақшасарай]]
|religion = [[Sunni Islam]]
|religion = [[Сунни Исләм]]
|common_languages = [[Crimean Tatar language]]<br />[[Ottoman Turkish language|Ottoman Turkish]]
|common_languages = [[Қырымтатар тілі|Қырымтатарша]]<br />[[Османлы тілі|Османлыша]]
|title_leader = [[List of Crimean khans|Khan]]
|title_leader = Хан
|leader1 = [[List of Crimean khans|List]]
|leader1 = [[List of Crimean khans|List]]
}}
}}

22:12, 2012 ж. қаңтардың 13 кезіндегі нұсқа

{{{атауы}}}
Сурет:Tokhtogha coin.jpg




Қырым татар сарбаздары польшалық сарбаздармен соғысуда.
Mengli Giray at the court of Ottoman sultan Bayezid II

Қырым Хандығы-Алтын Орда ыдырағаннан кейін Қырым түбегінде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғ-дың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — Солхат қаласы болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін Меңлі Гирей хан (1428 — 1515) 1443 ж. тәуелсіз ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫның негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа Днепрдің төменгі бөлігі да кірді. Ол хандықтың астанасын Бахшасарайға көшірді. 1475 ж. Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғ-ларда Ресей өкіметі оңт. шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 ж. Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғ-дағы орыс-түрік соғысында Ресей жеңіске жетіп, ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ әлсірей бастады. 1774 ж. Күшік-Қайнарджа бітімі бойынша ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Түркияның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 ж. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей империясының құрамына кірді. [1]


Пайдаланған әдебиет

  1. Қазақстан Энциклопедиясы