Ақтамақ бұлбұл
Ақтамақ бұлбұл (лат. Irania gutturalis) - нағыз бұлбұлдардан айтарлықтай ірірек және өте көз тартарлық тұрғыда түрлене боялған құс.
Сипаттама
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ересек аталықтың жоны-- қошқыл сұр, басының екі жағы және құйрығы - қapa; бауыры — құйрығының астына таман ашық түсті болатын қанық-қызғылт; тамағында ақ түсті үшбұрыш таңдағы болады. Аналығы - бозғылттау реңді, аталығынан гөрі күңгірттеу болып келеді.
Мекені
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бұл құс Кіші, Алдыңғы және Орта Азияда таралған. Қазақстанда ақтамақ бұлбұл Батыс Тәңіртау жоталарын бойлай Қиыр оңтүстікте ғана байқалады. Африкада және Арабияда қыстайды. Қазақстанға сәуірдің соңында ұшып келіп, тамызда ұшып кетеді. Бұталар өскен теңіз деңгейінен 2000 метрге дейін биіктіктегі тасты тау беткейлерінде ұялауды ұнатады. Ақтамақ бұлбұл күшті және әдемі сайрайды. Сайраған үнінде бұлбұлдың, сандуғаш және қызылтамақ бұлбұлдың әуезіне ұқсастық бар. Аталықтар нағыз сайрау мезгілі қызған кезде құйрық қауырсындарын тарқатады да қанатын кең жайып, өзіне тән құсойнақ жасайды.
Ұялауы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бұталарда және жерде тұрақтайды, барлық қылығы алабұлбұлға ұқсас. Беті ашық, тостағанша тәрізді ұясын бұта бұтақтарына салады. Салындыда 3-5 былғаныштау қоңырқай-жасылдау жұмыртқа болады, оны аналығы басады. Ақтамақ бұлбұлдың тұқымтоптық өмірі егжей-текжейлі зерттелмеген. Ересегі де , балапандары да бунақденелілермен қоректенеді.[1]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010