Мазмұнға өту

Кіші Азия

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Кіші Азия
түр. Anadolu
Сипаттамасы
Ауданы506 000 км²
Орналасуы
39° с. е. 32° ш. б. / 39° с. е. 32° ш. б. / 39; 32 (G) (O) (Я)Координаттар: 39° с. е. 32° ш. б. / 39° с. е. 32° ш. б. / 39; 32 (G) (O) (Я) (T)
Түбекті шаятын акваторияларЖерорта теңізі, Қара теңіз
Ел Түркия
Кіші Азия (Түркия)
Кіші Азия
Кіші Азия Ортаққорда

Кіші Азия (гр. Μικρά Ασία, лат. Asia Minor), Анадолы немесе Анатолия (түр. Anadolu) — Азияның батыс бөлігіндегі түбек, қазіргі Түркия территориясының ортаңғы бөлігі. Батыстан шығысқа қарай ұзындығы 1000 км-ден астам, ені 400 км-ден 600 км-ге дейін. Аумағы шамамен 506 мың км².

Грек тілінде Анатолия атауы (көне грекше: ἀνατολή) күн шығыс, шығыс мағынасын білдіреді.

Анатолия деп көбінесе Түркияның азиялық иеліктерін атайды (еуропалық иеліктері — Румелия).

Географиялық сипаттамасы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Азияны Еуропадан бөліп тұратын Қара, Мәрмәр, Эгей және Жерорта теңіздері мен Босфор мен Дарданелл бұғаздарымен жуылады. Түбек Азияның барлық басқа бөліктерімен салыстырғанда өте батыста орналасқан. Кіші Азияның шығыс шекарасы физикалық-географиялық белдеу ретінде әдетте Жерорта теңізінің жағалауынан Искендерун шығанағының оңтүстігінен, одан кейін 40-шы меридиан мен Ван көлінің арасындағы сызықпен (Анадолы диагоналы деп аталады) және солтүстігінде шамамен алғанда шекарамен шектеледі. Чорох өзенінің төменгі ағысымен сәйкес келеді. Аралдар (Кипр, Родос, Хиос, Лесбос, т.б.) Кіші Азия жағалауында орналасқан.

Түбекте таулы рельеф басым. Оның көп бөлігін жартылай шөлді Кіші Азия таулары, шығысында Армян таулы үстірті алып жатыр. Кіші Азия тауларының ішкі бөлігін солтүстігінде шеткі Понт тауларымен (ежелгі грек тілінен Πόντος — теңіз) және оңтүстігінде Тавр таулары (ежелгі грекше Όρη Ταύρου — бұқаның таулары) шектесетін Анадолы таулы үстірті алып жатыр. Жағалауда жерорта теңізі өсімдіктері өскен тар ойпаттар бар.