Мазмұнға өту

Ақшатыр

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Ақшатыр
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Apiales
Тұқымдасы: Apiaceae
Кіші тұқымдасы: Apioideae
Тайпасы: Pyramidoptereae
Тегі: Kosopoljanskia
Korovin
түрлері

2 түрі белгілі

  • Kosopoljanskia pentaceros
  • Kosopoljanskia turkestanica

Ақшатыр (лат. Kosopoljanskia) – шатыршагүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Қазақстанда Қаратау, Талас және Қырғыз Алатауының тау беткейлерінде өсетін 1 түрі – түркістан ақшатыры (Kosopoljanskіa turkestanіca) бар. Биіктігі 40 – 60 см, тамыры жуан, тамыр мойнын кепкен жапырақ қалдықтар басып жатады. Сабақтары жеке, кейде 2 – 3 бұтақты, тықыр, ұзындығы 40 – 60 см. Жапырақтары көбіне тамыр мойнына шоғырлана өседі. Шатыршалары 10 – 18 сәулелі, 15 гүлді. Ортаңғы шатырша гүлдері жемісті, шеттеріндегілері – жеміссіз не аралас. Желектері ақ түсті. Тұқымынан көбейеді. Маусым айында гүлдеп, шілде – тамызда жемістенеді. Жемісі піскен кезде 2 жарты жемістікке бөлінеді, тықыр. Тұқымы іш жағынан имектеу. Түркістан ақшатыр өте сирек кездесетін түр болғандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақстан Республикасының табиғаты туралы энциклопедия, V- том