Григорий Фёдорович Генс

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
(Генс Григорий Федорович бетінен бағытталды)
Навигацияға өту Іздеуге өту



Дүниеге келгені: 1782ж.
Қайтыс болғаны: 1845ж.
Мансабы: Генерал-майор

Генс Григорий Федорович(1782–1845ж.) – Ресей империясының генерал-майоры, қазақ даласын зерттеуші. 1807 ж. Санкт-Петербургтегі әскери-инженер. корпусты бітірген соң Орынборға қызметке жіберіледі. 1820 жылдан Орынбор корпусының инженерлер тобының бастығы, 1824–1832 ж. Орынбор кадет корпусының директоры, 1832–1844 ж. Орынбор шекаралық комиссиясының төрағасы болды. Осы жылдары ол қазақ халқының өмірімен жақын танысып, тарихи-этногр. зерттеумен айналысты. Орынбор шекаралық комиссиясының архивін ақтарып, ретке келтірді. ГенсТорғай жерінен табылған мыс, қорғасынның бай көзі туралы хабарды Құлын Сәтиев деген қазақтан естіп, Тобыл мен Торғай аралығына экспедиция ұйымдастырды. Генстің қазақтардың шығу тегі, шаруашылығы, әдет-ғұрпы, т.б. жөнінде мол мағлұматтар беретін шамамен 22 томдық қолжазбасының (күнделіктер, жеке мақалалар) көпшілігі Орынбор облысы архивінде сақтаулы. Оның құнды деректерінің ішінде татар жиһанкезі Мұртаза Файзуллиннің 1807 ж. Аягөз маңындағы бір қазақ ауылында қағазға түсіріп алған «Қозы Көрпеш–Баян сұлу» жырының қысқаша мазмұны да бар. Генстің Бөкей ордасындағы толқулар, қазақ сұлтандарының арасындағы қарым-қатынас, Орал казак әскерлерінің қазақ жеріне көз алартуы, Кіші жүз қазақтарының этн. құрамы, т.б. жөнінде мағлұматтары ғыл. жинақтарға енді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ Энциклопедиясы