Гипорхема
Гипорхема (гр. ὑπόρχημα) миметикалық бидің жанданған түрі болды, ол Аполлонға табыну кезінде, әсіресе дорийлер арасында қолданылатын әндерді сүйемелдеді. Оны ерлер мен әйелдер орындаған[1]. Оны гераноспен (γερανός), Тесеймен байланысты «тырна биімен» салыстыруға болады.
Аполлон фестиваліндегі әншілердің хоры әдетте құрбандық үстелінің айналасында биледі және әннің әрекетін сәйкес мимикалық орындаумен сүйемелдеу үшін бірнеше басқа адамдар тағайындалды. Гипорема осылайша лирикалық би болды және жиі ойнақы және күлкілі жанрға айналды, содан Афиней[2] оны комедияның кордаксымен салыстырады. Мюллердің болжамы бойынша, ол, Дориандықтардың барлық музыкасы мен поэзиясы сияқты, Критте пайда болды, бірақ ерте кезеңде Делос аралына енгізілді, бұл жерде, шамасы, Лукианның уақытына дейін орындалды[3].
Осыған ұқсас би Тесей Криттен Делосқа қайтып келгенде орындаған делінетін геранос (тырна биі) болды және бұл аралда Плутархтың кезінде-ақ әдетке айналған[4]. Бұл бидің жетекшісі геранулкос деп аталды. Би тепкілермен, әртүрлі бұрылыстармен және бұрылыстармен орындалды және Крит лабиринтінің бұралуларына еліктеу болды. Хор тынығып алған кезде екі қапталда жетекшілері бар жарты шеңбер құрады.
Гипоремамен бірге жүретін өлеңдер немесе әндер гипоремата деп аталды. Мұндай өлең жолдарын жатқызатын бірінші ақын Криттік Фалет болды: олардың мінезі сол аттас бидің ойнақылығына сәйкес келуі керек және олармен бірге жүреді. Пиндар гипоремасының фрагменттері бұл болжамды растайды, өйткені олардың ырғақтары әсіресе жеңіл және өте еліктегіш және бейнелі сипатқа ие[5]. Бұл сипаттамалар Фалеттың гипорематикалық әндерінде көбірек болған болуы керек.
Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Athenaeus, Deipnosophistae xiv:30. p. 631.
- ↑ Athenaeus, xiv:30. p. 630, &c.
- ↑ Athen. i. p. 15; Lucian, de Saltat. 16; compare Muller, Dor. ii. 8. § 14.
- ↑ Plutarch, Life of Theseus 21. Мұрағатталған 19 тамыздың 2022 жылы.
- ↑ Bockh, de Meir. Find. p. 201, &c., and p. 270.
Әдебиеттер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Бұл мақала ашық қолжетімді басылымның мәтінін біріктіреді: Smith, William, ed. 1870 Грек және Рим көне ескерткіштерінің сөздігі. Лондон: Джон Мюррей.