Диффамация

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Диффамация - [ лат. diffamatio - масқаралау, абыройын түсіру] - қандай да бір тұлғаның беделін түсіріп, жаманатты етіп, атына кір келтіретін мәліметтерді таратып, жариялау. Сайлау кампаниясы барысында немесе арнайы лауазымды мемлекеттік орындарға, өкілетті органдарға қандай да бір ұнамсыз, лайықсыз саяси қайраткерлерді сайламау үшін қолданылады.[1]

Тарихи негізі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Диффамация термині латын тіліне тиесілі. Одан ағылшын тіліндегі «жалауша» деген сөз «ауызша» деп аударылады.

Бүгінгі күнге дейін «жала жабу» романо-герман және англо-американдық заңдардың көптеген елдерінде қалады, бірақ қазір бұл термин жала жапсыруды немесе оның түрлілігін білдіреді.

«Деффамация» термині деффемацияға ұшыраған адам жалған мәліметті жоққа шығара алмайтын іс жүзіндегі іс-әрекеттер туралы насихаттайтын ақпараттың таралуы деп түсініледі. Мысалы, бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланған мәлімдемелер, жасалған құқық бұзушылықтың құжаттық дәлелі немесе нақты қоғамда белгілі бір уақытта қабылданған кедендік нормалар мен әдет-ғұрыптар. Әдетте, жала жабу саяси оппоненттерге, бизнес-құрылымдардағы бәсекелестерге және нақты және дәлелденген фактілерге сүйеніп, этникалық жеккөрушілікті тудырады. Мысалы, лауазымды адамның қылмысы туралы хабарлау оның азаматтығын әрдайым атап көрсетеді.

Ресей азаматтық заңында жала жабу феномені революцияға дейінгі кезеңдерден бері белгілі болды. Бірақ, бұл термин буржуазиялық болып табылады, бұл оны бұрынғы формасында кеңестік заңнамада орнықтыруға кедергі келтірді. Бүгін Азаматтық кодексте де жала жабу әрекеттерін реттейтін дұрыс мақалалар жоқ. Бұл процесс сөз бен ойлау еркіндігін анықтау процесіне байланысты.

Тағы қараныз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3