Мазмұнға өту

Ефим Николаевич Пермитин

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Ефим Николаевич Пермитин
Туған күні

8 қаңтар 1896 (1896-01-08)

Туған жері

Өскемен, Семей облысы

Қайтыс болған күні

18 сәуір 1971 (1971-04-18) (75 жас)

Қайтыс болған жері

Мәскеу, КСРО

Азаматтығы

Ресей империясы
 КСРО

Мансабы

журналист, ұстаз, прозаик

Бағыты

социалистік реализм

Жанры

роман

Шығармалардың тілі

орыс

Марапаттары

Еңбек Қызыл Туы ордені

Сыйлықтары

Ефим Николаевич Пермитин (8 қаңтар 1896, Өскемен18 сәуір 1971, Мәскеу) — орыс кеңес жазушы, журналист, ұстаз, прозаик.

Ағаш ұстасы әрі жиһаз жасаушысының ұлы. Үш жылдық қалалық мектепті бітірген. 1913 жылы экстернмен мұғалімдер семинариясына емтихан тапсырып, Таулы Алтайдағы тайгалы ауылға кетті, 2 жыл бойы ауыл мектептерінде мұғалім болып жұмыс істеді. Бірінші дүниежүзілік соғыста прапорщиктер мектебін бітіргеннен кейін взводты, содан кейін барлаушылар ротасын басқарды. Ақпан төңкерісінен кейін полк комитетіне сайланды, Азамат соғысы кезінде Сібірде колчакиттерге қарсы шайқасты, соғыстың соңында Өскеменнің әскери коменданты қызметін атқарды. Кеудесіне шрапнелмен жараланғаннан кейін демобилизацияланып, Өскемен қалалық халыққа білім беру бөлімінде мектеп мұғалімі болып жұмыс істеді.

1917 жылы барнауылдың «Жизнь Алтая» газетінде жазушының айтуынша, оның әдеби өмірбаяны басталған «Соңғы кеш» атты алғашқы әңгімесі жарық көрді. 1923 жылы Өскеменде елдің алғашқы аңшылық әдеби-көркем журналы «Охотник Алтая» шығарды.

1925 жылы Новосібірде «Охотник и Пушник Сибирь» жаңа журналын басқарды, онда 1926 жылы оның «Тұзақ» әңгімесі жарық көрді. «Тырнақтар» (1931), «Жау» (1933), «Махаббат» (1937) әңгімелері Алтай материалында жазылған, кейін олар «Тау бүркіттері» (1951) романында едәуір қайта қаралған түрде енді. 1931 жылдан бастап Мәскеуде тұрды.

1938 жылы жалған айыппен тұтқындалып, 1938 жылдан 1944 жылға дейін айдауда болды.

1954 жылы жазушы Алтайға алғашқы тыңгерлер эшалонымен келді. Ол оларға «Көктемгі жылғалар» романын арнады. 50-жылдардың аяғынан бастап «Алексея Рокотовтың өмірі»: «Ертеңгілік таң» (1956), «Алғашқы махаббат» (1962), «Ормандар туралы поэма» (1969) автобиографиялық трилогиясымен жұмыс істеді.

1970 жылдан бастап РКФСР жазушылар одағы хатшысы.

Соңғы күндерге дейін жазушы Алтайды ұмытпады. Ол өзінің хаттарында «өзінің туған жері Алтай-бабасына жерлік тағзым» жіберетін, өзінің бүкіл жұмысын өңірге, оның таңғажайып адамдарына арнағанын жазды.

Е. Н. Пермитин 1971 жылы 18 сәуірде қайтыс болды. Мәскеуде Новодевичье зиратына жерленді (№ 7 телім).

Жазушы Ефим Николаевич Пермитин бейіті
  • Жазушының құрметіне орай Өскемен мен Новосібір қалаларында көшелерге оның есімі берілген.
  • 1975 жылы жазушыға арналған көркем мөртабан конверт жарық көрді.

Туындылары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • 4 томдық шығармалар жинағы. М., 1978-1980
  • Аң терілі елтері және оны күту (Пушная шкурка и уход за нею). 1926
  • Қақпан (Капкан), М., "Федерация", 1930, 210 б.
  • Тырнақтар (Когти), М., Федерация, 1931
  • Жау (Враг). М., 1933
  • Махаббат (Любовь). М., 1937
  • Жолдастар (Друзья). М., 1947
  • Орман поэмасы (Лесная поэма). Пенза, 1950
  • Тау бүркіттері (Горные орлы), 1951
  • Екі повест. М., 1954
  • Көктемгі жылғалар (Ручьи весенние), 1955
  • Алексея Рокотовтың өмірі (Жизнь Алексея Рокотова). Роман-трилогия (ішіне кіреді: Ертеңгілік таң (Раннее утро), Алғашқы махаббат (Первая любовь), Ормандар туралы поэма (Поэма о лесах)), М.,1972
  • Іңкәр (Страсть), 1973
  • Аңшы жүрек (Охотничье сердце), 1962

Шығармалары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Пермитиннің «Тырнақтар» (1931) атты романын А. М. Горький ұнамды бағалады.
  • Оның «Жау» (1933), «Махаббат» (1937) атты кітаптары «Тау бүркіттері» (1951) романының негізі болды.
  • Пермитиннің «Көктем бұлақтары» (1955) романы, «Алексей Рокотовтың өмірі» трилогиясы (3 кіт., 1958—69; РКФСР-дің Горький атындағы Мемлекет сыйлығы, 1970) т. б. бар.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ Совет Энциклопедиясы, 9 том