Мазмұнға өту

Жабайы бұқа

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Гаур

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Сүтқоректілер
Сабы: Жұптұяқтылар
Кіші сабы: Күйіс Қайыру
Тұқымдасы: Қуысмүйізділер
Кіші тұқымдасы: Бұқалар
Тегі: Осы бұқалар
Түрі: Жабайы бұқа

Жабайы бұқа немеесе Гаур (лат. Bos gaurus) - ірі, күшті бұқа. Bibos тұқымына бантенг пен купрем кіреді.

Жүні қысқа болғанмен, тығыз тұрады. Таулы ормандарда, бамбукты джунглилерді, Үндістан, Үндіқытайдың түбектерін және Малакка аралын мекендейді. Шөппен, бамбуктың өркендерімен және бұталарымен қоректенеді. Шомылуды ұнатады. Таңертең және кешке жайылады да, түнде, күндіз ұйықтайды. Гаурлар топтанып жүреді. Үйірдің көсемі өте тәжірбиелі кәрі сиыр болады. Бұзауларды анасы қорғайды. Жауларына маңдайымен емес, бір жанымен шабуыл жасайды, басын төмен салып, аяғын бүгеді де бір мүйізімен соққы береді.[1]

Дене ұзындығы 3 м дейін. Шоқтығының ұзындығы 2,2 м дейін. Мүйіздері көлемді орақ секілді қайырылған, ұзындығы 83 см.

Үндістанда, Непалда, Үнді-Қытай аралшаларда мекендейді. 600-1700 м дейін биіктіктегі таулы ормандарда үйір-үйір болып өмір сүреді. Саны азаюда, ұлттық саябақтарда ғана сақталып алған. ХТҚО Қызыл кітабына енгізілген. Гаурдың, Жабайы бұқаның үй пішіндесі, гаял.[2]

Аналығы бұзауымен
Аталығы

Қауіп-қатер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Гаурлар жойылып бара жатқан жануарлар болып саналады. Аң аулау және сиыр эпизоотиясын жұқтыру салдарынан гаур популяциясы айтарлықтай қысқарды. Бүгінгі таңда 20 мыңға жуық гаурлар әртүрлі шектеулі аймақтарға шашыраңқы табиғатта өмір сүреді. Әртүрлі елдердегі гаурлар санының дамуы өте әртүрлі: Үндістанда популяциялар 1990 жылдардан бастап біршама өсе алды және бүгінде барлық гаурлардың 90% құрайды. Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінде жағдай қиын, барлық популяциялар жойылу қаупінде.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Жануарлар әлемінің үлкен атласы,«Алматыкітап» баспасы. 2000 жыл ISBN 2078-6727
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Bos gaurus