Жезқазған ауданы
| Аудан | |
| Жезқазған ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Кіреді |
Қызылорда округі, Оңтүстік Қазақстан облысы, Қарағанды облысы |
| Енеді |
3 ауылдық кеңес, 3 кент (1959) |
| Әкімшілік орталығы | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Құрылған уақыты |
1928—1963 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
19 332 адам (1959) |
Жезқазған ауданы — 1928-1963 жылдары болған Қызылорда округі, Оңтүстік Қазақстан және Қарағанды облыстарының әкімшілік бөлінісі.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Орталығы Қарсақпай ауылында орналасқан Қарсақпай ауданы 1928 жылы 3 қыркүйекте Қызылорда округінің құрамында құрылды.
1930 жылы 17 желтоқсанда Қызылорда округінің жойылуына байланысты аудан тікелей республиканың қарамағына өтті.
1932 жылы 10 наурызда жаңадан құрылған Оңтүстік Қазақстан облысының құрамына енді.
1936 жылы 29 шілдеде Қарсақпай ауданы Оңтүстік Қазақстан облысынан Қарағанды облысына берілді. Сол уақытта ауданда Байқоңыр, Жезқазған, Қарсақпай кенттері мен Алғабас, Аралтөбе, Білеуті, Жангелдин, Жезді, Кеңгір, Кішітау, Первомай, Социалды, Сталин, Терісаққан, Ұлытау ауылдық кеңестері болды.
1939 жылы 16 қазанда Қарсақпай ауданының Ұлытау ауылдық кеңесі мен 1-ден 8-ге дейінгі нөмірленген ауылдық кеңестер жаңадан құрылған Ұлытау ауданына берілді.
1940 жылы 13 мамырда аудан Жезқазған ауданы болып өзгертілді.
1941 жылы 23 мамырда Үлкен Жезқазған елді мекеніне жұмысшы кенті мәртебесі берілді.
1941 жылғы жағдай бойынша ауданда Байқоңыр, Жезқазған, Қарсақпай, Үлкен Жезқазған кенттері мен Аралтөбе, Білеуті, Жезді, Жангелдин, Киров, Сталин ауылдық кеңестері болды.
1944 жылы 27 маусымда Жезді марганец кеніші маңындағы елді мекенге жұмысшы кенті мәртебесі беріліп, Жезқазған ауданынан Ұлытау ауданына ауыстырылды.
1954 жылы 2 маусымда Жезді марганец кеніші маңындағы жұмысшы кенті Жезқазған ауданына қайтарылып, атауы Марганец жұмысшы кенті болып өзгертілді. 1954 жылы 16 шілдеде Сталин ауылдық кеңесі Жангелдин ауылдық кеңесіне (орталығы Школа а.) қосылды. 1954 жылы 20 желтоқсанда Үлкен Жезқазған кенті Жезқазған қаласы болып қайта құрылып, әкімшілік бағынысына Жезқазған кенті берілді.
1957 жылы 11 қаңтарда орталығы Жыланды ауылында Сарысу ауылдық кеңесі құрылды. 1957 жылы 30 шілдеде Ақтас елді мекеніне жұмысшы кенті мәртебесі берілді.
1958 жылы 10 қаңтарда Жезді, Аралтөбе ауылдық кеңестері таратылып, «Сарысу» кеңшарының орталығында Аралтөбе ауылдық кеңесі; Білеуті, Киров ауылдық кеңестері таратылып, «Қарсақпай» кеңшарының орталығында Киров ауылдық кеңесі құрылды. Байқоңыр кенті ауылдық елді мекенге айналды. Байқоңыр кенттік кеңесі мен Жангелдин ауылдық кеңесі таратылып, «Байқоңыр» кеңшарының орталығында Жангелдин ауылдық кеңесі құрылды.
1959 жылы 29 маусымда Аралтөбе ауылдық кеңесі Сарысу ауылдық кеңесіне қосылды.
1959 жылы ауданда 3 ауылдық кеңес (Жангелдин, Киров, Сарысу) және 3 кент (Ақтас, Қарсақпай, Марганец) болған.[1]
1960 жылы 18 қазанда «Жетіқоңыр» кеңшарының орталығында Жетіқоңыр ауылдық кеңесі құрылды.
1962 жылы 24 желтоқсанда Марганец кенті Жезді кенті болып өзгертілді.
1963 жылы 2 қаңтарда Жезқазған ауданы жойылды. Жангелдин, Жетіқоңыр, Киров, Сарысу ауылдық кеңестері Жезді ауданының құрамына енді. Ал 1963 жылы 10 қаңтарда Ақтас, Жезді, Қарсақпай кенттері Жезқазған қалалық кеңесінің қарамағына өтті.[2]