Иверск-Серафим соборы
| Иверск-Серафим соборы | |
| қаз. Иверск-Серафим соборы | |
| Жалпы мәлімет | |
|---|---|
| Статусы |
православиелік ғибадатханасы |
| Түрі |
православиелік шіркеу |
| Мекен жайы |
Екібастұз, Мұхтар Әуезов көшесі, 160-ғимарат |
| Орналасқан қала | |
| Мемлекет | |
| Құрылысы басталды |
1992 |
| Құрылысы аяқталды |
1999 |
| Картада орналасуы | |
|
| |
| http://pavlodar-eparhia.ru/ | |
Координаттар: 51°43′26″ с. е. 75°17′26″ ш. б. / 51.72389° с. е. 75.29056° ш. б. (G) (O) (Я)
Иверск-Серафим соборы (қаз. Иверск-Серафим соборы) Екібастұздағы басты православиелік шіркеуі болып табылады. Саровтың Серафимінің құрметіне және Құдай Анасының ибериялық иконасына — оның екі арнауы бар.
Собордың құрылысы 1992 жылдың желтоқсанында басталып, 1999 жылдың қаңтарында ашылды. Сәулетші А. А. Ковязин. Ғибадатхана — әр қабатта 700 м² болатын 3 қабатты кешен. Биіктігі 46 м. Ғимарат 8 күмбезбен көмкерілген, бұл мәңгілік санын білдіреді. 5 орталық күмбездің негізгісі Құтқарушыны, 4 күмбезді — евангелисттерді бейнелейді. Ғибадатхананың күмбез ортасының астына жиналатын қоймалары бүкіл ғаламның Құдайдың еркінде екенін көрсетеді. Лихачев атындағы Мәскеу зауытында құйылған қоңырау мұнарасында 9 қоңыраудан тұратын жиынтық орнатылған. Ең үлкен қоңырау — «Благовесттің» салмағы 1024 кг. Оның үстінде: «Уа, Жаратқан Ие, халқыңды құтқар және мұраларыңа батасын бер» деген жазу бар. Ғибадатхананың құрылысына христиандар да, мұсылмандар да қатысты, олардың есімдері ғибадатхананың негізгі кіре берісіндегі мемориалдық тақтада қашалған. Собор — сәулет ескерткіші[1].
Тарих[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ғибадатхананың құрылу тарихы өткен ғасырда басталды. 1901 жылы Екібастұз кеніштерінде «Возрождение» акционерлік қоғамының күшімен Ликия әлемінің архиепископы, ғажайып жұмысшы Әулие Николайдың атына шіркеу салу басталды. Омбы және Павлодар епископы Сильвестрдің батасын алып, шіркеу 1916 жылы 6 маусымда қасиетті болды. Ғибадатхананың ғимараты ағаштан жасалған, тас іргетаста шағын қоңырау мұнарасы бар. Шіркеудегі мойынсұнуды діни қызметкер мен забур жыршысы атқарды. 1923 жылы тамызда православие шіркеуін Кеңес өкіметі жауып тастады.
Шіркеу Екібастұзда 1979 жылы протоиерей Николай Тупчийдің күшімен жандана бастады. Қазіргі KEGOK-тен алыс емес жерде ғибадатхананың құрылысына кірпіш үй лайықталған.
Шіркеушілер санының өсуімен жаңа шіркеу салу идеясы пайда болды. Бастамашылар — Екібастұз қаласының православтық тұрғындары.
1992 жылдың қыркүйегінде Екібастұз қалалық әкімшілігінің шешімімен ғибадатхана құрылысына 18-шағын ауданнан жер телімі бөлінді. Собор құрылысының басталуына Алматы және Қазақстан архиепископы Алексий (қазіргі Тула және Белевский митрополиті) батасын берді. Ғибадатхананың ректоры, протоиерей Игорь Попов қасиетті Синай тауынан әкелінген қасиетті тастарды ғибадатхананың іргетасына қойып, салынып жатқан собордың іргетас тақтасын қасиетті етті.
Жобаға тапсырыс беруші «Екібастузуголь» бірлестігі мен «Екібастұзэнерго» ПЭО бас директоры В. Каландаришвили, «Екібастузуголь» ЖШС директорының күрделі құрылыс жөніндегі орынбасары В. Басюк. Жобаны болашақ шіркеу ректоры Игорь Поповтың қатысуымен «Павлодаргражданпроект» мемлекеттік жобалау институты әзірледі. Құрылыс және жобалау жұмыстары қатар жүргізілді. Собор екібастұздық энергетиктердің, шахтерлердің және православ дінін ұстанушыларының қайырмалдық есебінен салынды. Құрылысқа «Access Industries», «Грань» ЖШС және жеке коммерциялық кәсіпорындар да қатысты.
1999 жылы 6 қаңтарда Христостың туған күнін тойлау қарсаңында Астана және Алматы архиепископы Алексийдің батасымен Әулие Мұхаммедтің құрметіне бағышталған жаңа шіркеуге, төменгі шегіне көшу жасалды. Саровтың серафимі. Алғашқы қауымдық қызмет атқарылды, оны Павлодар облысының деканы игумен Иосиф (Еременко) басқарды. Ғибадатхананың құрылысы 2000 жылдың 21 қыркүйегінде, ғибадатхананың жоғарғы шегі қасиетті болған кезде аяқталды — Құдай Анасының Ибериялық белгішесінің құрметіне. Жоғарғы Пиреней шегін Астана және Алматы архиепископы Алексийдің батасымен қасиетті етуді Томск епископы және Асинов Ростислав жүзеге асырды. Азиядағы бірінші халықаралық православиелік рухани әндер фестивалі соборды қасиетті ету күніне орайластырылды. Мерекеге Алматы Мәскеудегі Вознесенский соборының үлкен хоры, Астаналық собор хоры, Петр мен Павел Астанадың соборының үлкен хоры Томск, Алма-Атадегі Қазан шіркеуінің үлкен хоры, Петропавлдегі Петр және Павел соборының хоры, Павлодардың Благовещенск соборының хоры, Иверск-Серафим соборының Екібастұздың хоры қатысты.
Сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бес күмбезді собор 43,6 метрге жоғары бағытталған. Ғимараттың жалпы ауданы 1602,6 шаршы метрді құрайды.
Собордың үш деңгейлі құрылғы жүйесі бар: жертөле; екінші қабат ғибадатхананың төменгі шегі болып табылады, ол да шомылдыру рәсімінен өту залы болып табылады, ал үшінші қабат — клиростар мен қоңырау мұнарасына кіруге арналған балконы бар ғибадатхананың жоғарғы шегі.
Ғибадатхананың жобасы Ресейдегі православие шіркеулерінің сәулет өнерінің классикалық дәстүрінде әзірленген. Собордың орталық бөлігі бес күмбезбен көмкерілген. Негізгі күмбез Иса Мәсіхті бейнелейді, ал төрт жағы — евангелистер — Матфей, Марк, Лука, Иоанн.
Ғибадатхананың аумағында (Епифания мейрамында судың батасына арналған орын) тас шатыр салынды. Мәсіхтің туған күнін тойлау үшін Иса Мәсіх дүниеге келген кіреберістің жанынан туған күн сахнасының үлгісі салынды. Ұлы мейрам қарсаңында туған жер библиялық мотивтермен және жанып тұрған шамдармен «өмірленеді».
Құрылыс кезінде Екатеринбург губерниясының Кресті ауылындағы Қасиетті Пайғамбар, Иоаннның ізашары және шомылдыру рәсімін жасаушы Иоаннның құрметіне шіркеуден тас, сондай-ақ Әулие Николай ғажайып жұмысшы шіркеуінің кірпіші салынған. собордың қабырғасы.
Соборда әулиелердің реликтерінің бөлшектері бар көптеген белгішелер бар: ескі хатта Саровтың әулие Серафимінің құрметті белгішесі, қасиетті шейіт Владимир Талдықорғанның діни киімдерінің бір бөлігі, Қарағандының ақсақал Севастианның бөлшекпен белгішесі. реликтілер, олардың реликтерінің бөлшектері бар Оптина ақсақалдарының белгішесі, қасиетті асыл ханзада Петр мен Муром ханшайымы Февронияның иконасы олардың реликтерінің бөлшектерімен, қасиетті шейіт Серафим мен Теогностың бейнесі, олардың реликтерінің бөлшектерімен, реликті бөлшектері бар Ұлы шейіт Пантелеймонның белгішесі.
Құдай Анасының «Почаевтық», «Ибериялық», «Сарқылмайтын тостаған» және «Казанлық» белгішелері үлкен құрметке ие. Шіркеушілер жиі Құдайдың анасына дұға етіп, зергерлік бұйымдар түрінде сыйлықтар әкеледі.
Иконостас өзінің сұлулығымен және ұлылығымен таң қалдырады. Оның барлық белгішелерін екібастұздық суретші, ректордың жұбайы анасы Ирина салған. Ғибадатханаға шіркеу қызметкерлері әкелген көптеген ежелгі иконалар бар. Дүниенің (қасиетті май) икондардан ағып кетуінің бірнеше жағдайлары болды. «Құдайдың анасының егемендік белгісі», «Мәсіхтің туған күні» мирра ағыны белгішелері ғибадатхананың ерекше ғибадатханалары болып табылады. Өткен жылы православие ғибадатханаларының ең үлкені собордың қабырғаларына барды — Мәскеудің Қасиетті Матронасының реликтері, Қасиетті Ұлы шейіт Елизавета мен Барбараның реликтері.
Жанды емдеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ғибадатханадағы литургия аптасына төрт-бес рет орындалады: жұма, сенбі, жексенбі және мереке күндері. Күн дұғадан басталады. Әр дүйсенбіде ғибадатханада «Сарқылмайтын тостаған» белгішесінің алдында ең қасиетті Теотокосқа акатист оқуымен суға толы дұға қызметі орындалады. Дұғаларда сенушілер бұл белгішеге ең қиын қажеттіліктерде жүгінеді: аурулардан айығу, мас болудан, нашақорлықтан арылу үмітімен.
Әр айдың соңғы дүйсенбісінде шейіт Уарға канон оқылады (сенушілер қазір тірі балалардың денсаулығы мен қайтыс болған нәрестелер үшін дұға етеді). Сондай-ақ тәубеге келген аналардың құрсағында өлген балалары туралы әулие Уарға жүгіну мүмкіндігі берілді. Жексенбіде ғибадатханада сағаттар мен литургия алдында акатистер Саровтың монах Серафиміне, ең қасиетті Теотокосқа оның белгішесі «Ибериялық» немесе ерекше құрметті әулие алдында оқылады.
Ғибадатханада жексенбілік мектеп бар, онда 30-дан астам бала оқиды. Балалар Құдай заңын, шіркеу славян тілін оқиды, қолөнермен және ән айтумен айналысады. Жастар бірлестігі бар, оның жанынан жақында «Скиф» тарихи қайта құру клубы ашылды. Ғибадатхана ғимаратында оқу залы бар кітапхана, асхана бар. Барлығы үшін православие туралы алғашқы білім курстары өткізіледі.
Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ ЭКИБАСТУЗ /Екінші басылым, өңделген және кеңейтілген/: Энциклопедия — Экибастуз қ., 2005 ж. — 174 б. ББК 92, Э 37, ISBN 9965-25-575-X.
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Құдай Анасының ибериялық белгішесінің құрметіне арналған мереке күні Екібастұздың Ибериялық-Серафим соборында мұрағаттың 2021 жылғы 4 қарашадағыМұрағатталған 4 қарашаның 2021 жылы. патронаттық мереке өтті.
- Екібастұз қаласының Иверско-Серафимовск соборының жексенбілік мектебі «Олар жоғалып кетпесін!» атты балалар бейнелеу өнері байқауына қатысты.Мұрағатталған 4 қарашаның 2021 жылы.
- Екібастұз шіркеу округінің деканы Pavlodarnews.kz тілшісіне діни қызметкердің қызметі туралыМұрағатталған 5 қарашаның 2021 жылы. айтты.