Екібастұз
Қала | |||
Екібастұз | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Ел | |||
Облысы | |||
Әкімі |
Бейсекин Аян Уахитұлы[1] | ||
Тарихы мен географиясы | |||
Координаттары |
51°43′ с. е. 75°19′ ш. б. / 51.717° с. е. 75.317° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°43′ с. е. 75°19′ ш. б. / 51.717° с. е. 75.317° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
Құрылған уақыты |
1898 | ||
Алғашқы дерек | |||
Бұрынғы атаулары |
Екібастұзуголь | ||
Қала статусы |
1957 | ||
Жер аумағы |
45 км² | ||
Биiктiкгі |
347 м | ||
Климаты |
шұғыл континенті | ||
Уақыт белдеуі | |||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны |
128 981[2] адам (2023) | ||
Ұлттық құрамы |
қазақтар 59,12 % | ||
Этнохороним |
екібастұздық, екібастұздықтар | ||
Сандық идентификаторлары | |||
Телефон коды |
+7 7187 | ||
Пошта индекстері |
141200—141209 | ||
Автомобиль коды | |||
Екібастұз қаласының әкімдігі | |||
Екібастұз шекарасы
| |||
Ортаққордағы санаты: Екібастұз |
Екібастұз — Павлодар облысының оңтүстік-батысында орналасқан қала. 1898 жылы негізі қаланып, қала дәрежесін 1957 жылы алды.
Этимологиясы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Осы өңірде тас көмір кені ашылғанға дейін, оның күншығыс жағында жатқан тұзды көл ерте заманнан бері «Екібастұз» деп мұрағаттық құжаттардан белгілі. Осыған байланысты кейін бұл жерден табылған тас көмір кені де, оның жанына орнаған қалашық пен қала да «Екібастұз» деп аталады.
Екібастұз қаласы өзінің жастығына қарамастан теңдесі жоқ алып кәсіпорындарымен бүкіл әлемге танымал болып отыр. Қысқа ғана мерзім ішінде Қазақстанның «қара алтынды» жерінде пайда болған қала біздің замандастарымыз үшін аты аңызға айналған қала болып отыр. Тек қана Екібастұзда тұңғыш рет Қазақстанда көптеген алдыңғы қатарлы технология өмірге келді, жаңа үлгідегі құрал-жабдықтар зерттелді.
Екібастұз қаласы - кеншілер мен энергетиктердің мақтанышы. Қала орасан зор, әлемдегі бай тас көмірімен танылып отыр. №1, 2-МАЭС- тердің іске қосылуы арқасында Екібастұз жылу энергетикалық кешенінің ірі орталығы болып отыр. Бүгінгі таңда үш бірдей – «Богатырь», «Солтүстік» және «Шығыс» кеніштерінде көмір өндіріледі. Екібастұз көмірі Қазақстанның, Орал, мен Батыс Сібірдің электр станцияларының жұмыстарын үздіксіз қамтамасыз етіп отыр. Қала тек географиялық орнымен ғана емес,сонымен қатар тарихи ерекшелігіне байланысты қалыптасты. Екібастұз көмірі мен электр қуаты бүкіл аймақтың кәсіпорындар: Павлодар химия, мұнай өңдеу, алюминий, трактор, Ақсу ферроқорытпа зауыттары - Екібастұздағы «қара алтынның» арқасында өркендеп отыр. Сондай-ақ Екібастұз көмірі Қазақстан мен Ресейдің арасын жалғастырушы буын болып табылады. «Шығыс» кеніші - әлемдік тәжірибеде тұңғыш рет бейімделген көмір қабаты жағдайында көлденең жатқан шектеулі қуатымен жобаланды және көмір шығарудың жаңа технологиясын енгізді.
Бұқаралық ақпарат құралдары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Екiбастұздан шығатын баспасөз:
- қазақ тiлiндегi «Отарқа» газеті
- апталық «Голос Экибастуза Мұрағатталған 2 тамыздың 2009 жылы.»
- «Экибастузское обозрение» газетасы
- «Деловой Экибастуз» Мұрағатталған 8 сәуірдің 2009 жылы. журналы
- жарнама хабар апталығы «Витрина» Мұрағатталған 7 ақпанның 2009 жылы.
- 2 телеарна жұмыс iстейдi
- «Екiбастұз қалалалық телеарнасы» (ЕҚТ) — 5-шi арна МВ
- «Арта ТВ» — 32-шi арна ДМВ
- 6 радиостанса бар:
- «Павлодар» радиосы 102,1 МГц
- «Русское радио — Азия» 102,6 МГц
- «Love» радиосы 103.6 МГц
- «NS» радиосы 104,2 МГц
- «Ретро FM» радиосы 105,2 МГц
- «Қазақ радиосы» 106,9 МГц.
Халқы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тұрғындар саны — 128 981 адам, ал бірнеше ауылдық аймақтарындағы тұрғындарымен қоса 145 491 адам (1 қаңтар 2023 жылғы санақ бойынша).
Ұлттық құрамы (1 қаңтар 2019 ж. бойынша)[4]:
- Қазақтар — 87 087 адам. (56,93 %)
- Орыстар — 48 129 адам. (31,46 %)
- Украиндықтар — 5653 адам. (3,7 %)
- Татарлар — 3701 адам. (2,42 %)
- Немістер — 2495 адам. (1,63 %)
- Басқалары — 5 906 адам. (3,86 %)
- Барлығы — 152 971 адам. (100,00 %)
2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
125012 | ▲129748 | 103,8 | 58951 | ▲61974 | 105,1 | 66061 | ▲67774 | 102,6 |
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Аян Бейсекин назначен акимом Экибастуза (16 тамыз 2022).
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- ↑ Дереккөз қатесі: Жарамсыз
<ref>
тегі; no text was provided for refs namedStat2019
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
|
|
|
Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |