Құлсары
| Қала | |
| Құлсары | |
 | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
аудан орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Қалалық әкімдік | |
| Әкімі |
Шәкір Кекин |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
46°59′00″ с. е. 54°01′00″ ш. б. / 46.98333° с. е. 54.01667° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°59′00″ с. е. 54°01′00″ ш. б. / 46.98333° с. е. 54.01667° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1939 жыл |
| Қала статусы |
2001 |
| Климаты |
қатаң континенталды |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
52 777[1] адам (2010) |
| Этнохороним |
құлсарылық |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+7 71237 |
| Пошта индексі |
060100[2] |
| Автомобиль коды |
06 |
Құлсары — Қазақстандағы қала, Атырау облысы, Жылыой ауданының және Құлсары қалалық әкімдігінің орталығы.
Географиялық орны[өңдеу]
Облыс орталығы - Атырау қаласына дейінгі ара қашықтығы — 220 км. 1952 жылдан бері Жылыой ауданының орталығы. Темір жол стансасы, құбырлар жүйесінің торабы. Қамыскөл көлінің оңтүстік-шығыста орналасқан[3].
Халқы[өңдеу]
Халқы 60 498 адам (2019 ж.)[4]
Тарихы[өңдеу]
Іргесі 1939 жылы осы өңірден мұнай мен газ өндірілуіне байланысты қаланды. Атауы 19-ғ-дың басында осында өмір сүрген және жерленген, ел арасында беделді, көріпкелдігі де бар Құлсары Адай руынан шыққан. Ата шежіресі бойынша Мұңал – Бәйімбет – Сегізбай – Күшік (Ержігіт) – Айғыр – Тінекей – Құлсары.
1934-1938 жж. аралығында бұл өңірде мұнай кенін іздестіру басталған, мұнай барлау-бұрғылау экспедициясын белгілі жазушы С. Шәріпов басқарған. 1938 жылы Құлсары кеніндегі 10-шы ұңғыдан мұнай атқылаған. 1939 жылы Құлсары мұнай өңдеу басқармасы құрылды, алғашқы құрылыс салынған жерден халық тұратын үйлер салында, кейін №1 қазақ ауылдары ескі Құлсары атанды. Құлсарыдан Ұлы Отан соғысы кезінде миллиондаған тонна мұнай, оған қоса Құлсары мұнай өндіру цехының қасынан шағын бензин зауыты іске қосылып, тікелей майданға бензин жөнелтіліп отырды (бұл бензин зауыты 1952ж. жабылды)[3].
Қала статусы[өңдеу]
1954 жылы Құлсары аудан орталығына айналды. 2001 жылы 22-қыркүйек айында №685 ҚР үкіметінің қаулысымен «аудандық маңызы бар Құлсары қаласы» деген статус алды. Бұл күнде Құлсары 60 мыңнан астам тұрғыны бар қалаға айналып отыр.
Вокзал маңы, автожолшылар, барлаушылар, мұнайшылар, Кең Жылыой, оңтүстік әуежай, Жадырасын, Қарағай, Болашақ, №№1, 2, 2а, 3, 4, 4а, 5, 5а ықшам аудандарға бөлінген.[5]
Экономикасы[өңдеу]
Бүгінде Құлсары Теңіз кен орнын игеру орталығы болып отыр. Мұнда ірі кәсіпорындардан Мұнай-газ өндіру басқармасы, Оңтүстік Ембі мұнай барлау экспедициясы, мұнай айдау стансасы жұмыс істейді. Қала арқылы Мақат-Бейнеу темір-жолы, Бейнеу-Доссор-Атырау, Құлсары-Мұнайлы, Құлсары-Прорва автожолдары өтеді[3].
Танымал тұлғалар[өңдеу]
Ерік Сәлімұлы Құрманғалиев- өте сирек кездесетін контратенор сарынды опера әншісі
Дереккөздер[өңдеу]
- ↑ ҚР елді мекендерінің тұрғындар саны
- ↑ Пошта индекстері, Атырау облысы, Жылыой ауданы
- ↑ a b c «Қазақ энциклопедиясы», VI-том
- ↑ http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-cities.htm
- ↑ Жылыой жылнамасы,Энциклопедиялық жинақ, «Өлке» баспасы, 2008 ISBN 9965-742-49-9
|
Бұл — Қазақстан географиясы бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
| ||||||
| |||||||||||||||||||||||||
