Ертіс ауданы

Қазақстан ауданы
Ертіс ауданы
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Облысы	Павлодар облысы
Аудан орталығы	Ертіс
Ауылдық округтер саны	12
Ауыл саны	27
Әкімі	Болатбек Шәріпов
Аудан әкімдігінің мекенжайы	Ертіс ауылы, Қажымұқан көшесі, №118
Тарихы мен географиясы
Координаттары	53°15′36″ с. е. 74°39′36″ ш. б.53.26000° с. е. 74.66000° ш. б. / 53.26000; 74.66000
Құрылған уақыты	1938 жыл
Жер аумағы	10,2 мың км²
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	17 007 адам (2023)
Ұлттық құрамы	қазақтар (54,87 %) орыстар (27,42 %) украиндар (7,17 %) немістер (4,75 %) беларустар (1,22 %) татарлар (0,99 %) молдовандар (0,83 %) басқалары (2,75 %)
Сандық идентификаторлары
Пошта индексі	140500-140517
Автомобиль коды	14
Ертіс ауданының әкімдігі

Ертіс ауданы — Павлодар облысының солтүстік-батыс жағында, Ертіс өзенінің сол жағасында орналасқан аудан. 1928 жылы 17 қаңтарда Павлодар округі құрылғаннан кейін тоғыз ауданымен қоса Ертіс ауданы да құрылған. Ауданы 10,2 мың ш. км.

Физикалық–географиялық сипаттамасы

Географиялық жағдайы

Аудан солтүстікте Ресей Федерациясының Омбы облысымен, шығыста облыстың Железин, Тереңкөл аудандарымен, оңтүстікте Ақтоғай ауданымен, батыста Солтүстік Қазақстан облысының Уәлиханов ауданымен шектеседі.

Климаты

Аудан климаты қатал континентальды. Көктем мен күз тұрақты емес, жылыдан суыққа ауысып отыратын температурада қысқа болып келеді. Қаңтардың орташа температурасы −18ºС-қа, шілденің - +20ºС-қа тең. Жауын-шашын көбінесе жазда болады. Атмосфералық жауын-шашынның жылдық мөлшері — 250—300 мм. Қар жамылғысының орташа биіктігі қыс соңында 25 см-ге жетеді. Жыл бойы жиі желдер болып тұрады; бұлттылық пен ауа ылғалдылығы басым емес.

Жер бедері мен гидрографиясы

Аудан аумағы Ертіс жазығының солтүстік бөлігін алып жатыр. Жағалары жыраларға тілімденген көптеген көлдер бар (Қызылқақ, Сілетітеңіз, Тобылғысор және басқалар). Көлдердің көбі ұсақ түрде келетін асқа жарамды тұзы бар көлдер болып келеді. Топырағы қара, сортаң, сонымен қатар сұр, сұрғылт – сары реңктегі құм, супес пен балшық түрінде де келеді. Ауданда Ертіс өзені алқабында орналасқан шығанақты шалғындар бар. Пайдалы қазбалардың ішінде алебастр кезедеседі.

Флора және фауна

Аудан аумағында бетеге, жусан, терек, үйеңкі, шеңгел, мойыл, итмұрын кездеседі. Қасқыр]], түлкі, қоян, борсық, сарышұнақ, суыр, елік секілді аңдар мекендайді.

Халқы

1939	1959	1970	1979	1989	1999	2009	2021
23523	▲43044	▲47590	▼45053	▼41723	▼33129	▼20853	▼17379

Этникалық құрамы

Ұлттық құрамы (2012 жылдың 1 қаңтарына)

• қазақтар — 11 326 адам (58,2 %)
• орыстар — 4 742 адам (24,37 %)
• украиндер — 1 528 адам (7,85 %)
• немістер — 849 адам (4,36 %)
• татарлар — 197 адам (1,01 %)
• беларустар — 232 адам (1,19 %)
• басқалары — 585 адам (3 %)
• Барлығы — 19 459 адам (100,00 %)

Санның серпінділігі

2012 жылы халық саны — 19,459 мың адамды құрады. Халықтың орташа тығыздығы 1 км² 1,9 адамнан келді.

Әкімшілік бөлінісі

27 елді мекен 11 ауылдық округ пен 1 ауылдық әкімдікке біріктірілген:

Халқының саны (2009, 2021)

Ауылдық округтері	2009	2021	2021 2009-ға пайызбен	Ерлер 2009	Ерлер 2021	2021 2009-ға пайызбен	Әйелдер 2009	Әйелдер 2021	2021 2009-ға пайызбен
Абай ауылдық округі	985	▼760	77,2	503	▼394	78,3	482	▼366	75,9
Ағашорын ауылдық округі	1525	▼1124	73,7	745	▼591	79,3	780	▼533	68,3
Амангелді ауылдық округі	930	▼623	67	474	▼329	69,4	456	▼294	64,5
Байзақов ауылдық округі	1672	▼1143	68,4	839	▼592	70,6	833	▼551	66,1
Ертіс ауылдық округі	7772	▲8070	103,8	3686	▲3925	106,5	4086	▲4145	101,4
Қарақұдық ауылдық округі	790	▼518	65,6	370	▼263	71,1	420	▼255	60,7
Қоскөл ауылдық округі	960	▼685	71,4	493	▼361	73,2	467	▼324	69,4
Қызылжар ауылдық округі	1580	▼1381	87,4	747	▼666	89,2	833	▼715	85,8
Майқоңыр ауылдық әкімдігі	612	▼342	55,9	320	▼188	58,8	292	▼154	52,7
Панфилов ауылдық округі	1988	▼1118	56,2	988	▼578	58,5	1000	▼540	54
Северный ауылдық округі	1334	▼929	69,6	694	▼487	70,2	640	▼442	69,1
Сілеті ауылдық округі	705	▼686	97,3	351	▲367	104,6	354	▼319	90,1
ЖАЛПЫ САНЫ	20853	▼17379	83,3	10210	▼8741	85,6	10643	▼8638	81,2

Экономика

Павлодар қаласымен көлік байланысы су жолы арқылы іске асады, Павлодар, Екібастұз, Ақсу қалаларымен негізгі байланыс түрі – автомобильді көлік.

Ауыл шаруашылығы

Ауылшаруашылық мамандандырылуы: бидай шаруашылығы, сүтті мал шаруашылығы. Тары, қаратұмық, күнбағыс өсіріледі, ет, ұсақ тері шикізаты өндіріледі. Ауданда өндірілетін негізгі өндірістік және ауыл шаруашылық өнімнің түрлері: бидай дақылдарын өсіру, сүт және ет өндіру. МАЖС, АЖС саны — 11 Ауылшаруашылық тауар өндірушілердің саны: Ауыл шаруашылық – 26 Шаруа қожалықтары – 434

Әлеуметтік сала

Білім беру мен ғылым

2012 жылғы оқу жылының басында 4140 оқушысы бар 31 мемлекеттік күндізгі жалпы білім беру мектептері, 269 оқушысы бар 1 кәсіби-техникалық мектеп қызмет етті.

Денсаулық сақтау

Емдейтін мекемелер саны-35, оның ішінде аурухана, поликлиника, туберкулезге қарсы аурухана.

Мәдениет

Клубтар саны - 22, кітапханалар саны - 19, музей - 1. Екі аудандық газеттер бар, олардың біреуі мемлекеттік тілдегі «Ертіс нұры», екіншісі - орыс тілдегі «Иртыш».

Белгілі адамдар

1. Иса Байзақов – ақын, әнші-композитор.
2. Каржасов, Қабдыл-Ғалым Насырұлы – суретші, кескіндемеші