Кавказ Албаниясы

Албания, Кавказ Албаниясы — Әзірбайжанның көне және орта ғасыр дәуіріндегі атауы, Кавказдағы ең көне мемлекеттердің бірі. Албанияда (бүгінгі Дербент қаласының маңындағы Чоло қаласында) Еуропа мен Азияны байланыстыратын көпір тәрізді болған “Кавказ қақпасы” орналасқан. Әзірбайжан жеріндегі археологиялық зерттеулер (Мингечаура, Чухуркабала, Софулу, Кабала, Топраққала және т.б.), көне авторлардың (Арриан, Плиний,Страбон, Апигиан, Плутарх т.б.) жазбалары және армян жылнамалары Албания халқының б.з.б. 1-мыңжылдықтың соңында жер өңдеумен, мал шаруашылығымен және қол өнерімен шұғылданғанын көрсетеді. Құл иеленушілік өрістеп, елді патша мен бас абыз басқарған. Мәдениет біршама жоғары дәрежеде өркендеген. Халқы айға табынған. Басты қаласы б.з-дың басына дейін Кабала болды. Б. з-дың 3-5 ғ-да христиан діні енді. Ел басшысы Джеваншир Гирдыманскийдің (638 — 670) тұсында жазу өнері өркендеп, “Агван тарихы” жазылды. 8 ғ-да арабтар мұсылман дінін енгізе бастады. Бүгінгі Әзірбайжандардың бір бөлігі көне Албания халқының ұрпағы болып табылады.

Дереккөздер

Қазақ ұлттық энциклопедиясы 4-том.