Кенденудің шөгінділік (седименттӀк, седиментогендік) белдемділігі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Кенденудің шөгінділік (седименттӀк, седиментогендік) белдемділігі - шөгінділену алабының жағалық бөлігіндегі шөгінді түзілудің әр түрлі жағдайларымен және химиялық дифференциация процестерімен байланысты шөгінді кендер металы құрамының өзгешелігі. Мысалы, жағалау маңынан алаптың түбіне карай, яғни ірі түйірліден ұсақ шөгінділерге қарай мыс кендерінің, қорғасын, онан соң мырыш кендерімен алмасуы байқалады.

Кенденудің эпигенетикалық белдемділігі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Таужыныстардың жер асты суларымен өзара әрекетгестігінен туындайтын эпигенетикалық өзгерістерінің реттілік қатары. Көптеген экзогендік эпигенетикалық кен орындарына және үгілу қыртысына төн құбылыс. Бұның немесе кенорнының қысқа аралық шегіндегі минералдык ассоциацияның бір-біріне үстемеленуі немесе қосымшалануы. Минералдық ассоциациялар бір-бірінен қалыптасу температурасымен ерекшеленеді және кеңістікте жеке орналасады.

Кендену қарқындылығы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өндірістік маңызы бар нысандардың шығу пайызы немесе кен көзінің орташа мөлшері. Кендену қаркындылығы әр түрлі жолдармен есептелінетін зерттелу деңгейінен бөлек карастырылуы мүмкін емес.

Кенді алан[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шығу тегі мен жаралу уақыты жағынан ұқсас, белгілі бір геологиялық объектіге орайлас рудалы кенорындары бар сараланған алаң. Кенді аландар бір-бірімен бейкенді немее нашар минералданған алаптар арқылы жалғасып жатқан кенді аудандардың, кенді белдемдердің және кенді тораптардың жекелеген бөліктері іспетті, олардың ауқымы әдетте 10—20 шаршы километрден аспайды.

Кенді аудан[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Металлогендік аймақтың (атыраптың, белдемнің) біршама шағын бұрыс пішінді кенкіріктіруші бөлігі.

Кенді аудандардың металлогениясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәл зерттеу әдістерімен кенді аудандардағы кенденудің таралу заңдылығын, яғни кенді аудандардың геологиялық орнын айқындайтын металлогенияның бөлімі.

Кенді белдем[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Геологиялық құрылыс ерекшеліктері түрғысынан нақтылы кен пішіндері мен түрлерін кіріктіруге мейлінше бейім ауқымды аймақ—құрылымдык-металлогендік белдемдердің, кенді атыраптар мен аудандардың бір бөлігі. Әрбір кенді белдем бірнеше кенді торапты біріктіруі ықтимал.

Кенді белдеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қандай да бір геологиялық құрылымды бойлай орналасатын (кейде мыңдаған км) рудалы кенорындар тізбегі. Монометалдық және полиметалдық кенді белдеулер болып сараланады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2