Маңырау

Маңырау. Қой, ешкінің дыбыс шығаруы осылай аталатынын білеміз. «Қой маңырап, түйе боздап, сиыр мөңіреп, жылқы кісінеп, ойнақтап құлын тайы» (С. Торайғыров, Таңд. шығ.). Ертедегі түркі жазба ескерткіштеріне, әсіресе, М. Қашқари сөздігіне зер салсақ мынаны көреміз: «ер маңырады» тіркесі қазіргі тілімізде «ер адам айқай салды» болып түсіндіріледі. Демек, «маңырау» сөзінің ертедегі мағынасы — айқайлау, қатты дауыс шығару. Бұдан білетініміз, ете ерте кезде «маңырау» сөзі адамдарға да қолданылған сөз екендігі. Кейін келе бұл сөз малға, оның ішінде қой, сиырға меншіктеліп, сәл дыбыс өзгерістері арқылы «мөңіреу»— сиырға, «маңырау»— қойға телінген. Бұл ойымызды якут тілі дерегі қостай түседі. Оларда біздегі «мөңіреу»— маңыраа, «маңырау»— мэңгирээ қалпында айтыла береді.. Демек, дыбыс айырмасы онша ерекшеленбейді.