Межит Диқанбаев

Межит Диқанбаев (1910-1983) — Мұхтар Әуезовтың жиені, немере ағасы Самарханның Зура деген қызының баласы. Жас кезінен бастап Әуез ауылында өскен. Өнерге, білімге құштар, зиялы да іскер адам болған. Ол Абай мен Әуез ауылы тәркіге түсіп, жер аударылып, аштыққа ұшырап, ажал тырнағына ілінгенде көп қайрат көрсетіп, қол ұшын берген. Әсіресе, нағашысы Әуез ұрпақтарына ерекше жәрдемдескен. Межиттің қамқорлығының нәтижесінде Разақтың үй іші азып-тозып кетуден аман қапды. Мұғамила Әуезова: «Разақ ағаның қарындасынан туған Межит Диханбаев ағамыз қатынасып жүретін. Көпшілік туыстар оның атын атамай Жиен дейтін. Кейін ол да сотталып, «жазасын» өтеп қайтты. Оның сондағы бар кінәсі — бір жиында отырып шырқаған әні сол кездегі жүйеге қарсы бағытталған деп танылып, соған бола айдауға жүріп кетеді. Ауыл-елде кәмпеске басталып, дүние алма-кезек ауысып жатқанда ауылдағы туыстар бала-шағаларын сол уақыттың өзінде қаладағы ағайындарына паналатуға жіберіп жататын. Межит ағамыз сондай келістердің бірінде Разақ ағатайымның балаларын жетектеп әкелді» деп жазады. Межиттің мұндай жақсылығы туралы Г. Омарханова, В.Н. Әуезова, Ұ. Әзиев өз естелігінде ерекше ілтипатпен атап өтеді. Мұғамила Мұхтарқызына да сондай қамқорлық жасаған. Бердіқожадан бергі Мұхтардың ата шежіресін хатқа түсіріп, нақты дәлелмен жүйелеп жазған «Мен білетін өмірбаян» атты қолжазбасының түпнұсқасы «Әуезов үйі» ғылыми-мәдени орталығының қолжазба қорында сақтаулы. Оның қысқартылған нұсқасы «Әуезов туралы естеліктер» (1997) атты жинақта жарияланды. Бұл Әуезовтің туған ортасы туралы барынша анық та қанық бағалы дерек кезінің бірі болып табылады. Өкінішке орай, қолжазба аяқталмай қалған.