Мойындырық ұяшығы

Мойындырық ұяшығы
Адам бассүйегінің астыңғы жағы. Төменгі беті. (Мойындырық ұяшығы оң жақта, төменнен үшіншісі)
Латын тілі	Foramen jugulare

Мойындырық ұяшығы (ағылш. Jugular foramen) — бассүйек астындағы үлкен ұяшық, қуыс (ашық) болып, каротид каналының артында орналасқан. Оның алдыңғы бөлігі самай сүйектің жартастық бөлігінен, артқы бөлігі қарақұс сүйегінен қалыптасады; оның оң жағы сол жағына қарағанда үлкенірек.

Ерекшелігі

Ми жүйкелері IX (тіл-жұтқыншақ, glossopharyngeal), X (кезеген, vagus) және XI (қосалқы, accessory) және төменгі жартасты синусы мен сигмалы синус көктамыры қатарлылар мойындырық ұяшығынан өтеді.

Мойындырық ұяшығын үш бөлікке бөлуге болады, олардың әрқайсысының өз ерекшелігі бар.

• Алдыңғы бөлік төменгі жартасты синусын өткізеді
• Аралық бөлік тіл-жұтқыншақ жүйкесін, кезеген жүйкесін және қосалқы жүйкесін өткізеді
• Артқы бөлік сигмалы синусты (мойынның ішкі көктамырына айналады) және қарақұс сүйегі мен жұтқыншақтың өрлеген күретамырынан келген кейбір менингиальды тармақтарды өткізеді.

Субклассификацияны негіз еткен балама бейне бар, мойын омыртқасы арқылы анықталған, онда мойындырық ұяшығы екі бөлікке бөлінеді:

• Кішірегі, алды-орталық, «pars nervosa» бөлігі CN IX (Даңғара жүйкесі (tympanic nerve), CN IX тармақтары) қамтиды, және төменгі жартасты синусынан веноздық қайтымды алады.
• Үлкенірегі, артқы-сыртқы, «pars vascularis» бөлігі CN X, CN XI, Арнольд жүйксі (немесе Арнольд рефлексі қамтитын CN X-нің құлақша тармағы, онда сыртқы құлақ жолы қоздатуы (external auditory meatus stimulation) жөтел туғызады), мойын томпағы және жұтқыншақтың өрлеген күретамырының артқы менингиальды тармағын қамтиды.

Қосымша суреттер

• 
  Мойындырық ұяшығы
• 
  Бассүйектің астыңғы жағы. Жоғарғы беті.
• 
  Адам бассүйегінің астынғы жағында көрінетін бірнеше маңызды фамина.