Моңғолия әнұраны

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Моңғолия әнұраны — (моңғ. моңғол Улсын Төрийн ДуулалМоңғол елінің мемлекеттік әнұраны) Моңғолияның ұлттық әнұраны.

20 ғ. Моңғолияда бірнеше әнұран болған. Бірінші нұсқасы 19241950 жж., екіншісі — 19501962 жж., үшіншісі 19611991 жж. орындалған. 1991 ж. бастап 1950 ж. нұсқасы қайта қолданған, тек Ленин, Сталин, Сүхбаатар, Чойбалсан атағын шығарған екінші тарауы аласталған.

2006 ж. шілденің 11 Моңғол империясы құрылығанына 800 ж. толуына арнап және Шыңғысхан атағына өзгерістер еңгізілген.

Ағымдағы нұсқасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

моңғол улсын төрийн дуулал
Моңғолия ұлысының ұлттық әнұраны

Моңғолия Моңғолия
Сөзін жазған

Цэндийн Дамдинсүрэн

Композиторы

Билэгийн Дамдинсүрэн, Лувсанжамцийн Мөрдорж

Бекітілді

1950

Әнұран (сөзі, әні)
noicon

Дархан манай тусгаар улс
Даяар Монголын ариун голомт
Далай их дээдсийн гэгээн үйлс
Дандаа энхжиж, үүрд мөнхөжнө

Хамаг дэлхийн шударга улстай
Хамтран нэгдсэн эвээ бэхжүүлж
Хатан зориг, бүхий л чадлаараа
Хайртай Монгол орноо мандуулъя

Өндөр төрийн минь сүлд ивээж
Өргөн түмний минь заяа түшиж
Үндэс язгуур, хэл соёлоо
Үрийн үрдээ өвлөн бадраая

Эрэлхэг Монголын золтой ардууд
Эрх чөлөө жаргалыг эдлэв
Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур
Жавхлант манай орон мандтугай

1992—2006 жж. нұсқасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1992—2006 төрийн дуулал
1992—2006 жж. ұлттық әнұраны

Моңғолия туы

 Моңғолия  Моңғолия
Сөзін жазған

Цэндийн Дамдинсүрэн

Композиторы

Билэгийн Дамдинсүрэн, Лувсанжамцийн Мөрдорж

Бекітілді

1992

Жойылды

2006

Әнұран (сөзі, әні)
noicon

Дархан манай хувьсгалт улс
Даяар Монголын ариун голомт
Дайсны хөлд хэзээ ч орохгүй
Дандаа энхжин үүрд мөнxжинө

Хамаг дэлхийн шударга улстай
Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж
Хатан зориг бүхий чадлаараа
Хайртай Монгол орноо мандуулъя

Зоригт Монголын золтой ардууд
Зовлонг тонилгож, жаргалыг эдлэв
Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур
Жавхлант манай орон мандтугай

Хамаг дэлхийн шударга улстай
Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж
Хатан зориг бүхий чадлаараа
Хайртай Монгол орноо мандуулъя

1961—1991 жж. нұсқасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1961—1991 төрийн дуулал
1961—1991 жж. ұлттық әнұраны

Моңғолия туы

 Моңғолия  Моңғолия
Сөзін жазған

Ц. Гайтав, Ч. Чимэд.

Бекітілді

1961

Жойылды

1991

Әнұран (сөзі, әні)
noicon


Урьдын бэрх дарлалыг устгаж
Ардын эрх жаргалыг тогтоож
Бүх нийтийн зоригийг илтгэсэн
Бүгд Найрамдах Улсаа байгуулсан
 
Сайхан моңғолын цэлгэр орон
Саруул хөгжлийн дэлгэр гүрэн
Үеийн үед энхжин бадартугай
Үүрдийн үүрд батжин мандтугай
 
Ачит нам алсыг гийгүүлж
Хүчит түмэн улсыг хөгжүүлж
Бууршгүй зүтгэл дүүрэн хөвчилсөн
Цуцашгүй тэмцэл түүхийг товчилсон
 
Сайхан моңғолын цэлгэр орон
Саруул хөгжлийн дэлгэр гүрэн
Үеийн үед энхжин бадартугай
Үүрдийн үүрд батжин мандтугай
 
Зөвлөлт оронтой заяа холбож
Дэвшилт олонтой санаа нийлж
Хандах зүгийг бахтай барьсан
Мандах коммунизмыг цогтой зорьсон
 
Сайхан моңғолын цэлгэр орон
Саруул хөгжлийн дэлгэр гүрэн
Үеийн үед энхжин бадартугай
Үүрдийн үүрд батжин мандтугай

1950—1961 жж. нұсқасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1950—1961 төрийн дуулал
1950—1961 жж. ұлттық әнұраны

Моңғолия туы

 Моңғолия  Моңғолия
Сөзін жазған

Цэндийн Дамдинсүрэн

Композиторы

Билэгийн Дамдинсүрэн, Лувсанжамцийн Мөрдорж

Бекітілді

1950

Жойылды

1961

Әнұран (сөзі, әні)
noicon

Дархан манай хувьсгалт улс
Даяар Монголын ариун голомт
Дайсны хөлд хэзээ ч орохгүй
Дандаа энхжин үүрд мөнхжинө
 
Хамаг дэлхийн шударга улстай
Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж
Хатан зориг бүхий чадлаараа
Хайрт Монгол орноо мандуулъя

Алдарт Ленин Сталины заасан
Ардын чөлөө, жаргалын замаар
Агуу Монгол орноо удирдсан
Ачит Сүхбаатар, Чойбалсан
 
Хамаг дэлхийн шударга улстай
Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж
Хатан зориг бүхий чадлаараа
Хайрт Монгол орноо мандуулъя
 
Зоригт Монголын золтой ардууд
Зовлонг тонилгож, жаргалыг эдлэв
Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур
Жавхлант манай орон мандтугай
 
Хамаг дэлхийн шударга улстай
Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж
Хатан зориг бүхий чадлаараа
Хайрт Монгол орноо мандуулъя.

моңғол Интернационал (1923—1950)[өңдеу | қайнарын өңдеу]

моңғол Интернационал
Интернационал моңғол

Моңғолия Халықтық Республикасының туы

Моңғолия Халықтық Республикасы Моңғолия Халықтық Республикасы
Сөзін жазған

С. Буяннэмэхийн

Композиторы

Насанбатын

Бекітілді

1923

Жойылды

1950

Бүх дэлхийн ард түмэнд
Бүрэн эрхийг олгогч интернационал
Бүдүүлэг ядуу ард түмнийг
Гэгээнээр удирдагч интернационал

Хамаг дэлхийн ядуу ардыг
Харанхуйгаар мөлжигч харгисуудыг
Хашин арилгахаар эсэргүүцсэн
Хасын замтай интернационал

Гэмгүй суусан орчлонг
Гэмтүүлэн дарлагч капиталтанг
Хийсгэн арилгахаар эсэргүүцсэн
Гэгээн мөртэй интернационал

Гайхамшигт жавхлант улаан тугаар
Газрын бөмбөрцгийг бүрхээд
Гал усны гашуун зовлонгоос гэтэлгэгч
Гайхамшигт гуравдугаар интернационал

Дорно өрнийн олон тив дэх
Доромжлогдсон дарлагдсан ард түмэн
Даруйхан бүгдээрээ босоцгоож
Догшин харгисуудыг дарцгаагтун

Баялаг ноёдуудын эрх мэдэлд
Балбагдан дарлагдсан ард түмэн
Багын хайран наснаасаа
Үйлдвэрт зүтгэсэн ард түмэн

Эдгээр олон зовлонтон нар
Эв хамтын интернационалд нэгдэж
Эрчимтэй ангийн чанарыг баримтлан
Эзэрхэг баячуудыг эсэргүүцье

Жаргалант байдлыг зохион чадагч
Жавхлант туг юугаа байгуулсан
Журамт эв хамт намуудын
Журам холбоот интернационал

Гэгээн тунгалаг эрдэм соёлоор
Дөрвөн зүгтээ цэцэг дэлгэж
Гэрэлт нарны эрдэнийн туяагаар
Ертөнц дахиныг гийгүүлэх болтугай.

Энэхүү дэлхийн ард түмнийг
Эрхбиш нэгтгэх зорилготой
Эв хамтын гуравдугаар интернационал
Үүрд наран мэт мандах болтугай.

Эртний Сайхан (1923 алдында)[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Чингисийн Төрийн Дуулал
Шыңғысханның мемлекеттік әнұраны

Шыңғыс хан империясы Шыңғыс хан империясы
Жойылды

1923


Эртний сайхан ерөөлөөр
Энэ сайхан оронд нь
Эзэн Богд Чингис хааныхаа
Язгууран ээц язгуураас бүрдвээ хөө

Тэнгэр мэт заяатай
Тэгш таван оюунтай
Тэнүүн уужим зарлигтай
Тэнгэрийн минь үр сад билээ

Олон одны дундаас
Сарны гэрэл тодорхой
Олон хүмүүний дундаас
Яндар мэт чимэгтэй

Сүмбэр уулын оройгоос
Сүндэрлэж цацраад
Сүр жавхлан дэлгэрээд
Сүлд нь бат болтугай

Хамаг номын рашааныг
Ханахын чинээгээр хүртээд
Хаан эзэн Чингисийн өмнө
Хамт бүгдээрээ жаргая

Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]