Намаз Ізімбергенов

Намаз Ізімбергенов
	Намаз Ізімбергенов
Туған күні	25 желтоқсан 1937
Туған жері	Ащымұрын-Сарытас, Түпқараған ауданы, Гурьев облысы, Қазақ КСР
Қайтыс болған күні	3 желтоқсан 2019 (81 жас)
Қайтыс болған жері	Ақтөбе, Қазақстан
Азаматтығы	Қазақстан; КСРО (1937—1991)
Ғылыми аясы	медицина
Жұмыс орны	Батыс Қазақстан медицина академиясы
Ғылыми дәрежесі	медицина ғыл. докт.
Ғылыми атағы	профессор
Несімен белгілі	бауыр-өт жолдарының ауруларын емдеу, жедел хирург. ауруларды емдеу тәжірибесінде соңғы эндовидеоскопиялық әдістерді тиімді пайдалануды зерттеумен

Намаз Ізімбергенов (25 желтоқсан 1937, Маңғыстау облысы Түпқараған ауданы, Ащымұрын-Сарытас ауылы - 3 желтоқсан 2019, Ақтөбе қаласы) — ғалым, медицина ғыл. докт. (1979), профессор (1982), Қазақстан Республикасы Медицина ғылымдары академиясының академигі (1995), Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академигі (2004), Қазақстан Республикасы ғылым мен техниканың еңбек сіңірген қайраткері (1998), Халықаралық хирургтер қоғамының мүшесі (1999).

Өмірбаяны

Тегі

Ізімбергенов Намаз Маңғыстау облысының Түпқараған ауданында Сарытасқа жақын орналасқан Каспий теңізінің солтүстік жағалауындағы Төбеқұдық жерінде дүниеге келген (1963 жылға дейін Шевченко ауданы аталған, 1972–1992 жылдар аралығында Форт-Шевченко қаласы әкімдігінің аумағы болған, 1992 жылдан бастап ауданның қазіргі атауы белгіленген).

Кіші жүздің Адай руынан тарайды.

Шежіресі: Адай – Келімберді – Мұңал – Бәйімбет – Алдаберді – Райымберді – Текей – Әтембек – Қаратоқа – Көшкін – Мұса – Есеу (атасы) – Ізімберген (әкесі) – Намаз.

Ата-анасы

Әкесі – Есеуов Ізімберген (1896–1959) – шаруа болған, орта діни білімді, II Дүниежүзілік соғысқа қатысқан. Соғыс кезінде II дәрежелі мүгедек болды (қолынан айырылды). Колхозда жұмыс істеп, мал шаруашылығымен айналысқан. Исламды діни әдет-ғұрыптарды сақтау ғана емес, сонымен бірге өмір салты ретінде қабылдаған.

Атасы – Есеу діни білімді, халық арасында беделге ие болған, оны құрметпен «Суфий Есеу» деп атаған. Манғыстау облысының Шетпе тұрғылықты жерінен 60–70 км жердегі «Жиенәлі» қоғамдастығында жерленген.

Анасы – Дәмет Жалғасбайқызы (1906–1983) – қарапайым жанұяда дүниеге келген, колхозда жұмыс атқарып, барлық мәселеде өз жұбайын қолдап жүрген.

Намаз отбасында екінші бала болды, ағасы Азан (1933), қарындасы Бибіш (1940), інісі Сәлем (1944).

Балалық шағы

Намаздың балалық шағы Сарытастан батысқа қарай 12 км жердегі Ащымұрын жерінде өткен, мұнда жазғы мал жайылымы орналасқан болатын. Осы жерлер С.М.Киров атындағы балық аулау колхозына жатқызылған, орталығы Ащымұрын болды.

1945 жылы Намаз тұрғылықты жерінен шамамен 10 км қашықтықта орналасқан Ащымұрын бастауыш мектебіне барды. Оқуға Намаз ерте шығып, мектепке тек сағат 11–12-лерде, ал үйге кеш уақытта қайтып, бірден сабағын оқуға кіріскен. Мүлдем кеш батқанда, оқулықтарымен ошаққа жақын орналасып дайындалған. Киіз үйде тұрғандықтан, шамдар мүлдем болмаған. Есеуовтер отбасында алғашқы шам мектеп бітіргеннен кейін ғана пайда болды. Қыс уақытында мектепке айына үш-төрт рет қана барды. Осыған қарамастан, Намаз жақсы оқып, мектепті мадақтау грамотасымен аяқтаған. Кейін, бір жыл оқуға бармай, ата-анасына шаруашылық жағынан көмектескен.

1950 жылы село кеңесінің хатшысы Шойтасов Еңсеген мектеп бітірген барлық балаларды жинап, оларды Маңғыстау облысының Форт-Шевченко қаласы – 70 км шалғайдағы аудан орталығына апарып, оларды С.М.Киров атындағы интернаттың 5-сыныбына орналастырған, онда оқу қазақ тілінде өткізілген. Ол кезде интернат тәрбие мен орта білім берудің нағыз орталығы болған, онда тамақтанумен, киіммен, оқулықтар мен басқа да қажеттіліктермен тегін қамтамасыз еткен. Намаз ата-анасымен жылына бір рет жазғы демалыста ғана көріскен.

Интернатта табандылық таныта отырып оқыған. 1956 жылы интернатты үлгілі аттестатпен бітіріп, онда 7-сынып үшін екі «төрті» (орыс тілі мен география пәндерінен), қалғандары «бес» болған.

Интернаттан кейін Намазды әскери комиссариатқа шақырған, алайда әскери қызмет өткеруге алмаған. Себебі Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысушы – II дәрежелі мүгедек адамның бірден екі баласын әскери қызмет өткеруге шақыруға заңнамалық тыйым болған. Ол кезде Есеуовтердің үлкен ұлы әскери қызметте еді.

Келесі екі жыл ішінде ағасы Азан әскери қызмет атқарған кезеңде Намаз өз поселкесінде жұмыс атқарды. Алғашқы жылы ол кітапхананың меңгерушісі, екінші жылы село кеңесінің хатшысы Әділханова Жамал партиялық мектепте оқуы кезеңінде оның міндеттерін атқарды. Оның қарамағында әскери комиссариаттың, мектептің және АХАТ-ның жұмысы болды. Алайда, Намаз басқа да табыстарға қол жеткізетініне сенімді болған.

Болашақ кәсібін таңдау барысында Намаз хирург болуға бел байлап, жоспарын ешқашан ауыстырмаған. «Медицинаның барлық салалары қажет,

ал хирургия – бұл нақты әрі мықты пән. Хирургияда нәтижелер бірден көрінеді. Хирургтің жақсы жұмысы – құтқарылған өмір», – деп пайымдаған болатын.

Студенттік жылдар

1958 жылы ағасы армиядан оралғаннан кейін, Намаз Ақтөбе медицина институтының (қазір Марат Оспанов атындағы Батыс-Қазақстан медицина университеті, Ақтөбе қаласы) емдеу факультетіне оқуға түскен. Барлық оқуға түсу емтихандарын «өте жақсы» бағамен тапсырып, оған тіпті жоғарылатылған стипендия тағайындалған (жалпыдан 25%-ға жоғары).

Институтта оқудағы үздік көрсеткіштері үшін институттың комсомол комитетіне енгізіліп, коммунистік партияның құрамына алынған, сондай-ақ «достастық сотының» төрағасы болып сайланған.

Соңғы 6-шы курста оны Қазақстанның коммунистік партиясының Ақтөбе облыстық комитетінің денсаулық сақтау бөліміне жұмысқа шақырған. Бұл ретте, оқуды аяқтағаннан кейін, Ленинград қаласында (қазіргі Санкт-Петербург қаласы, РФ) 6 айлық маманданудан өту, сонымен бірге Актюбинск қаласында (қазіргі Ақтөбе қаласы) пәтер беру, ал кейіннен облыстық денсаулық сақтау мекемесінде ғана емес, сонымен бірге Денсаулық сақтау министрлігінде де жұмыс атқару мүмкіндіктері болжамдалған болатын.

1964 жылы (II түлектер) Намаз Ізімбергенұлы институтты қызыл дипломға аяқтап, оған одан әрі жетілу үшін сабақ беруге кафедрада қалу ұсынылған. Алайда 26 жастағы жігіт теориялық білімін аз деп санай отырып, тәжірибе керектігін сезінген, сол себепті педагогикалық қызметпен айналысу жайлы көптеген ұсыныстардан бас тартқан.

Келесі екі жыл (1964–1966) Медицина институтының ректоры Николай Дмитриевич Растопчинның ұсынымы бойынша Ақтөбе облыстық аурухананың хирургия бөлімшесі базасында Ақтөбе медицина институтының госпитальді хирургия кафедрасының хирургия бойынша клиникалық ординатурасында оқудан өткен (қазіргі уақытта Ақтөбе қаласының «Жедел медициналық жәрдем ауруханасы» ШЖҚ МКК).

Ол кезде, госпитальді хирургия кафедрасының жетекшісі (1963–1969) медицина ғылымдарының кандидаты, доцент, Екінші дүниежүзілік соғыс ардагері, әскери-дала хирургі, травмотолог Георгий Прокопьевич Барсуков болатын. Г.П. Барсуков өзінің шәкірттеріне хирургиялық практикалық жұмыстың іргетасын нығайтты. Оқу кезінде Намаз анестезиолог мамандығын да игереді.

Жанұясы

1960 жылы институттың 3-курсында оқып жүріп, Намаз Ізімбергенұлы Ақтөбе медицина училищесінің түлегі Тагабергенова Тойбикемен отбасы құрады (1940 жылы туған, Ресейдің Оренбург қаласының тумасы, Кіші жүздің Жағалбайлы руынан).

Кейіннен, жанұяны және балаларды күтіп-қарау сияқты отбасылық міндеттерге қарамастан, Тойбике Ақтөбе медицина институтының кешкі бөлімшесін бітіреді (1965–1972), кейін инфекциялық аурулар кафедрасында клиникалық ординатураны (1972–1974) аяқтайды.

1974 жылы Тойбике Ақтөбе облыстық аурухананың инфекциялық бөлімшесінің дәрігері болып жұмысқа орналасады, кейіннен 34 жыл бойы (1976–2010) зейнеткерлікке шыққанға дейін осы инфекциялық бөлімшені басқарады.

Туыстар мен достардың ортасында Намаз Ізімбергенұлы өзінің қалыптасуында жұбайының қолдауы мен көмегі жайлы бірнеше рет осылай айтқан болатын: «Тойбике сияқты жұбай егер басқа хирургке тұрмысқа шыққанда, міндетті түрде оны Академик етер еді».

Бірлескен некеде 3 бала тәрбиелеп өсірген.

Баласы - Мирсаид, 1-қаңтар 1962 жылы туған, (немерелері Дана, Әліби), 1985 жылы Ақтөбе медицина институтын «қызыл» дипломға бітіріп, кейін КСРО Медицина ғылымдар академиясының Жалпыкеңестік хирургия ғылыми орталығының ординатурасында оқудан өткен (қазіргі кезде академик Б.В.Петровский атындағы Ресейлік хирургия ғылыми орталығы). Хирург бола жүре, Ақтөбе облыстық аурухананың хирургия бөлімшесін басқарған.

Әкесінен үлгі ала отырып, 1998 жылы кандидаттық, ал 2001 жылы докторлық диссертация қорғаған.

Намаз Ізімбергенұлы зейнеткерлікке шыққаннан кейін, 2004–2009 жылдары госпитальді хирургия кафедрасын басқарды.

Әкесінің ісін жалғастыра отырып, Мирсаид Намазұлы Қазақстанда ішекке озондалған ерітінділерді зондтық енгізу әдісін практикаға енгізеді.

2004 жылдан бастап академиктер В.С.Савельев (Мәскеу қаласы) және М.А.Алиевтің (Алматы қаласы) ұсынымдары бойынша Қазақстанда абдоминальді сепсисті диагностикалау және емдеу стандарттарын енгізеді.

2005 жылы клиниканың практикасына перитониттердің жаңа халықаралық сыныптамасы және APACHE II, SAPS ауруымен шалдыққандардың жай-күйінің ауырлығын бағалаудың жаңа шкаласы енгізіледі, осы патологияны емдеуде жаңа тәсілдер әзірленеді, жаңа тұжырымдаманы ескере отырып, кафедра да оны барлық республика ауқымында енгізу мәселесінде жұмыс атқарады.

Намаз және Мирсаид Ізімбергеновтердің бастамасы бойынша 2006 жылы Қазақстанда алғаш рет субординаторлар-интерн хирургтердің оқу бағдарламасына эндовидеохирургия-лапароскопияның ресми циклі енгізіледі, ал 2009 жылы кафедра базасында жүкті және босанған әйелдерге кезек күттірмейтін хирургиялық көмек көрсету бойынша облыстық орталық ұйымдастырылады.

Кафедрада басшылық еткен кезде 2 ғылым кандидатын дайындады.

2010 жыл мен қазіргі уақыт аралығында Астана қаласында «Астана медицина университеті» КеАҚ-да профессор болып жұмыс істейді.

Қызы – Гүлмира, 17-мамыр 1970 жыл – 8-тамыз 2020 жыл (немересі Дилара) сондай-ақ Ақтөбе медицина институтын «қызыл» дипломға бітірген, медицина ғылымдарының кандидаты, М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университетінде педагогикалық қызметпен айналысқан.

Қызы – Жанна, 23-ақпан 1978 жылы туған (немерелері Айя, Айзере), К.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университетін экономика факультеті бойынша бітірген, кәсіпкерлік қызметпен айналысады.

Ғылыми және еңбек жолы

1966 жылы 3 жылға КСРО Денсаулық сақтау министрлігінің Ленин орденінің Мәскеу жалпыодақтық орталық дәрігерлерді жетілдіру институтының аспирантурасына оқуға түседі (қазіргі кезде Ресейлік үздіксіз кәсіби білім беру медицина академиясы, Мәскеу қаласы). Кейін сол жерде докторантураны аяқтайды (1973-1975).

Медицина ғылымдарының кандидаты (1970), доцент (1977), медицина ғылымдарының докторы (1979, диссертация тақырыбы: «Бауыр мен өт жолдарының хирургиялық патологиясы кезіндегі диагностикалық тактика»), профессор (1982), ҚР Ұлттық ғылымдар академиясының мүшесі-корреспонденті (1994), ҚР Медицина ғылымдары академиясының академигі (1995), Ұлттық ғылымдар академиясының академигі (2004).

1969 жылы аспирантураны аяқтап, ол Ақтөбе медицина институтының госпитальді хирургия кафедрасына ассистент болып жұмысқа орналасады, бұл Намаз Ізімбергенұлының барлық еңбек жолындағы жұмыс орны болады.

1975-1978 жылдары кафедрада доцент болып жұмыс істейді, ал кейіннен 24 жыл бойы (1979-2003) Намаз Ізімбергенұлы госпитальді хирургия кафедрасын басқарады, зейнеткерлікке шыққаннан кейін 2003 жылғы күзден бастап осында профессор болып қалады.

Оның басшылығымен перифериялық ЖОО кафедрасы кезек күттірмейтін хирургия мен перитонит проблемалары бойынша мамандарды даярлау жөніндегі жетекші ғылыми-әдістемелік орталыққа айналады, ол еліміздің медицина ортасында «Н.І.Ізімбергенов академигінің мектебі» ретінде мәлім.

Кафедрада әзірленетін ғылыми проблемалардың бағыттары әртүрлі: бұл гепатобиллиарлы хирургия, анестезиология және интенсивті терапия, лапароскопия, перитонитті және іш қуысы органдарының іріңді-септикалық ауруларын емдеу мәселелері.

Клиникалық практикаға осы зерттеулердің нәтижелерін енгізу ауруға шалдыққандарды емдеуді едәуір жақсартты. Перитонит, ішектен тамақ өтпеу, панкреонекроз, сепсис сияқты аса ауыр аурулар кезінде адам өлімі 3 есеге азайды.

Нәтижесінде, 1990 жылы ҚазКСР Денсаулық сақтау министрлігінің бұйрығымен кафедра базасында Перитонит және кезек күттірмейтін хирургия жөнінде республикалық орталық ұйымдастырылды. Орталықты ұйымдастыру перитонит проблемасын егжей-тегжейлі зерделеу жүргізуге мүмкіндік берді. Кафедра базасында ТМҰ елдері хирургтерінің қатуымен республикалық ғылыми-практикалық конференциялар өткізіле бастады. Ұжымның ғылыми байланыстары кеңейді, жұмыстар жетекші ғылыми ұжымдар – А.Н.Сызганов атындағы хирургия ғылыми орталығы (Алматы қаласы), Н.В.Склифосовский атындағы ҒЗИ (Мәскеу) ұжымдарымен жүргізілді. Ақтөбе медициналық институты базасында хирургия бойынша кандидаттық диссертацияларды қорғау бойынша мамандандырылған кеңес ұйымдастырылды.

Өңірде асқазан-ішек трактісіне, өт жолдарына, ұйқы безінде және т.б. реконструктивті-қалпына келтіру операциялары, ошақты және диффузиялы бауыр аурулары бойынша радикалды операциялар орындала бастады. Практикаға бауырдың II-III сегменттерінің резекциясы, бауырдың циррозы кезінде оны лазерлі тоннельдеу әдістері енгізілді.

Аурухананың жақсы жабдықталуы мен заманауи жоғары тиімді жедел араласудың енгізілуі оны барлық Батыс Қазақстан өңірі үшін емдеу-диагностикалық, консультативтік орталыққа айналдырды.

Бұдан бөлек, 1980-2000 жылдары Н.Ізімбергенов консультант ретінде Маңғыстау және Атырау облыстарының хирургиясын дамытуға айтарлықтай үлес қосты.

Н.Ізімбергеновтың негізгі ғылыми-зерттеу жұмыстары бауырдың өт айдау жолдарының ауруларын емдеуге, кезек күттірмейтін, іріңді хирургияға, перитониттің күрделі формаларын, панкреатитті және т.б. емдеуге, ал соңғы жылдары – хирургиялық ауруларды оперативті емдеу практикасында эндовидеоскопиялық әдістерді қолдануға арналған.

Ол іш қуысы органдары ауруларының және олардың асқынуының профилактикасы мен оны емдеу әдістерін, перитонит және панкреатит кезінде операцияның лапароскопиялық әдістері, операциядан кейінгі кезеңде іш қуысының лапароскопиялы озоносанациясының ерекше тәсілдерін практикаға енгізді. Іш қуысының асқынған іріңді-қабыну аурулары кезінде (перитонит) лапароскопия мүмкіндіктерін кеңінен пайдалана бастады, оны операцияға ғана емес, сонымен бірге іш қуысын іш жағынан жууға да пайдаланды. Іріңді-септикалық аурулар кезінде ағзаның детоксикациясы үшін адам плацентін қолданудың емдік әсерін зерделеді.

400 астам ғылыми жарияланымның авторы, оның ішінде монографиялар, дәрігер-хирургтер үшін оқу-әдістемелік құралдар, студенттер үшін оқу құралдары, хирургиялық терминдердің орысша-қазақша сөздігі, туындыларға 19 авторлық куәлігі бар, тәжірибелік хирургияның жаңа өзекті мәселелері бойынша алдын ала патенттері және патенттері бар.

Оның жетекшілігімен 5 докторлық және 27 кандидаттық диссертация қорғалды.

Намаз Ізімбергенұлы емдеу, ғылыми-педагогикалық қызметпен қатар, қомақты қоғамдық жұмыспен айналысқан – 1979 жылдан бастап Ақтөбе облыстық хирургтер қоғамының төрағасы, Республикалық хирургтер ассоциациясы басқармасының, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің хирургия бойынша проблемалық комиссиясының мүшесі болды, Ақтөбе медицина институтының жанында диссертациялық кеңесті ұзақ уақыт басқарды, «Вестник хирургии Казахстана», «Синграальная хирургия» (Ресей), «Западно-Казахстанский медицинский журнал» (ҚР, Ақтөбе), «Валеология» (Астана) журналдарының редакциялық кеңесі құрамына кірді. Батыс Қазақстанның облыстарының ғылыми қоғамдары жұмысына белсенді қатысты.

Жарияланымдары

Монографиялардың, оқу құралдарының, әдістемелік ұсынымдардың, кітаптардың авторы:

1. Лечение острого панкреатита и холецистопанкреатита (методические рекомендации). Актюбинск, 1980. – 18 б. [Л.Н.Фарафоновамен бірге].

2. Диагностика и лечение острого аппендицита (методические рекомендации). Актюбинск, 1981. – 11 б. [М.М.Шаферманмен бірге].

3. Лечение неотложных состояний в хирургической клинике (учебное пособие для субординаторов). Актюбинск, 1981. – 21 б. [К.Ж.Жанабаевпен бірге].

4. Профилактика тромбоэмболических осложнений в раннем после операционном периоде у хирургических больных (методические рекомендации). Актюбинск, 1982. – 21 б. [М.К.Юсубалиевпен, А.К.Мантаевпен бірге].

5. Дифференциальная диагностика острых хирургических заболеваний брюшной полости и острых кишечных инфекций (методические рекомендации). Актюбинск, 1983. – 15 б. [К.Д.Дуйсеновпен бірге].

6. Антибиотики в хирургии (учебное пособие). Актюбинск, 1983. - 15 б. [Р.С.Кузденбаевамен, Л.Н.Фарафоновамен, К.Д.Дуйсеновпен бірге].

7. Диагностика и лечение острых хирургических заболеваний органов брюшной полости (учебное пособие). Актюбинск, 1984. - 87 б. [Л.Н.Фарафоновамен, М.М.Шаферманмен, В.А.Галкинмен бірге].

8. Профилактика осложнении острых хирургических заболевании брюшной полости в условиях сельских регионов Казахстана (методические рекомендации). Актюбинск, 1988. – 10 б. [М.М.Шаферманмен бірге].

9. Открытый живот с управляемой лапаростомией и хирургии перитонита (методические рекомендации). Актюбинск, 1989. – 20 б. [М.М.Шаферманмен бірге].

10. Активные методы лечения местного гнойного перитонита. (методические рекомендации). Актюбинск, 1991. – 10 б. [Н.А.Акатаевпен, К.Ж.Аскангалиевпен бірге].

11. Хирургиялық деонтология. Актюбинск, 1992. - 120 б.

12. Русско-казахский словарь хирургических терминов (учебное пособие). Ақтөбе, 1993. - 65 б. [С.М.Келимбердиевпен бірге].

13. Іш қуысының жедел хирургиялық аурулары. Ақтөбе, 1993. - 210 б.

14. Интубация кишечника: ошибки, осложнения и их профилактика. (методические рекомендации). Актюбинск қаласы, 1993. – 17 б. [М.Н.Изимбергеновпен, М.М.Шаферманмен, Р.Н.Фахрутдиновпен бірге].

15. Регионарная эндолимфатическая антибиотикотерапия в комплексном лечении острого осложненного холецистита (методические рекомендации). Актюбинск. 1993. – 15 б. [Б.С.Жакиевпен бірге].

16. Лазеры в хирургии осложненных форм острого холецистита (методические рекомендации). Актюбинск, 1993. 13 б. [А.К.Мантаевпен бірге].

17. Орысша-қазақша хирургиялық сөздік. Ақтөбе, 1994. - 63 б. [С.М.Келимбердиевпен бірге].

18. Открытый метод лечения перитонита. Алматы: “Гылым”, 1994. - 208 б. [М.А.Алиевпен, М.М.Шаферманмен, Е.И.Бреховпен бірге].

19. Методическое пособие медицинских терминов [для субординаторов хирургов]. Актюбинск, 1994. - 94 б.

20. Оптимизация работы отделения санитарной авиации по оказанию лечебно-консультативной помощи при ОХЗ и травмах органов брюшной полости (методические рекомендации). Актюбинск, 1995. 18 б. [А.К.Каржауовпен бірге].

21. Лапароскопическая аппендэктомия (методические рекомендации). Актюбинск. 1996. – 18 б. [В.И.Котлобовскиймен, С.Ж.Шанбаевпен, Б.И.Баспаевпен, А.Б.Байжаркиновамен бірге].

22. Динамическая оментопанкреатостомия в лечении острого деструктивного панкреатита и панкреатогенного перитонита (методические рекомендации). Алматы, 1996. 10 б. [М.М.Шаферманмен, Н.А.Акатаевпен, Б.Б.Базарбаевпен, А.У.Уразмагамбетовпен бірге].

23. Выбор методов анестезии при многократных программированных лапаросанациях у больных с распространенным перитонитом (методические рекомендации). – Актюбинск, 1997. – 18 б. [К.Ж.Жанабаевпен, Ж.Н.Саркуловамен бірге].

24. Послеоперационный перитонит. Алматы, 1997. - 100 б. [Б.Б.Базарбаевпен бірге].

25. Использование плаценты человека в хирургической клинике в качестве биосорбента (методические рекомендации). – Актюбинск, 1998. – 13 б. [Б.С.Жакиевпен, У.Г.Карсакбаевпен бірге].

26. Оптимизация фракционного плазмафереза в хирургии (методические рекомендации). Актюбинск, 1998. – 8 б. [В.Н.Сабадашпен, У.Г.Карсакбаевпен бірге].

27. Очерки хирургической деонтологии. Алматы, 1999. – 144 б.

28. Практическое пособие по диагностике и лечению острых хирургических заболеваний брюшной полости. (Редактор). Ақтөбе, 2000. - 58 б. [М.Н.Изимбергеновпен, С.М.Келимбердиевпен, Н.А.Акатаевпен, Б.С.Жакиевпен бірге].

29. Активные методы лечения тяжелых форм акушерство-гинекологического перитонита (методические рекомендации). Ақтөбе, 2000. – 21 б. [Т.М.Укыбасовамен, С.Т.Капановпен, Б.Ж.Каримовамен бірге].

30. Тактика оперативных вмешательств на желудочно-кишечном тракте в условиях разлитого перитонита и при высоких кишечных свищах (методические рекомендации). Ақтөбе, 2000. - 10 б. [М.Н.Изимбергеновпен, А.А.Елемесовпен, К.Т.Адайбаевпен бірге].

31. Использование озонированных растворов в экстренной абдоминальной хирургии (методические рекомендации). Ақтөбе, 2000. - 13 б. [М.Н.Изимбергеновпен, Б.Ш.Ескараевпен, А.А.Елемесовпен, К.Т.Адайбаевпен бірге].

32. Экстракорпоральная плацентоплазмосорбция в хирургической клинике (методические рекомендации). Ақтөбе, 2001. – 16 б. [Б.С.Жакиевпен, У.Г.Карсакбаевпен бірге].

33. Лапароскопическая хирургия тубоовариальных воспалительных образований придатков матки и пельвиоперитонита (методические рекомендации). Ақтөбе, 2001г. 22 б. [Т.М.Укыбасовамен, В.И.Котлобовскиймен, А.А.Шангараевамен, Б.Ж.Каримовамен бірге].

34. Биогемосорбция через фрагменты плаценты человека в хирургической клинике (методические рекомендации). Ақтөбе, 2001. - 18 б. [Б.С.Жакиевпен, В.Н.Сабадашпен, У.Г.Карсакбаевпен, Ж.Н.Саркуловамен, К.С.Иманбаевпен бірге].

35. Интраинтестинальная чреззондовая озонотерапия в комплексном лечении разлитого гнойного перитонта (методические рекомендации). Ақтөбе, 2002. - 28 б. [С.Н.Кобландинмен, Н.В.Миронюкпен бірге].

36. Регионарная эндолимфатическая антибиотикотерапия в комплексном лечении гнойно-воспалительных заболеваний органов брюшной полости (методические рекомендации). Ақтөбе, 2002. – 15 б. [Б.C.Жакиевпен бірге].

37. Лечение гнойных ран. Ақтөбе, 2002. - 137 б.

38. Лечение неотложных состояний в хирургической клинике (на казахском языке, учебное пособие). 2002. - 40 б. [К.Ж.Жанабаевпен бірге].

39. Внутрикишечная зондовая озонотерапия в хирургии разлитого гнойного пертонита. Ақтөбе, 2003. - 198 б. [М.Н.Изимбергеновпен, А.А.Елемесовпен, К.С.Абишевпен бірге].

40. Гемоплацентоперфузия в хирургической клинике. Ақтөбе, 2003. – 256 б. [Б.С.Жакиевпен бірге].

41. Методы детоксикационной терапии в хирургической клинике. (Редактор). Ақтөбе, 2003. - 50 б. [М.Н.Изимбергеновпен, С.Ж.Сахиповпен, Б.С.Жакиевпен, В.Н.Сабадашпен, Ж.Н.Саркуловамен бірге].

42. Местное использование плацентарной ткани в лечении гнойных ран (методические рекомендации). Ақтөбе, 2003. – 24 б. [У.Г.Карсакбаевпен, М.А.Садуовпен, Р.И.Изимовамен бірге].

43. Кто может стать хирургом (введение в специальность). Ақтөбе, 2004. - 36 б.

44. Кім хирург бола алады (мамандыққа кіріспе). Ақтөбе, 2004. -38 б.

45. Хирург Мұхтар Әлиев - хирургтің көзімен. Ақтөбе, 2004. - 99 б.

46. Іш куысының жедел хирургиясы. (руководство по хирургии на казахском языке). Ақтөбе, 2006. - 310 б. [М.Н.Изимбергеновпен бірге].

47. Кафедра госпитальной хирургии (история становления и развития с комментариями автора). Ақтөбе, 2012. – 90 б.

48. Очерки по педагогике высшей медицинской школы. Ақтөбе, 2013. – 187 б.

49. О, Тәңірім, бұл мен ғой... Ақтөбе, 2017. – 282 б.

50. Мейірбикелер. Ақтөбе, 2018. – 43 б.

Авторлық куәліктер, патенттер және алдын ала патенттер:

1. Способ лечения острого гнойного перитонита. А.с. СССР №1421317 – 1988 ж. [тең автор М.М.Шаферман]

2. Способ эндолимфатической антибиотикотерапии при осложненном холецистите. Патент РК №1832012 – 1992 ж. [тең автор Б.С.Жакиев]

3. Раствор-консервант крови для лечебного фракционного плазмофереза. Патент РК №20132 – 1996 ж. [тең авторлар В.Н.Сабадаш, Ю.И.Будчанов]

4. Способ защиты клеток крови при гемосорбции. Предпатент РК №31836 – 1999 ж. [тең авторлар Г.Н.Изимбергенова, В.Н.Сабадаш]

5. Способ профилактики осложнений при интубации кишечника через концевую илеостому. Предпатент РК №10385 – 1999 ж. [тең авторлар М.Н.Изимбергенов, З.Б.Бралов]

6. Способ экстракорпоральной детоксикации организма. Предпатент РК №29390 – 1999 ж. [тең авторлар Б.С.Жакиев, К.Г.Карсакбаев, Р.З.Исмагилов]

7. Способ обработки культи червеобразного отростка при лапароскопической аппендэктомии. Предпатент РК №12300 – 2000 ж. [тең авторлар К.К.Жолмухамедов, М.Х.Кузбаков, М.Н.Изимбергенов, М.Н.Жумабаев]

8. Способ лечения эндотоксикоза. Предпатент РК №31086 – 2000 ж. [тең авторлар Б.С.Жактев, В.Н.Сабадаш, К.Ж.Айтуов]

9. Модифицированный способ гемоплацентосорбции. Предпатент РК №32837 – 2000 ж. [тең авторлар Б.С.Жакиев, У.Г.Карсакбаев, К.С.Иманбаев]

10. Способ лечения гнойных заболеваний гениталий. Предпатент РК №30675 – 2000 ж. [тең авторлар С.Т.Капанов, Г.Н.Кисманова]

11. Модифицированный способ гемоплацентосорбции. Предпатент РК №2000/1224 – 2000 ж. [тең авторлар Б.С.Жакиев, У.Г.Карсакбаев, К.С.Иманбаев]

12. Способ перманентной гепаринизации при экстракорпоральной гемоплацентосорбции. Предпатент РК №34038 – 2001 ж. [тең авторлар Б.С.Жакиев, М.К.Джаканов, А.А.Калиев]

13. Способ улучшения заживления кишечных анастомозов лекарственной смесью. Предпатент РК №10747 от 15.11.1999 ж. [тең авторлар М.Н.Изимбергенов, А.А.Елемесов]

14. Способ консервации плацентарной ткани. Предпатент РК №37552 – 2002 ж. [тең авторлар Л.Ж.Райханова, Б.В.Засорин, М.А.Садуов]

15. Способ оценки анестезиологического и операционного риска в хирургии перитонита. Предпатент РК №39441 – 2002 ж. [тең авторлар Ж.Н.Саркулова, М.М.Оразов]

16. Способ комплексного лечения разлитого гнойного перитонита с использованием озонированных растворов. Предпатент РК №14614 – 2003 ж. [тең авторлар М.Н.Изимбергенов, А.А.Елемесов, К.С.Абишев].

17. Способ стимуляции регенерации сухожилии. Предпатент РК №41542 – 2003 ж. [тең авторлар З.А.Идиев, С.Ж.Исаев].

18. Способ коррекции иммунологических нарушений при гнойно-септических заболеваниях. Предпатент РК №16782 – 2004 ж. [тең авторлар М.Н.Изимбергенов, Б.В.Засорин, М.Х.Бигалиев, Е.К.Каратаев]

19. Способ лечения плацентарным перфузатом гнойно-септических заболеваний. Предпатент РК №51017 – 2005 ж. [тең авторлар Б.С.Жакиев, К.С.Иманбаев].

Марапаттары

«Құрмет» ордені («Почет», 2015)
«Еңбек ардагері» медалі («Ветеран труда», 2016)
«Отличнику здравоохранения» төсбелгісі
«Высшая школа СССР – за отличные успехи в работе» төсбелгісі
«Ақтобе қаласының құрметті азаматы» төсбелгісі («Почетный гражданин города Актобе», 2002)
«Түпқараған ауданының құрметті азаматы» төсбелгісі («Почетный гражданин Тупкараганского района», 2007)
«Денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін» төсбелгісі («За вклад в развитие здравоохранения», 2009)
«Қазақстан Республикасының ғылымын дамытуға сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісі («За заслуги в развитии науки Республики Казахстан», 2012)
«Актобе облысына сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісі («За заслуги перед Актюбинской областью», 2017)
Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындары ассоциациясының А.Байтұрсынов атындағы алтын медалі (2017)
«Евразия» қоғамдық қорының «Алтын скальпель» дипломы және құрмет белгісі (2005)
«Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 20 жыл» мерекелік медалі («20 лет независимости Республики Казахстан», 2011)
«Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 25 жыл» мерекелік медалі («25 лет независимости Республики Казахстан», 2016)
«Ақтау қаласына 50 жыл» мерекелік медалі («50 лет городу Актау», 2013)
«Ақтобе қаласына 150 жыл» мерекелік медалі («150 лет городу Актобе», 2019)
«Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина университеттің дамуына қосқан үлесі үшін» медалі («За вклад в развитие Западно-Казахстанского государственного медицинского университета имени Марата Оспанова», 2017)
«Компания Нұрдәулет Актобе» ЖШС Н.И.Изимбергенов атындағы стипендия бекітті (2000-2005).

Құрмет атақтары

Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген ғылым және техника қайраткері (1998)
Халықаралық хирургтер қоғамының мүшесі (International Society of Surgery, Швейцария, 1999)
Ақтөбе қаласының құрметті азаматы (2002)
Маңғыстау облысы Түпқараған ауданының құрметті азаматы (2007)
А.Н.Сызғанов атындағы Ұлттық хирургия ғылыми орталығының құрметті профессоры (1997)
А.Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің құрметті профессоры (2016)
К.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университетінің құрметті профессоры (2017)

Н.І.Ізімбергеновтің өмірі мен шығармашылық жолы туралы мәліметтер

Справочник: Кто есть кто в Казахстанской науке. Алматы, 1999 жыл, 200-б.
Энциклопедия Актюбинской области. Ақтөбе, 2002 жыл, 449-450-б.
Национальная академия наук Республики Казахстан: Энциклопедический справочник. Алматы, 2006 жыл, 174-б.
Ұлттық энциклопедия – Қазақстан. Алматы, 2007 жыл, 9 том, 648-649 б.
Энциклопедия: Лучшие люди Казахстана (выпуск II). Алматы, 2010 жыл, 472-б.
Энциклопедический справочник: «Ақтөбе – құтты мекен». Алматы, 2017 жыл, 247-б.
Энциклопедия: Золотой фонд ученых медицины Казахстана. Алматы, 2008 жыл, 170-173-б.

Дереккөздер