Павлодар Ертіс өңіріндегі 1916 жылғы Ұлт-азаттық көтеріліс
1916 жылғы Ұлт-азаттық көтеріліс — 19-43 жастағы Қазақстан, Орталық Азия және жартылай Сібір жұртшылығының ер адамдарын тыл жұмыстарына әскерге мобилизациялау туралы 1916 жылғы 25 маусымдағы патша тапсырмасына қарсы Қазақстандағы жаппай ұлт көтерілісі
Оқиға тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ел арасында патша билігінің саясаты мен соғысқа қарсылық ұлғая бастады. Халық арасында соғыс пен патша үкіметінің саясатына деген наразылық ұлғая түсті. Патшаның тыл жұмыстарына адамдарды күштеп әкету туралы жарлығынан кейін толқу күшейді. 1916 ж. тамызында алты үезбен (Семей, Өскемен, Қарқаралы, Бұқтарма, Зайсан және Павлодар).
Семей облысы бойынша 85479 адам әскерге жіберілді.Павлодар облысы Көтерілісшілер саны ресми мәліметтер бойынша 4 мың адамға жетті. Павлодар үйезінің Қызылтау болысында Ағабай Қоқабаев басшылығымен Сүйіндік руынан 80 жігіт бастаған көтеріліс шарпыды. Жақын көмекшілері Қ. Жалмағамбетов, Е. Кәрібаев, Н. Бісмілда, Ш. Байборда болды. Қаруланып, әскер Қызыл тауға кетті, онда қылыш пен найза дайындайтын ұстахана ұйымдастырылды. Осы уақытта Ақкелін болысында да толқу басталды. Ағабай Қоқобаев бірігіп күресуге ұсыныс жасау үшін елшілерді жібереді. Алайда оның елшілер кеш қалады. Павлодардан шыққан атты әскер ақкеліндіктерді таратып жібереді. Атты әскермен қатал шайқас 21 қыркүйек пен 3 қазан аралығында Алабас шатқалында өтеді, ірі қақтығыстар Қаражар шатқалында өтті.[1].
Ескерту[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ 1. Павлодар облысының мұрағаттық қызметі. Айтулы даталар күнтізбесі (қолжетпейтін сілтеме)
Әдибиет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Павлодар. Павлодарская область. Энциклопедия, Павлодар., 2003; Казахстан, А-А., 1969 (Павлодарское Прииртышье)