Путлер
.jpg)
Путлер — бұл идеологиялық клише, Путин және Гитлер есімдерін біріктіру арқылы қалыптасқан неологизм.[1] Көбінесе «Путлер Капут!» ұранының бөлігі ретінде қолданылады. (немесе нем. Putler Kaputt!),[2] теріс идеологиялық коннотацияға ие.
Ішкі ресейлік наразылық қозғалысында қолдануы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ұран 2009 жылы атақ пен құқықтық бағаға ие болды. «Путлер капут!» деген жазуы бар плакат. 2009 жылы 31 қаңтарда Владивосток қаласында Ресей Федерациясының Коммунистік партиясы ұйымдастырған митингіге қатысушылардың бірі алып келген.[3]
Бұл постер үшін Владивосток прокуратурасы партияға ескерту жасадые[4][5]. Өлкетану комитеті бұл фактіні өз сайтында келесі мәтінді жариялау арқылы түсіндірді: «Бұл ұранның авторы путлер есімді автобизнеспен айналысатын нақты адамды меңзеді, ол шетелдік көліктерге баж салығының өсуіне байланысты аяқталды: осы жағдайға байланысты ол жұмыссыз қалды, көп балалы отбасын асыраған ақшасы жоғалып кетті. Жалпы, ол, өлкенің мыңдаған басқа тұрғындары сияқты, өмір сүру және жұмыс істеу мүмкін емес Приморьеден тыс жерлерге шығуға ниетті». Ресей Федерациясы Әділет министрлігінің теңіз жағасындағы сот сараптамасы зертханасының бағалауы бойынша, ұран "В. В. Путиннің жеке басын немесе қызметін айқын эмоционалды бағалайды. мемлекеттік биліктің өкілі ретінде және қорлайтын сипатта".
.jpg)
"Путлер капут" ұраны 2011 жылғы 4 желтоқсандағы Мемлекеттік Думаға және 2012 жылғы президенттік сайлауға байланысты Мәскеудегі оппозициялық митингілердегі наразылықтар кезінде де қолданылды.
Ресейдің Қырымды қосып алғаннан кейін[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бұл пейоративті сөздің танымалдығы 2014 жылы өсті (атап айтқанда, "жыл сөзі 2014" байқауына ұсынылды), кейбір саясаткерлер мен публицистер 1938 жылы Аустрияның аншлюсімен салыстырған Қырымды Ресей аннексиялағаннан кейін, содан кейін Германия Екінші дүниежүзілік соғысты бастады[5][6]. Washington Post газетінің журналисі Теренс МакКой 2014 жылғы 23 сәуірдегі мақаласында осындай бірқатар мәлімдемелер келтіріп, "Putler — hands off Ukraine " (аударғанда ағылш. — "Путлер-Украинадан қолыңды тарт") және "Putler Kaput!" және Владимир Путин мен Адольф Гитлердің бет-әлпетін байланыстыратын суреттермен.[6] Бірқатар орыс лингвистері бұл басылымды оқырмандар арасында Путиннің теріс бейнесін саналы түрде қалыптастыру деп санады. Courthouse News Service басылымының бағалауы бойынша "Путлер" лақап аты украиналық үгіт-насихаттың бөлігі болып табылады[7].
2014 жылдың шілдесінде футболдан әлем чемпионатының фотосуреттері пайда болғаннан кейін, онда бір-бірінің қасында трибуналарда отырып, оның соңғы матчын Ресей президенті Владимир Путин мен Германия канцлері Ангела Меркель бақылап отырды, әлеуметтік желілерде бұл фотосуретке "Danke, Frau Putler" ("рахмет, Путлер ханым") деп жазылған пікірлер пайда болды). Мұндай пікірлердің авторлары канцлердің Ресей-Украина соғысына қатысты ұстанымына наразы украиндар болып саналады.
Гитлермен Тарихи параллельдер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кейбір шолушылар Путиннің 2022 жылы Украинаға басып кіру кезіндегі мәлімдемелері мен әрекеттері мен Гитлердің Екінші дүниежүзілік соғысқа дейінгі және оның басындағы риторикасы мен әрекеттері арасындағы ұқсастықтарды атап өтті. Сонымен, экономика және саясат ғылымдарының докторы, АҚШ Қорғаныс министрінің бұрынғы орынбасары Дов Закхайм Судетен аймағын басып алу кезіндегі Гитлердің риторикасы мен Украинаға басып кіру кезіндегі Путиннің риторикасы арасында ұқсастық бар деп мәлімдейді — Гитлер Судет облысында Чехословакия құрамында болғысы келмейтін немістер тұрады деп мәлімдеді, Путин ДХР-да және ЛХР Украинаның құрамында болғысы келмейтін және Украина үкіметінің қысымына ұшыраған орыстар тұрады.[8] Тарихшы Бенджамин Натанс атап өткендей, Путин КСРО ыдырағаннан кейін ұлттық қорлау сезіміне түрткі болуы мүмкін, өйткені Гитлер Бірінші дүниежүзілік соғыста Германияның жеңілуіне түрткі болды[9].
Тимоти Снайдер путинизмнің әдістерінің бірі — фашизм (немесе рашизм) өзін — өзі-басқалардың фашистері ретінде таңбалау деп санайды[10].
Тағы да қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ ВЕСТНИК Нижегородского государственного лингвистического университета им. Н.А. Добролюбова
- ↑ Словотворчество как проявление политических пристрастий
- ↑ Путлер вне закона
- ↑ Путлер вне закона. expert.ru (3 сәуір 2009).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 1 тамыз 2019.
- ↑ a b Потсар А. Н. Главные слова и фразы жителей России в 2014 году. dp.ru (19 желтоқсан 2014).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 2 тамыз 2019.
- ↑ a b McCoy T. Here’s ‘Putler:’ The mash-up image of Putin and Hitler sweeping Ukraine. The Washington Post (23 сәуір 2014).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Cain Burdeau Russia warns of World War III, West boosts arms to Ukraine (ағыл.) (26 April 2022).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Michael E. Ruane Putin’s attack on Ukraine echoes Hitler’s takeover of Czechoslovakia.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Russia’s attack on Ukraine, through the lens of history (ағыл.).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Пять признаков того, что Россия — фашистское государство. Мнение Тимоти Снайдера для The New York Times — Forbes.ua (орыс.) (20 мая 2022).(қолжетпейтін сілтеме)