Ресейдің азиялық бөлігі
Ресей Орал тауларынан шығысқа қарай Тынық мұхитқа дейін 5000 км-ге созылады. Ресей аумағының Моңғолиямен және Қытаймен шекарасының елеулі бөлігін Яблоневый және Становой тәрізді таулы қыраттар алып жатыр. Ресейдің азиялық бөлігін географиялық жағынан төрт көлемді аймаққа бөлуге болады: оңтүстіктегі таулы облыстар, Батыс Сібір жазығы, Орта Сібір таулы үстірті және Ресейлік Қиыр Шығыс. Бұл аймақтардың барлығы өте көлемді, жер бедері ландшафты мен өсімдіктері бойынша да өте сан алуан. Онда адамдар қоныстанбаған дерлік орасан үлкен аумақтар көп. Сібірде дүние жүзіндегі аса ірі орман массивтері орналасқан. Сібірдің куатты өзендеріндегі су электр станциялары Ресейдегі бүкіл электр қуатының 80%-ын өндіреді. Әсіресе Ангара өзенінде СЭС-тер көп. Орал тауларынан шығысқа қарай Жер шарындағы ең үлкен жазықтықтардың бірі Батыс Сібір жазығы созылып жатыр.
Батыс Сібір жазығы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жазық батыстан шығысқа қарай шамамен 1900 км-ге, солтүстіктен оңтүстікке қарай шамамен 2500 км-ге созылып, 3 млн км2 ауданды алып жатыр. Оның аумағының жартысынан көбі теңіз деңгейінен 100 м-ге жетер-жетпес тек оңтүстігі мен шығысында ғана 250 м-ден астам биіктікке көтеріледі. Жазықта дүние жүзіндегі ең көлемді батпақтар бар. Батыс Сібірден мұнай мен газдың 300-ден астам ірі кен орындары табылған. Ресейдің үлесіне дүние жүзінде табылған газ ресурстарының 33 пайызы мен оны өндірудің 28%-ы тиеді. Түмен облысындағы Нижневартовскіге таяу жердегі Самотлор кен орны — дүние жүзіндегі төрт мұнай алыбының бірі. Осында Түменде ең ірі газ кен орындары да ашылған. Осы жерден Ресейдің еуропалық бөлігін ғана емес, Орталық және Батыс Еуропаның көптеген елдерін газбен қамтамасыз ететін дүние жүзіндегі ең ұзын газ құбырлары басталады.[1]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. —Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-216-5
Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |