Санжар сұлтан
| Санжар сұлтан | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| Ізбасары | мемлекет ыдырады | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | ислам | |
| Жерленді | Мерв | |
| Жұбайы | Туркан қатын | |
өңдеу  |
||
Санжар сұлтан - (Туған жылы белгісіз, 1157 жылы қайтыс болған) - салжұқ әулетінің сұлтаны.
X-XI ғасырларда оғыз тайпасының билеушілеріне наразы салжұқ тайпасы бөлініп, өз сұлтандығын құрады. Осы салжұқ әулетінен шыққан Санжар сұлтан, ағасы Беркеарықтың қолдауымен 11 жасын Хорасанды басқарушы - уәли болып бекітіледі. Оған басқару ісін үйретуге әрі оның бас уәзірі етіп Абу-л-Фатх ат-Тұғрай, атабегі болып Құбаш әмір сайланады. 1097 жылы Санжар мен Беркеарық Хорезмді түгелімен соғыссыз-ақ иемденеді. Санжар сұлтанның билігі нығайып, иелігі Нишапурдан Термезге және Балх қаласына жетеді. Билікке деген бақталастықтың өршуінен, шешелері бір болса да, әкелері бөлек Санжар сұлтан мен ағасы Беркеарықтың арасында келіспеушілік пайда болады. Ақырында, 1100 жылы ағасы Беркеарық өз қарсыласы Хорасандық әмір Дадбек Хабашпен одақтасып, Санжарға қарсы шабады. Шайқаста Дадбек Хабаш қолға түседі, ал Беркеарық жеңіле бастаған сәтте бас сауғалап қашып кетеді. Нушжан түбіндегі осы шайқастан соң, Хорасан аймағы түгелімен Санжардың иелігіне өтеді.