Сведберг

Све́дберг — суда өлшенген бөлшектердің тұндыру жылдамдығының центрифуга немесе ультрацентрифугадағы ортадан тепкіш үдеуіне қатынасымен анықталатын жүйеден тыс өлшем бірлігі, s седиментация коэффиценті. Сведберг уақыт өлшемдігіне ие және оның сандық шамасы 10⁻¹³ с тең.

Дәстүрлі түрде седиментациялық талдауда вирустар, жасуша органеллалары, ақуыз макромолекулалары, полимерлер мен нуклеин қышқылдары сияқты наноөлшемді бөлшектердің (1—100 нм) седиментация коэффицентін өлшегенде қолданылады.

Берілген бірліктің халықаралық қабылданған қысқартылған белгісі — S (кейде Sv).

Швед физик-химигі Теодор Сведбергтің құрметіне аталған.

Анықтамасы

Бірдей бөлшектердің сұйықтықтағы тұндыру жылдамдығы $V$ үдеуге $a$ тура пропорционал:

$V=s\cdot a.$

Осы формуладағы пропорционалдық коэффициентін $s$ седиментация коэффициенті деп атайды және берілген формуламен анықтайды:

$s=V/a.$

Ол тұнатын бөлшектердің тығыздығы мен өлшемдеріне байланысты. Осылайша s = 1 Св өлшеміне ие бөлшектердің тұндыру жылдамдығы стандартты жердің ауырлық күшінің үдеуі (g ≈ 10 м/с²) әсерінде ≈10⁻¹² м/с тең.