Мазмұнға өту

Солтүстік Арал теңізі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Солтүстік Арал теңізі
Төменгі сурет — Көкарал бөгенінің құрылысына дейінгі Кіші Арал (2005 жыл), үстіңгі сурет — бөгеннің құрылысынан кейін (2006 жыл).
Төменгі сурет — Көкарал бөгенінің құрылысына дейінгі Кіші Арал (2005 жыл), үстіңгі сурет — бөгеннің құрылысынан кейін (2006 жыл).
Морфометрия
Теңiз деңгейiнен биіктігі42,2 м
Көлемі27 км³
Тереңдігі18 (2004 ж.) м
Орташа тереңдігі8,7 м
Гидрология
Судың тұздылығы9 ‰
Су алабы
Құятын өзенСырдария
Орналасуы
46°30′ с. е. 60°42′ ш. б. / 46.5° с. е. 60.7° ш. б. / 46.5; 60.7 (G) (O) (Я)Координаттар: 46°30′ с. е. 60°42′ ш. б. / 46.5° с. е. 60.7° ш. б. / 46.5; 60.7 (G) (O) (Я) (T)
Ел Қазақстан
АймақҚызылорда облысы
Солтүстік Арал теңізі (Қазақстан)
Солтүстік Арал теңізі
Солтүстік Арал теңізі (Қызылорда облысы)
Солтүстік Арал теңізі
Солтүстік Арал теңізі Ортаққорда

Солтүстік Арал теңізі, Кіші АралАрал теңізінің шағын солтүстік бөлігі, бұрынғы Көкарал түбегі мен Берг бұғазы (мойнағы) арқылы (Көкарал бөгеті арқылы) бөлінген. Жер аумағы 0,9 мың км2.

Кіші Аралдың Шевченко, Сарышығанақ, Бутаков атты шығанақтары бар. Теңіздің солтүстік-батыс бөлігінде Шұбартарауыз солтүстігінде Көктырнақ түбектері орналасқан. Көкарал жағалауы құмдақты, орталық бөлігіндегі абсолюттік биіктігі 161 м. Бөгеттің деңгейі 40 м. болған жағдайда бөгеттің орталық бөлігі мен Шевченко шығанағындағы су көлемі 21 км3 -ге дейін жетеді де Бутаков пен Сарышығанақ шығанақтарында су мүлдем болмайды. Сондықтан, Кіші Арал теңізінің су деңгейін 42 м-ге жеткізу көзделіп отыр. Сонда судың көлемі 27 м3 жетеді. Толық мәнді экология-экономикалық жұмыс істеу үшін Кіші Аралдың су көлемі 34 км3 -ден кем болмауы керек. Ол үшін келешекте Көкарал бөгетінің екінші, үшінші кезеңдерін салу көзделіп отыр.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]