Стэнфорд университеті

Стэнфорд Университеті (толық аталуы: ағылшын: Leland Stanford Junior University) — АҚШтың Калифорния штатындағы Пало Альтода орналасқан университет. Дүние жүзіндегі ең мықты университеттердің бірі. Университет 1891 жылы Калифорния губернаторы Леланд Стэнфордтың бастамасымен құрылған және университет оның ерте жасында дүниеден озған баласы Леланд Стэнфордтың (кіші) атымен аталған. Стэнфорд жыл сайын 6700 студент пен 8000 аспирантты қабылдайды. Университет бірнеше бөлімге бөлінген, атап айтқанда: бизнес, құқық, медицина, техникалық факультеттері. Аталған оқу орнын бітірген түлектер Yahoo!, Google, Electronic Arts секілді алып компаниялардың негізін қалаушылар болып есептеледі. 2025 жылы QS World University Rankings рейтингісі бойынша Стэнфорд университеті әлемдік рейтингте 6-орынды иеленген еді. Студенттер саны: жалпы 15200 студент оның ішінде 6800-і бакалавриат мамандығында білім алса, 8400-і аспиранттар пен докторанттар.

Қысқаша сипаттама

Стэнфорд университеті — бұл жаңалықтар, шығармашылық, инновациялар және әлемдік деңгейдегі медициналық көмек ордасы. Зерттеулер мен білім беру арқылы қоғамға пайда әкелудің негізгі миссиясына берілген Стэнфорд барлығы үшін тұрақты болашақ құруға, өзіміз және біздің әлем туралы жаңалықтарды ашуға, зерттеулерінің әлеуметтік әсерін арттыруға және студенттерді жаһандық азаматтар ретінде тәрбиелеуге ұмтылады. Жыл сайын 7,000-нан астам бакалавриат және 9,000-нан астам магистратура студенттері Стэнфордта оқуға түседі.

Университет Сан-Франциско шығанағы аймағында, Muwekma Ohlone тайпасының ата-бабалар жерінде орналасқан және алғашқы студенттерін 1891 жылы қабылдады. 8,180 акр жерді алып жатқан Стэнфорд АҚШ-тағы ең үлкен университеттік кампустардың бірі болып табылады. Университетте 18 пәнаралық зерттеу институты мен жеті мектеп бар: Бизнес білімі беру жоғары мектебі; Жер, энергия және қоршаған орта ғылымдары мектебі; Білім беру жоғары мектебі; Инженерлік мектебі; Гуманитарлық және ғылымдар мектебі; Заң мектебі; Медицина мектебі.

Стэнфорд университеті 1885 жылы Калифорния сенаторы Леланд Стэнфорд пен оның әйелі Джейн Стэнфорд құрған. Олар университетті «адамзат пен өркениеттің мүддесін қолдау арқылы қоғамдық әл-ауқатты арттыру» мақсатында салды. Жұбайлардың жалғыз баласы тырысқақтан қайтыс болғаннан кейін, олар университетті өздерінің фермасында салуды оның естелігіне арнауға шешім қабылдады. Бастапқыдан университет діни емес, қыз-ерлерге бірдей және қолжетімді болды. Университет дәстүрлі гуманитарлық ғылымдарды және сол кездегі жаңа Американы қалыптастырып жатқан технологиялар мен инженерияны оқытты.

Бір ғасырдан астам уақыт өткеннен кейін Стэнфорд қауымдастығында 20 Нобель сыйлығының лауреаты бар. Стэнфорд үнемі әлемдегі үздік үш университеттің қатарына кіреді. Аталған «Ферма» лақап атымен белгілі Стэнфорд кампусы қазір бай және әртүрлі студенттік өмірге үй, мұнда 625-тен астам ұйымдасқан студенттік топтар бар.

Спорт арасында танымал, студенттер, оқытушылар және қызметкерлер жаңа технологиялармен жабдықталған спорттық құрылғылар мен денсаулық сақтау бағдарламаларының қызығушылығына ие. Стэнфорд 36 университеттік және 33 клубтық спорт түрін ұсынады. Сонымен қатар дене шынықтыру сабақтары, фитнес, су спорт түрлері, ішкі жарыстар және шытырман оқиғалар бағдарламаларын ұсынады. Спорттық командалар «Стэнфорд Кардинал» деп аталады. Стэнфорд шығармашылық пен өнерді қолдау бай дәстүріне ие: кампуста өнер ауданы және үнемі көрмелер өткізіп тұратын екі әлемдік деңгейдегі мұражай бар. Сегіз тамақхана, оқыту ас үйі және органикалық бақтар кампус қауымдастығына денсаулыққа пайдалы және тұрақты тамақтандыруды қамтамасыз етеді.

Университеттің тарихы

Стэнфорд университеті теміржол магнаты, АҚШ сенаторы және Калифорнияның бұрынғы губернаторы Леланд Стэнфорд пен оның жұбайы Джейн Стэнфорд құрған. Университет олардың жалғыз ұлы Леланд Стэнфорд (кіші) есімімен аталды, ол 1884 жылы 16 жасына толмай қайтыс болды. Стэнфордтар университетті өздерінің жалғыз ұлына арнап, Леланд жұбайына: «Калифорния балалары біздің балаларымыз болады» деген еді.

Сенатор Леланд Стэнфорд пен оның әйелі Гарвард университетінің президенті Чарлз Элиотты көріп, одан Пало-Альтоға екінші Гарвард құру үшін қанша ақша қажет болатынын сұрады. Элиот 5 миллион доллар деп жауап берді. Алайда, Корнелл университетінің президенті Э. Д. Уайтке Стэнфорд университетінің алғашқы ректоры болуға ұсыныс жасағанда, ол сыпайы түрде бас тартты. Оның орнына Э. Д. Уайт өзінің бұрынғы студенті және Индиана университетінің президенті Дэвид Старр Джорданды ұсынды. Соңында Стэнфордтар оны таңдады, тіпті олар Лига плющ университеттерінің басшыларына екі есе жоғары жалақы ұсынған болатын.

Университеттің девизін Дэвид Джордан таңдады: «Die Luft der Freiheit weht» («Еркіндік желі соғады») — бұл Ульрих фон Гуттеннің сөзі. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде, неміс тіліндегі кез келген сөздерге күдікпен қаралған кезде, бұл девизге де скептицизм болды. Сондықтан университет бұл девиздің ресми емес екенін мәлімдеді.

Оқу программалары

2025 жылғы жағдай бойынша Стэнфорд университетінің студенттері келесі негізгі мамандықтар бойынша бакалавр дәрежесін ала алады (тек негізгі мамандықтар көрсетілген):

• Аэронавтика және Астронавтика
• Африка және афроамерикалық зерттеулер
• Американистикалық зерттеулер
• Антропология
• Археология
• Өнер тарихы
• Қолданбалы өнер
• Азиялық Американдық зерттеулер
• Биоинженерия
• Биология
• Химиялық инженерия
• Химия
• Латындар/Латино-Американдықтар зерттеулері
• Азаматтық құрылыс
• Антикология
• Коммуникация
• Салыстырмалы Әдебиет
• Нәсілдер мен этностар саласындағы салыстырмалы зерттеулер
• Компьютер Ғылымы (Информатика)
• Ақпарат Ғылымы (Data Science)
• Дизайн
• Шығыс Азиялық зерттеулер
• Жер зерттеулері
• Экономика
• Электр инженериясы
• Энергетика ғылымы және инженериясы
• Ағылшын тілі
• Инженерлік іс
• Экологиялық жүйелер инженериясы
• Жер және планетарлық ғылымдар
• Қоғамдағы этика зерттеулері
• Архитектуралық Дизайн инженериясы
• Атмосфера және Энергетика инженериясы
• Биомеханикалық инженерия
• Биомедициналық есептеу
• Инженерлік физика
• тұрақты сәулет өнері және инженерия
• Феминистік, гендерлік және жыныстық зерттеулер
• Кинотану және медиатану
• Француз тілі, әдебиеті және мәдениеті
• Геофизика
• Неміс тілі, әдебиеті және мәдениеті
• Жаһандық зерттеулер
• Тарих
• Адам биологиясы
• Пиреней түбегі халықтарының мәдениеті
• Халықаралық қатынастар
• Итальян тілі, әдебиеті және мәдениеті
• Еврей, еврей әдебиеті және мәдениеті
• Лингвистика
• Математика
• Материалтану және инженерия
• Механикалық инженерия
• Менеджмент ғылымы және инженериясы
• Музыка
• Жергілікті Американдық зерттеулер
• Философия
• Философиялық және діни көзқарастарды зерттеу
• Физика
• Политология
• Психология
• Мемлекеттік саясат
• Дінтану
• Славян тілдері, әдебиеті және мәдениеті
• Социология
• Испан тілі, әдебиеті және мәдениеті
• Ғылым, Технология және Қоғам
• Символдық жүйелер
• Театр және орындаушылық өнер
• Урбанистика