Табиғи металдар

Табиғи металдар — лабораториялық түрде алынбайтын, табиғатта таза немесе қоспа ретінде табылатын металдар. Бұл топқа алюминий, сурьма, мышьяк, висмут, кадмий, хром, кобальт, индий, темір, марганец, молибден, никель, рений, селен, тантал, теллур, қалайы, титан қамтиды, вольфрам және мырыш, сондай-ақ екі металдар топтар: алтын тобы, және платина тобындағы металдар жатады. Алтын тобы: алтын, мыс, қорғасын, алюминий, сынап, күмістен тұрады. Платина тобы платина, иридий, осмий, палладий, родий, және рутенийден тұрады.

Жер қыртысында металдардың таралуы əртүрлі. Металдар табиғатта, көбінесе қосылыстар түрінде кездеседі. Белсенділігі тым төмен металдар (Cu, Ag, Au, Pt) ғана сом күйінде кездеседі. Кернеу қатарындағы литийден магнийге дейін орналасқан ең белсенді металдар табиғатта тұздар: хлоридтер, сульфаттар, карбонаттар, фосфаттар, əсіресе силикаттар түрінде кең таралған. Орташа белсенділігі бар металдар (магнийден сынапқа дейін) жер қыртысында, көбіне оксидтер мен сульфидтер түрінде кездеседі, бірақ олардың тұз тектес минералдары да бар. Өнеркəсіптік əдіспен металдар алынатын минералдарды кендер деп атайды. Егер кеннің құрамында бірнеше металдың қосылыстары кездессе, оларды полиметалл кендерге жатқызады. Қазақстанның жер қойнауында қорғасынды, мырышты, мысты, т.б полиметалл кендер өте көп^[1].