Мазмұнға өту

Тенардит

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет


Thenardite

Sodaville, Mineral County, Nevada
Негізгі мәліметтер
Санаты Минерал
Химиялық формуласы Na2SO4
Штрунц классификациясы 07.AC.25
Қасиеттері
Мольдік массасы 142.04
Түсі White, grayish white, yellowish white, reddish white, brownish white
Пішіні Forms crust-like prismatic aggregates on matrix
Сингониясы Orthorhombic (2/m 2/m 2/m), Space group Fddd
Егізденуі Interpenetration twinning on {001}; also on {100}
Бөлектік {010} Perfect
Омырылым Splintery
Қаттылығы Моос шкаласымен 2.5
Сызық түсі White
Мөлдірлік Transparent
Үлес салмақ 2.67–2.7, average = 2.68
Оптикалық сипаты Biaxial (+), 2V=83°
Сыну көрсеткіші nα = 1.471, nβ = 1.477, nγ = 1.484
Қоссынушылық δ = 0.013
Плеохроизм none
Басқа сипаттамалары Not radioactive, non-magnetic. Fluorescent and phosphorescent: short UV=bright white, long UV=bright white
Дереккөздер [1][2]

Тенардит — Na24 . Аты өткен ғасырдағы француз химигі Тенардың есіміне қойылған.

Химиялық құрамы: Na2О 43,7%, SО3 56,3%. Қоспасында кейде аздаған К2О , механикалық аралас түрінде ангидрит т. б. болады.

Қаттылығы 2—3, меншікті салмағы 2,68—2,69. Жымдастығы (010) бойынша орташа, (111) бойынша нашарлау білінеді. Түсі су сияқты мөлдір, кейде қызғылт шапақ сияқты. Суға ерігіш, ауада көп тұрса ұнтаққа айналады. Сингониясы ромбылық ; ромб-дипирамида формасында. Кристалдарының сырт формасы да сол қос пирамида түрінде. Айқас қоспақтары жиі кездеседі.

Оптикалық оңқай; 2u = 84°, Ng = 1,485. Nm= 1,474, Nр = 1,464.

  • Жаратылысы. Тенардит басқа тұздармен қатар суалған көлдер түбіне тұнады. Сонымен қатар ол көбірек кездесетін мирабилит тұзының сусыздануынан пайда болады. Тенардит пен мирабилиттің айырмашылығы жоғарыдағы ангидрит пен гипс

айырмашылығына ұ қсас. Тенардит кейде вулкандармен байланысты фумарола әрекетінен пайда болады.

  • Тенардит мирабилитпен қатар шыны, сода т. с. с. өндірістерде қолданылады.

Тенардит кендері Қазақстанда Құлынды көлінде т. б. бар. Оның ірі кендері өте сирек, ал аздаған минералдық түрлері көп кендерде кездеседі.[3]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Thenardite at Webmineral
  2. Thenardite at Mindat
  3. Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69